Het had veel meer genieten kunnen zijn

Het lawaai is niet de enige aandachtvrager. Vanachter hun tromgeroffel komen de acteurs (Kuno Bakker en Jorn Heijdenrijk) namelijk naakt het toneel op. Gillend, murmelend en buitelend als twee satyrs achtervolgen ze elkaar en staan ze uiteindelijk op om de proloog uit te spreken. Terwijl de één druk loopt te klunzen met kledingstukken, touwen en andere rekwisieten, staat de ander midden op het toneel op een stoel te wiebelen en spuugt hij zijn teksten over ons uit, terwijl wij minutenlang, zijn – overigens niet abnormaal lange – kruis inturen. Moet dat? Steeds valt hij bijna van zijn stoel. Waarom toch dat gekluns? Het kan nog alles worden: tragedie of komedie. De verwarring blijft.

Kunstgrepen

In Het mannetje met de lange lul zitten zoveel kunstgrepen dat we de pointe missen. Het stuk is gebaseerd op de filosofische gedachten van arts en filosoof De la Mettrie, over het jammerlijke van spijt en het eigenlijk beestachtige karakter van de mens. De mens moet zijn passies en zijn seksualiteit volgen. Ten tijde van De la Mettrie, rond 1700, waren deze gedachten wellicht zeer revolutionair en het is misschien hierom dat de proloog over spijt zo kritisch én naakt, wordt overgebracht. Ook was het toneel in deze tijd misschien de enige plek waar dit soort revolutionaire gedachten aan de man konden worden gebracht. Dit is de reden voor uitwijdingen over toneel en de toneelspeler ‘als enige ware mens’. Deze teksten zijn voor het publiek nu niet te begrijpen, nog minder door alle afleiding.

Leuk stel acteurs

Het eerste bedrijf, na de proloog, is erg leuk. Eindelijk mogen de acteurs spelen in plaats van oreren, en spelen, vooral energiek spelen, dat kunnen ze. Het stel jonge honden geeft zich helemaal. Beide acteurs moeten nog leren te ontwapenen, maar Jorn Heijdenrijk is als komiek erg grappig en Kuno Bakker kan goed een smalende jongen spelen. Het bedrijf vertelt over een uithuwelijking tussen een markiezin Madame, en een monseigneur, Monseigneur le Contes. Beide personages hebben een relatie lopen zonder dat ze het van elkaar weten. Het beëindigen van deze relaties via bodes, een brief en in ’t geniep levert. in combinatie met de diepzinnige en relativerende dialogen heerlijke kolderieke situaties op. Heijdenrijk en Bakker spelen driedubbele rollen en brengen hierin onderscheid door steeds van hoofddeksel te veranderen. Een goed idee en razendsnel uitgevoerd.

Weer andere wending

Na anderhalf uur brengt het tweede bedrijf weer iets heel anders. Ineens spelen de acteurs hedendaagse personages die praten over hun relatie, hun baby en hun platenverzameling. Zij lijken de balans te zoeken tussen echt contact maken met vrienden en afstandelijk praten over losse onderwerpen. Ineens moet het publiek uit het oude Parijs stappen van madame, pardon en chevallier en moet het zich richten op wat goed zou zijn voor een vriendenstel en moet het zelfs ook nog even denken aan Polen en Turken in Nederland. Wat moeten we hier nu weer mee? Zaten we eindelijk goed in het stuk, moeten we weer omschakelen. Och, was het stuk maar ware kolder, met een heldere proloog en zonder zwaar, eigentijds einde. Nu is het vooral de inzet van de acteurs die loont.