Shock

David Zambrano, maker en ook danser in de voorstelling Shock, staat bekend om zijn toewijding aan improvisatie in de dans en zijn grensoverschrijdende werk waarbij hij put uit verschillende bewegingsdisciplines en landsculturen. De Venezolaan won vele prijzen, werkte en woonde lang in New York en verzorgde voor tal van gerenommeerde internationale dansopleidingen lessen en workshops. In Shock stelt Zambrano de Aziatische vechtkunst, de man als lid van een groep strijders of een gang en sterven in het gevecht van man tegen man centraal.

Sacraal

De entourage en enscenering van Shock is symbolisch en monumentaal. Uit het donker doemt langzaam een rij van tien mannen op, in een strook van licht. Met hun markante koppen en onregelmatige, in donkere T-shirts en joggingbroeken gestoken lichamen wachten ze in stilte op wat komen gaat. Het podium is voor de gelegenheid omgetoverd in een reusachtige zwarte doos, met hoge zwarte wanden, mysterieus als de islamitische Kaba in Mekka. Het majestueuze, bijna spirituele karakter van de voorstelling wordt versterkt door plots aanzwellende monumentale koorzang. De sacrale, soms zelfs dreigende muziek werkt bedwelmend. Aria’s uit de requiems van Verdi en Mozart brengen een eerbetoon en laatste groet aan de doden en stervenden. Sterven en dood als leidende thema’s van dit martial arts dansrequiem.

Prachtige martial arts dansgevechten

Geïnspireerd door (karate)films en stripfiguren laten de dansers in Shock, in man-tegen-man ‘battles‘ een arsenaal aan dansante martial arts gevechten zien. Karatestoten worden afgewisseld met lifts, spectaculair grondwerk en overgangen naar geraffineerd ingezette dansfrases. De lichaamsbeheersing en bewegingskwaliteit van de dansers is prachtig. Elk van hen toont een enorme eigenheid in bewegingstaal, postuur en persoonlijkheid. Onduidelijk is of we met begenadigde dansers, of met begenadigde martial arts artiesten te maken hebben.

De scènes waarin mannen met elkaar vechten, soms tot de dood erop volgt, worden afgewisseld met stukken waarin de dansers als een groep opgeschoten jongeren om elkaar heen draaien, zwervend door de straten van een fictieve stad. Onzeker over wie van hen de leiding heeft, onderling stoerdoend, niet wetend of ze wel mee willen in het groepsgedrag en de onvermijdelijke gevechten die uit provocaties zullen voortkomen. Stoer en agressief naar elkaar, maar ook teder en kameraadschappelijk. Prachtig zijn de scènes waarin vijf stellen dansers in een gezamenlijke choreografie van gelijktijdige en opvolgende battles, vanuit de zijkanten naar het midden van de ruimte stromen om hun schijngevechten uit te voeren of als Griekse beelden te worden opgetild en weggevoerd.

Teveel agressie, te weinig tederheid en rust

De opbouw en thematiek van de voorstelling zijn helaas te mager en te uniform om blijvend te boeien. De nadruk op de gevechten, bijna als persiflage overdreven of juist gestileerd neergezet, is te mager, hoe magnifiek ook in uitvoering. Het verhaal ontbreekt. Bovendien verlang je na veel energieke, krachtige, bijna agressieve dansfrases naar meer tedere bewegingskwaliteit bij de dansers. De apotheose van de voorstelling, met een erehaag van dansers die tegenover elkaar wachten op de climax, is wel weer prachtig en zwanger van spanning.

Hoewel de voorstelling dus niet helemaal boeit, is het heerlijk om zulke karakteristieke dansers, van zoveel nationaliteiten, donker en blank, zo simpel, helder en virtuoos bezig te zien. Het is hoe dan ook bijzonder hoe Zambrano zoveel fantastische, in zowel moderne dans als vechtkunst getrainde mannen bij elkaar heeft gekregen in een door vrouwen geregeerde danswereld.

Zambrano laat met Shock zien niet bang te zijn een statement te maken en nieuwe wegen in te slaan, weg van het bekendere bewegingsidioom van moderne dansvoorstellingen. Hij brengt iets nieuws, zonder in chaos of nietszeggendheid te verzanden. Jammer dat het ‘verhaal’ en de ontwikkeling van de voorstelling in bewegingstaal en choreografie te mager zijn om van een echt bijzonder en superieur stuk te kunnen spreken.