Theater / Voorstelling

Het oude Faust-verhaal in nieuw jasje

recensie: Amsterdams Marionetten Theater - De wonderbaarlijke reis van Dokter Faust

Charon, de bootsman van de onderwereld, is het zat om altijd maar onbeduidende zielen over te zetten en vraagt Pluto om een noemenswaardiger vracht. Pluto zet vervolgens zijn duivels in om de beroemde dokter Faust uit Wittenberg op het slechte pad te brengen. Een duister sprookje, dat op bijzonder humoristische wijze wordt opgevrolijkt door levendige details als rondrennende ratten op het podium en een zingende hansworst.

Het zaaltje van het Amsterdams Marionettentheater is klein maar knus, op de vloer staan gouden stoelen met rode kussens opgesteld in rijen en de garderobe en toiletten gaan half schuil achter een groot gordijn van rood velours. Op het podium zijn de touwtjes waarmee de marionetten bediend worden te zien, hun monden bewegen niet en de decors zitten eenvoudig in elkaar. De muziek en de stemmen klinken uit twee grote boxen aan weerskanten van het toneel.

~

Dit maakt de voorstelling echter niet minder vermakelijk. De toeschouwer wordt al gauw gegrepen door de illusie en vooral ook door de humor. Wanneer Faust zich beklaagt over de leegheid van boekenwijsheid, lopen achter hem een half dozijn schaapjes met zwiepende staartjes langs. Het contract van Faust met Mephisto wordt gebracht door een rondvliegende raaf die het contract in zijn bek draagt en die de poëtische naam Mercurius wordt toegekend. Als Wachter komt Faust vertellen dat er drie studenten op de stoep staan met een toverboek, stuurt Faust hem naar buiten toe om het toverboek aan te nemen. Terwijl Wachter doet wat hem is opgedragen, vliegen op de achtergrond drie angstige studenten op een bezemsteel langs.

Casperl, tegenhanger van Faust
Behalve in deze aandacht voor details en visuele grappen, komt er ook veel luchtigheid in het spel dankzij het personage Casperl. Deze wordt door Wachter aangenomen als hulp in de huishouding en hij maakt zich nuttig door de vloer te poetsen met zijn achterwerk. Hij zingt opera-achtige liederen die de simpelheid bezingen: geen kennis, maar een potje bier na een dag hard werken.

Waar Faust hulp krijgt van de achterbakse Mephisto, maakt Casperl kennis met Auerhaan. Auerhaan is een kalkoenachtige vogel op rode vrouwenpumps, die eieren legt en Casperl achter Faust aandraagt op diens wereldreizen. Met name de reis naar het Parijs ten tijde van de Wereldtentoonstelling van 1889 bevalt Casperl slecht: die ‘Fransozen’ eten immers kikkerbillen en van braadworst hebben ze nooit gehoord. Als hij klaagt over zijn onvrede, begint Auerhaan te huilen en zo blijkt dat Auerhaan geen slechte duivel is. Uiteindelijk draagt ze Casperl terug naar zijn geliefde Wittenberg, die daar nachtwaker wordt omdat je dan de hele dag kan blijven slapen. Hoe het met Auerhaan afloopt blijft onduidelijk.

Onbeslist lot

~

Ook hoe het Faust uiteindelijk vergaat, blijft onduidelijk. Hij probeert vergeving te zoeken bij God, maar faalt erin doordat Mephisto hem afleidt met de mythische schoonheid Helena. Mephisto verdwijnt met een duivelse lach en bezwerend dat het contract dat Faust met hem gesloten heeft bindend is. Faust blijft achter en ziet zichzelf op het moment dat hij het contract afsloot. Daarmee eindigt de strijd om Fausts ziel, schijnbaar onbeslist. De epiloog toont Charon, die aanmeert bij een haventje met daar een bord met de tekst: Volgende hellevaart om 12 uur. Charon vaart uiteindelijk weer weg, zonder vracht. Mercurius houdt de wacht bij het haventje.

Hoewel de zaal voornamelijk bevolkt werd door ouderen, is de voorstelling zonder meer geschikt voor alle leeftijden. De wonderbaarlijke reis van Dokter Faust is nog op zondag 24 mei en vrijdag 5 juni te zien in het Amsterdams Marionettentheater en keert in het najaar terug.