Liefde met een scherp randje

Terwijl dochter Julia in een hoek van het Utrechtse café in een kinderwagen ligt te slapen, vertelt Victorine Plante vol enthousiasme over haar geesteskinderen: theatergroep De zus van Roos en haar nieuwste voorstelling Secretaresse, die binnenkort in de serie Blind Date op tournee gaat.
De voorstelling is geïnspireerd op een film van de Amerikaanse regisseur en producent Steven Shainberg. Plante: “We hebben het verhaal naar Nederland gehaald en er een eigen theatrale draai aan gegeven.”

Onalledaagse liefde

Plante vertelt: “Het stuk gaat over secretaresse Kees die bij advocaat David Helder solliciteert. Zij is een gesloten meisje, jong en onder de indruk van zo’n belangrijke advocaat. Hij is een beetje vreemd. Tussen die twee ontwikkelt zich gaandeweg een vreemd soort sm-relatie, hij laat haar alle hoeken van de kamer zien, terroriseert haar. En het goede is: zij knapt daar enorm van op! Ze staat steeds steviger in haar schoenen en krijgt er zelfvertrouwen van.
Het stuk gaat over twee mensen die een heel raar en enigszins ziek spel met elkaar spelen. Dit gegeven, dat iemand opbloeit onder negatieve aandacht van een ander, is onalledaags. Toch gebeurt het wel vaker. Je ziet het ook wel bij die meiden die bij Gordon Ramsey in de keuken staan. Hoe meer ze door hem worden uitgekafferd, hoe meer ze opbloeien en hoe meer ze voor zichzelf opkomen. Het zijn vrouwen die eigenlijk gewoon goed gedijen bij iemand die hen structuur en richting geeft.”
Is Secretaresse dan een oproep tot vrouwelijke onderdanigheid? Plante: “Nee nee, begrijp me niet verkeerd. De voorstelling is absoluut geen pleidooi om vrouwen relaties aan te laten gaan met klootzakken. Het gaat over liefde. Liefde in een onalledaagse vorm. En daardoor is het ook herkenbaar. Wie kent er niet iemand met een rotrelatie, of heeft er zelf in gezeten? Van die mensen die het slechtste in elkaar naar boven halen, maar van wie je als buitenstaander toch wilt dat ze bij elkaar komen. Uiteindelijk willen we immers toch allemaal dat de liefde overwint? Ja, dat Hollywood-dogma is vreselijk sterk. En dat zit dus ook in deze voorstelling. Als David uiteindelijk Kees ontslaat, hoop je als toeschouwer toch dat het goed komt tussen die twee, hoe verknipt hun relatie ook is.”

Sterke vrouwen

Plante is gefascineerd door sterke maar bijzondere vrouwen. “Ik wil met deze voorstelling, maar ook met de vorige, How Witwoman escaped from Doctor Sad,  aanschoppen tegen clichés die nog altijd heersen ten opzichte van de vrouw. Een sterke vrouw is in onze maatschappij ofwel succesvol in haar werk ofwel heel sportief en gezond, kortom: ze is verantwoord. Maar een vrouw die bijvoorbeeld extreem vrolijk is, zoals Witwoman, of die ervan houdt om stevig te worden aangepakt, zoals Kees, die vinden we niet sterk. Nee, daar zal wel een steekje bij los zitten. Terwijl het een hele bewuste keuze kan zijn, zo’n levenshouding. Kijk, Kees is een sterke vrouw maar op een paradoxale manier. Ze heeft geen psychische problemen, ze houdt er gewoon wel van om stevig te worden aangepakt. Dat is best een taboe, die zwarte kant van de liefde.”
Regisseur van Secretaresse is Daphne de Bruin, theatermaker bij de Utrechtse groep Growing Up In Public. Plante is enthousiast: “Daphne is geweldig. Ze heeft de voorstelling een zwart randje gegeven, het gevaar opgezocht. Dat had ik niet gekund, ik kom uit het cabaret en heb soms meer de neiging om te ‘pleasen’. Nu is het echt een duistere komedie geworden.”

Inhoudelijke vrijheid

Samen met Audrey Bolder vormde Victorine Plante geruime tijd het cabaretduo Bolder en Plante. “De Zus van Roos heet zo omdat ik dat ben: ik ben de zus van Rozemarijn. Nadat Audrey en ik stopten met het cabaret, had ik een sterke behoefte om vanuit mezelf theater te maken, zonder compromitterende factoren. Ik wilde mijn eigen bedrijfje, onafhankelijkheid. Samen met vormgever Laura de Jong en lichtontwerper Claus den Hartog ben ik toen De Zus van Roos begonnen. Het is keihard werken, een eigen gezelschap, maar ik geniet er ontzettend van. Vooral van de inhoudelijke vrijheid. Die ervoer ik minder sterk met Bolder en Plante. Natuurlijk zaten daar wel veel dingen van mezelf in, maar ik moest ook concessies doen. Aan Audrey natuurlijk, maar ook aan het genre. Je kunt met cabaret niet zomaar alles maken, er moet ook een bepaalde grapdichtheid zijn.”

Eigen stijl
“Daarnaast is het prettige van een eigen groep hebben, dat ik mijn eigen specifieke speelstijl ten volle kan inzetten. Mijn spel heeft namelijk een hele bepaalde kleur, het is grotesk, heftig, extreem. Het sluit wat lastiger aan bij andere gezelschappen, maar ik weet dat een voorstelling gewoon heel erg goed kan worden als ik erin kwijt kan wat ik wil. Steve (Hooi, vaste gastspeler, SvdK) is een hele goede, echte acteur”, stelt Plante. “Hij beheerst verschillende acteerstijlen. Ik ben veel beperkter, maar dat wat ik wel kan, doe ik goed. Vergelijk het met een muzikant. Steve beheerst heel veel verschillende muziekstijlen, terwijl ik zeg maar alleen in jazz heel goed ben.”
Vol overtuiging: “Ik geloof dat het vinden van je eigen stijl heel belangrijk is.

Ik had ooit les van Martin Waardenberg en die zei: ‘Je moet eerst uitzoeken wat je heel goed kunt en je dan tot in den treuren specialiseren.’ En daar had hij gelijk in. Het geeft heel veel vrijheid als je weet waar je wel en niet goed in bent, wat je wel en wat je niet kunt. Als je dat eenmaal weet, kun je je gaan specialiseren en steeds beter worden. Natuurlijk moet je wel inhoudelijk steeds blijven vernieuwen, jezelf blijven uitdagen. Zolang je maar trouw blijft aan die eigen stijl. Dit is ook echt mijn droom, om me inhoudelijk verder te kunnen ontwikkelen, maar wel op mijn eigen voorwaarden. Bovendien, het feit dat dit mijn ‘tweede leven’ in het theater is, relativeert ook enorm. Met Bolder en Plante hebben we destijds een vliegende start gemaakt. Nu gaat het allemaal niet zo snel. Maar dat is niet erg. Het is gewoon een kwestie van hard werken en goede keuzes maken.”

Secretaresse is nog te zien tot 31 maart in verschillende theaters. Voor meer informatie en speellijst, zie www.dezusvanroos.nl