Migrerende jongeren gevangen in meedogenloos spel

In de documentaire Shadow Game volgen de regisseurs migrerende jongeren die hun land moesten verlaten en vastzitten tussen de grenzen van diverse landen zoals Servië, Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Italië en Kroatië. Je wordt meegesleurd in de levens van jongeren op de vlucht die niets anders willen dan gewoonweg opnieuw een thuis hebben.

Een uitzichtloze situatie

Shadow Game is deel van het gelijknamig project dat ook een korte docu-serie, liefdadigheidscampagne, game en fototentoonstelling omvat. De documentaire, die onderdeel uitmaakt van Movies that Matter, is geregisseerd door Eefje Blankevoort en Els van Driel met behulp van onderzoek van onder andere journalist Zuhoor Al Qaisi. Als kijker treed je in de voetsporen van de jongeren en volg je hun hachelijke tochten doorheen de scheidingslijnen van Europa.

Al vanaf het openingsfragment besef je hoe hard en onmenselijk de situatie is waarin de jongeren verkeren. De 16-jarige Durrab vlucht door het vochtige gras weg van een aankomend voertuig aan de afgesloten grens tussen Servië en Hongarije. Wat volgt is een meeslepend dynamische introductie tot ‘the game’: een verwijzing naar de gevaarlijke oversteek die de vluchtelingen moeten ondergaan wanneer ze de Europese Unie betreden en verder willen reizen.

De oversteek als spel

‘The game’ is niet zomaar een spel, maar deel van een riskante odyssee waarbij de deelnemers niet naar huis kunnen keren maar ook niet kunnen blijven waar ze zijn. Naast de actievolle pogingen om de grenzen over te steken, zijn het ook de dagelijkse problemen die een menselijk portret scheppen van de hoofdrolspelers en de documentaire een poëtisch gehalte verschaffen. Het team en de lokale ploegen filmen de jongeren ook wanneer ze bijvoorbeeld hun kleren drogen boven een aircomachine buiten in de sneeuw, ze zich onder een deken verwarmen op het trottoir, ze gerold in een slaapzak proberen te slapen aan de oevers in een of andere stad, of wanneer ze stevige stapschoenen kopen om de volgende zware voettocht beter te kunnen doorstaan.

Het beeld van de 17-jarige Yaseen die de kat Sheroo terugbrengt naar zijn vaste slaapplaats aan de Servisch-Hongaarse grens waar Yaseen, na vele pogingen, maar niet wegraakt, schept een hartelijke sfeer, maar accentueert ook de gevangenschap tussen de grenzen van met-prikkeldraad-bewaakt Europa.

Het Rijk Europa

De documentaire is ook een aanklacht tegen het strenge beleid van de Europese lidstaten. Shadow Game toont de lijdensweg van de jongeren en belicht de onmenselijkheid van het migratiebeleid door de kijker te betrekken met de bedreigende situatie van de jongeren. Mustafa, 17 jaar, schuifelt met een gebroken arm over een brug in een besneeuwd landschap. Hij vertelt hoe de politie hem toetakelde en telefoneert in tranen met zijn bezorgde familie in zijn thuisland. Er klinken geweerschoten aan de Bosnisch-Kroatische grens, je hoort de ‘pratende muur’ aan de Hongaarse grens die de migranten toespreekt en het gejammer van gearresteerde vluchtelingen aan de Kroatische grens. De anonieme autoriteiten verkrijgen een kwaadaardig amigo en zaaien angst bij de jonge vluchtelingen door hun harde aanpak.

Shadow Game toont wat voor ons normaal verborgen blijft: een harde push-back van de EU en zijn lidstaten. Als kijker voel je mee met de jongeren en zie je met je eigen ogen het wrede beleid tegenover minderjarigen. Shadow Game is een geslaagde geëngageerde documentaire waarbij de betrokkenheid van de filmploeg met de benarde situatie van de jongeren van het scherm spat. Het is ideaal kijkvoer om het Europees migratieprobleem te doorgronden, en de dynamische montage en betrokken vertelstijl alsook de ontroerende verhalen van de jongeren, krijg je er gratis bij.

Shadow Game is te zien op Picl, inclusief een Q&A met de regisseurs.