Food Film Festival 2011 - Deel 1

INHOUD: Kings of Pastry | The End of the Line | Black Gold | Grown in Detroit

De perfectie van patisserie

Kings of Pastry
Chris Hedegus en D. A. Pennebaker • VS, 2009

Eens in de vier jaar wordt de Meilleur Ouvrier de France georganiseerd, kortweg MOF, waarmee patisseriechefs een felbegeerde collard (kraagje) proberen binnen te halen. De wedstrijd ontstond in 1924 en het winnen ervan wordt gezien als de ultieme status die binnen de patisseriewereld verkregen kan worden. Jacquy, een Fransman die in Chicago de French Pastry School heeft opgericht, is een van de zestien finalisten. Al ruim voordat de wedstrijd begint, is hij bezig met voorbereiden, bijgestaan door vriend, collega en drager van een collard, Sebastien Canonne. Jacquy moet ondermeer een bruidstaart en een enorm suikershowstuk presenteren. Alleen al de voorbereidingen tonen een immens zware beproeving: een waar de patisserie tot grote kunst verheven is en alles tot in de kleinste details en met de meest verfijnde perfectie moet kloppen.

Kings of Pastry is minder zware kost dan de meeste documentaires die op het festival te zien waren. Te midden van beladen onderwerpen als wereldhonger en de koffie-industrie is deze documentaire een welkome afwisseling. Hedegus en Pennebaker (bekend van klassiekers als Dont Look Back en Monterey Pop) zijn invloedrijke documentairemakers die vele malen hebben samengewerkt. Ze leveren met Kings of Pastry een juiste mix af van spanning, perfectie, vriendschap en obsessie, in een mooi gedoseerde film die je op het puntje van je stoel houdt. Zo vertelt een van de finalisten dat hij de vorige wedstrijd subiet uitgeschakeld werd toen hij zijn suikershowstuk liet vallen. Zijn vrouw voegt er aan toe dat de MOF al jaren drukt op hun gezinsleven en dat ze dit niet nog twintig jaar wil. Wanneer het moment dan eindelijk daar is, waar de finalisten met het breekbare en zware showstuk (Jacquy gebruikt zelfs schokdempers!) naar de presentatietafel schuifelen, houd je als kijker even de adem in. En als het mis gaat, blijkt zelfs de harde en niets ontziende jury medeleven te tonen. Waarmee de MOF, ondanks de immens hoge druk en verwachtingen, vooral een wedstrijd is voor passionele liefhebbers. (Suzan Groothuis)
Terug naar boven

De ondergang van de blauwvintonijn

The End of the Line
Rupert Murray • Groot-Brittanië, 2009

The End of the Line volgt onderzoeker Charles Clover, die ook het gelijknamige boek schreef, in een verslag van de mondiale visvangst. Het filmen nam ruim twee jaar in beslag en toont de pogingen van Clover om contact te zoeken met restaurants die bedreigde vissoorten op het menu hebben staan. Daarnaast worden diverse wetenschappers in beeld gebracht die vertellen over de catastrofale gevolgen als de huidige tendens in de visvangst wordt voortgezet.

De documentaire wordt vergezeld van schokkende cijfers en beelden. Zo is de blauwvintonijn, die vooral in Japan genuttigd wordt als sushi, bijna uitgestorven. De rol die de Europese Unie in de visvangst heeft, is groot. Maar politici komen met berekeningen boven het aanbevolen percentage visvangst, zodat de populatie zich onmogelijk kan herstellen. Ook autogigant Mitsubishi blijkt een grote vinger in de pap te hebben. Tonnen blauwvintonijn worden opgekocht en ingevroren, om die later voor veel geld te kunnen verkopen. Maar er is meer. Trawlers, die voor de visvangst worden ingezet, verwoesten de zeebodem. Niet alleen vissen, maar ook sponzen, koraal en zelfs dolfijnen en vogels worden in de netten gevangen. En op plaatsen waar grote vissen uitgestorven zijn, ontstaan nieuwe overschotten. Zoals de kreeft die in Newfoundland plaats heeft gemaakt voor de kabeljauw.

