Alles ademt ziekenhuis

“Zieke mensen zijn mensen die ziek zijn. Dan komen er dokters met allemaal van die lapsels. En als ze in je buik snijden dan gaan ze een nieuwe buik maken.” Kinderen hebben vaak bijzondere ideeën over ziek zijn. Toch geven hun uitspraken, waarin gevoelens, fantasie en werkelijkheid door elkaar lopen, wel een zeer herkenbaar beeld van ziek zijn. De makers van het muziektheaterensemble de Veenfabriek hebben zich door kinderen laten inspireren. Zij willen alle facetten van het ziekenhuiswezen op een associatieve manier tonen en spelen daarom hun voorstelling Zieke Zielen in een ziekenhuis dat nog gewoon in gebruik is.

Rondleiding

Na een uitgebreide introductie in de kapel worden de toeschouwers in groepen meegenomen door een ietwat vreemde rondleider, het ziekenhuis in. De charmante robotrondleidster uit een nabije toekomst waarin ziekte niet bestaat, geeft uitleg over het ziekenhuis aan de hand van een verpleegstersdagboek. Ze beeldt plastisch uit hoe ziek zijn en sterven in zijn werk gaat. Vervolgens blijkt ze zelf te lijden aan een virus, een computervirus dan. Hortend en stotend rondt ze de tour af. Een andere rondleider, de stugge maar fijnbesnaarde facilitair medewerker, laat de toeschouwers kennis maken met het ziekenhuis als een levend organisme en spreekt over het gebouw als over een voluptueuze, warmbloedige vrouw. Hij voelt haar gemoedstoestand aan en leeft intens met haar mee. Hij biedt haar wat troost door hier en daar een likje verf aan te brengen of eventjes liefdevol een muur te aaien. Zijn toewijding ligt in de overtuiging dat in onvolmaaktheid de kern van geluk en verdriet ligt.

Huilsonate

De geluidmakers hebben een even groot aandeel in de voorstelling als de acteurs. Tijdens de intermezzo’s tussen de rondleidingen scheppen ze met inventieve middelen de meest uiteenlopende ziekenhuisgeluiden. Met een spinet, zingende glazen, een vallende spons, hun eigen stem of blokken ijs die metalen voorwerpen letterlijk laten kermen van de kou. Er is zelfs een zelfontworpen ‘glasorgel’, bestaand uit glaspijpen van verschillende lengte die door verhitting de meest ijselijke kreunen en kreten voortbrengen. In combinatie met een sampler ontstaan zo composities met prachtige titels als ‘narcosenocturne’ of ‘huilsonate’. Ze gaan stuk voor stuk door merg en been. De beelden die op de muren en het plafond worden geprojecteerd zijn niet altijd even goed te duiden maar hebben stuk voor stuk een krachtige esthetiek.

Overvloedig

Zieke Zielen is met veel zorg gemaakt. Tijdens de voorbereiding van deze productie hebben de makers stages gelopen op alle afdelingen van het ziekenhuis. Ze organiseerden discussieavonden, verdiepten zich in allerlei filosofische theorieën en verkenden het gebouw tot in de kleinste hoekjes. Met resultaat: alle afzonderlijke elementen in de voorstelling ademen ziekenhuis. Toch raakt de voorstelling je niet in je ziel. De elementen lijken niet op hun plaats te vallen. Misschien zijn het er gewoon te veel. Muziek, beeld, spel, tekst, ze zijn afzonderlijk al zo krachtig dat ze elkaar niet meer aan kunnen vullen, geen contact kunnen maken. Maar er is ook nog een andere oorzaak: het ziekenhuis zelf. Misschien is een ziekenhuis wel een te harde, te concrete omgeving voor een dergelijk associatief theatraal werk. De confronterende ziekenhuisgeur, de echte patiënten die in hun bedden worden rondgereden, het echte lijden dat in dit gebouw alomtegenwoordig is, je wilt je er het liefst voor afsluiten. En afstandelijkheid, dat kan Zieke Zielen niet gebruiken.

Zieke Zielen is nog te zien tot en met 28 december. Klik hier voor meer informatie.