Brandende liefde ademt Wolkers

Liefde, vergankelijkheid en dood: terugkerende thema’s uit het werk van Wolkers die in Brandende Liefde alle ruimte krijgen. Dick van den Heuvel en Fons Merkies bewerkten de roman tot een theaterstuk. Een musical, volgens de flyer, maar het zou ook als muziektheater betiteld kunnen worden. Sjoerd Kuyper schreef de liedteksten. Het poëtische, directe taalgebruik waar Wolkers bekend om stond komt ook hierin naar voren. Toch blijken ze voor de acteurs niet altijd even eenvoudig zingbaar op de muziek, geschreven door Fons Merkies.

Vrije interpretatie

Wat opvalt is dat er vrij is omgegaan met de inhoud van de roman. De voorstelling behandelt Wolkers oorspronkelijke versie erg losjes. Zo wordt een gebreid vest, dat het hoofdpersonage krijgt van Mademoisselle Bonnema in de voorstelling vervangen door een oude schildersjas, maar vooral het slot van de voorstelling is drastisch herschreven. Dergelijke wijzigingen zijn niet storend, maar zijn voor wie het boek inhoudelijk kent wel opvallend.

De voorstelling begint met een stoere Daniël Boissevain, die zich als kunstenaar vestigt in het souterrain van een oud huis aan de Sarphatistraat in Amsterdam. Hij mag hier wonen van de eigenaresse, Mademoisselle Bonnema (Catherine ten Bruggencate), bij wie hij Franse lessen volgt, in ruil voor de verzorging van haar oude vader (Frits Lambrechts). Door Mademoisselle Bonnema te schilderen, ooit een begenadigd model, hoopt de jonge kunstenaar op een internationale carrière. In het huis woont ook een getalenteerde concertpianist met zijn vrouw Anna (Loes Haverkort). De mooie Anna maakt een zeer grote indruk op de schilder. In eerste instantie bewaart Anna afstand, maar hij laat zich niet afschepen.

Tot de pauze blijft Brandende Liefde vooral steken in een introductie van de personages en het uitzetten van een verhaallijn. Een paar mooie scènes, de weifelende striptease van Anna met een vastgebonden hoofdrolspeler en het ontroerende verkleden van de door Parkinson getroffen vader Bonnema, worden knap gespeeld. Daarnaast wordt enkel met expliciete Wolkerstaal een setting gecreëerd. De actie blijft nog even uit.

Na pauze: actie

In het tweede deel van de voorstelling wordt Brandende Liefde aantrekkelijker. Het verhaal ontwikkelt zich en er ontstaat een meeslepende driehoeksverhouding tussen de kunstenaar, Anna en de jaloerse Mademoiselle Bonnema. Daniël Boissevain toont als beginnend kunstenaar misschien wel de jonge Jan Wolkers zelf. Boissevain lijkt zo uit het oorspronkelijke boek gestapt te zijn en toont een ruige, ambitieuze kunstenaar vol passie en lust. De knappe Anna wordt kordaat vertolkt door Loes Haverkort. Ze weet de kunstenaar aan te trekken en weer af te stoten en zorgt zo voor constante spanning op het toneel. Catherine van Bruggencate speelt haar mooie rol als strenge Mademoisselle Bonnema gedecideerd. Toch laat ze ook zien met welke problemen ze van binnen worstelt. Ze zet zo een overtuigend, maar ook ontroerend personage neer.

De rol van vader Bonnema, een bijrol gespeeld door Frits Lambrechts, is een kleine. Toch weet Lambrechts als mopperende oude man en met zijn mooie, hese stemgeluid voor een gepaste ambiance te zorgen. Tevens is hij verantwoordelijk voor de komische noot in het stuk. De man van Anna, de concertpianist, heeft geen sprekende rol. Toch is hij aldoor aanwezig. De rol wordt gespeeld door Floris Verbeij en hij bespeelt de piano. Onbewogen door wat er zich om hem heen afspeelt begeleidt hij zijn collega-acteurs. Een mooie oplossing.

Brandende Liefde is een musical die de geest van Jan Wolkers uitademt. Als de kunstenaar voor Mademoisselle Bonnema bijvoorbeeld plantjes met rode bloemen, genaamd Brandende Liefde, koopt, vraagt Anna hem welke bloemen hij voor haar zou kopen. ‘Orchideeën,’ antwoord hij schaamteloos, ‘want die zien eruit als een kut met een tong er in.’

Brandende Liefde is nog tot en met 14 juni 2009 in de schouwburgen te zien.