Met The End of The Line wordt een indringende kijk gegeven in de wereldwijde visvangst. De boodschap is duidelijk: de zeeën lopen leeg. Maar er is ook hoop: er kan nog ingegrepen worden. Door politici, door consumenten, door reservaten waar niet gevist mag worden. Naar het einde toe is de film wat langgerekt en repetitief in zijn boodschap. Vooral het laatste half uur dreint door, met als gevolg dat de kijker overspoeld wordt met informatie. Maar het moet gezegd: als geheel is de film een onuitwisbaar portret, met choquerende cijfers en beelden die nog lang naspoken. Murray heeft de ogen geopend en daarmee zijn doel bereikt. Nu maar hopen dat het aanzet tot actie. Je moet er immers niet aan denken, dat de voorspelling van wetenschappers dat er in 2048 geen vis meer in de zeeën is uitkomt. (Suzan Groothuis)
Terug naar boven

De wereld in een koffiekop

Black Gold
Marc en Nick Francis • VK/VS, 2006

In Black Gold draait het om wat een geïnterviewde beurshandelaar het tweede meest verhandelde product ter wereld noemt: koffie. Als je je je dag moeilijk zonder kunt voorstellen, dan ben je niet de enige. Wereldwijd wordt er massaal koffie gedronken en de drank is daardoor big business. Black Gold begint bij de koffieboeren in Ethiopië, waar een van de beste soorten bonen wordt verbouwd. De boeren krijgen echter maar een dollar per dag voor het zware werk dat zij verrichten. De makers Marc en Nick Francis volgen een Ethiopische handelaar die de koffie voor een eerlijke prijs probeert te verkopen aan westerse bedrijven. Als contrast met die bittere werkelijkheid worden werknemers geïnterviewd van het Italiaanse Illy en wordt de eerste vestiging van Starbucks in Seattle getoond. Black Gold is een genuanceerde documentaire zonder prekerige voice-overs, die langzaam opbouwt naar een climax op een internationaal landbouwcongres. Daaruit blijkt dat landen uit de derde wereld geen kans maken tegenover de regels die door het westen worden gedicteerd. (George Vermij)
Terug naar boven

De stad bloeit

Grown in Detroit
Mascha en Manfred Poppenk • Nederland/VS, 2009

Detroit was ooit een van de rijkste steden in de VS. Door het instorten van de auto-industrie en het verplaatsen van de productie naar goedkopere landen werd de stad al gauw een verpauperd getto, waar misdaad en drugsgebruik alomtegenwoordig zijn. Uit een interview in Grown in Detroit blijkt nu dat 30% van de stad braak ligt. Ondanks de vele problemen die de stad teisteren, is de film een inspirerende en op momenten ook grappige documentaire. De film volgt tienermoeders die op een speciale school zitten waar hun kinderen worden opgevangen. Ze krijgen zo de kans om hun middelbare school af te ronden en nog iets van hun leven te maken. Een van de projecten van de school is het verbouwen van gewassen.

In Detroit worden steeds meer braakliggende terreinen veranderd in urban farms. De documentaire laat zien hoe de meisjes leren hoe ze gewassen moeten verbouwen en hoe ze die vervolgens verkopen. Het levert ook wat komische scènes op, zoals wanneer een groep angstige scholieren leert hoe je een geit moeten melken. Documentairemaakster Mascha Poppenk sprak na de vertoning van de film over haar ervaringen in de stad en de kracht die veel van de mensen daar hebben om hun leefsituatie te verbeteren. Grown in Detroit is een film die ondanks de grimmige werkelijkheid die wordt getoond, ook momenten heeft waarin je getuige wordt van de veerkracht en vindingrijkheid van mensen om ondanks alle tegenslagen er het beste van te maken. (George Vermij)
Terug naar boven