Overleven in een kunstmatige wereld

Het experiment dat Boyle beschrijft lijkt nu actueler dan ooit, met een klimaat dat zichtbaar opwarmt én de huidige ambities om een bemande missie naar Mars te sturen. De E2, zoals de ecosfeer genoemd wordt, biedt in beide gevallen een oplossing: mocht de aarde onbewoonbaar worden verklaard dan kunnen we in elk geval overleven in een kunstmatige wereld – of dit nu op aarde is of op Mars.

Boyle heeft het experiment in een zeer leesbare en spannende roman gegoten. Het verhaal begint met de selectie van de acht deelnemers en volgt hen gedurende de twee jaar dat het experiment duurt. In deze periode leven ze volkomen afgezonderd in een soort terrarium waarin verschillende ecologische systemen zijn nagemaakt, waaronder een oerwoud en een zee. De deelnemers verbouwen hun eigen gewassen, houden de kwaliteit van het water en de lucht in de gaten en recyclen bovendien álles. Elke molecuul blijft in het systeem en de deur naar de buitenwereld mag onder geen beding geopend worden om ‘besmetting’ te voorkomen. Voor de deelnemers is dit experiment ontzettend belangrijk. Ze hebben hier jarenlang voor getraind en zien het als een historisch moment, vergelijkbaar met de maanlanding.

Leven op elkaars lip

Behalve de vraag of een dergelijk systeem technisch mogelijk is, is de vraag of mensen het zo lang met elkaar kunnen uithouden misschien nog wel interessanter. Een toekomstige Marsmissie kan bijvoorbeeld falen, enkel doordat iemand psychologisch instabiel is of doordat de groepsdynamiek niet goed is. Met De Terranauten speelt Boyle duidelijk op deze kwestie in, door de nadruk te leggen op het psychologische element en weinig aandacht te besteden aan het technische. Een slimme zet, want juist hierdoor is zijn boek zo relevant.

In De Terranauten komen komen drie personen in afwisselende hoofdstukken aan het woord. In een zelfgeschreven verslag blikken ze terug op hun deelname aan het bijzondere experiment. Dawn Chapman en Ramsay Roothorp vertellen hun verhaal als deelnemer. Linda Ryu werd tot haar grote verbazing niet geselecteerd voor het experiment en vertelt haar verhaal vanuit de buitenwereld.

Dawn en Ramsay beschrijven voornamelijk het dagelijkse leven in hun nieuwe wereld en welke spanningen het samenleven met zich meebrengt. Want breng vier mannen met vier vrouwen samen en je krijgt geheid soapachtige taferelen. Door de ogen van Linda ontdek je de politieke en commerciële belangen die met het experiment gemoeid zijn. De E2 wordt nauwkeurig door de buitenwereld gevolgd en het is daarom belangrijk dat de acht deelnemers zich voorbeeldig gedragen.

Door het boek heen maken de drie hoofdpersonen een ontwikkeling door. Linda wordt heen en weer geslingerd tussen haar jaloezie en haar vriendschap voor Dawn. Dawn wordt geconfronteerd met haar idealen als ze moet kiezen tussen haar gezondheid en het openmaken van de E2 (wat, nogmaals, absoluut niet toegestaan is). Ook leer je ze dankzij hun zelfgeschreven verslagen goed kennen. Ramsay bijvoorbeeld wordt in eerste instantie als een onvervalste vrouwenversierder gepresenteerd. In zijn dagboek lees je juist over zijn twijfels en zijn gevoelige kant. De personages zijn geloofwaardig en het is hierin dat je Boyles schrijverskwaliteiten herkent.

Spanningsboog

De Terranauten is zo’n boek dat je niet meer weg kunt leggen als je eraan begint. Door steeds te wisselen van perspectief houdt Boyle het verhaal op een subtiele manier spannend. Vaak eindigt een hoofdstuk met een cliffhanger die pas in de loop van het volgende hoofdstuk opgepikt wordt. Dit klinkt als een slim trucje maar zo voelt het niet. Het verhaal is spannend en doet op geen enkele manier gekunsteld aan. Tot op het eind. Zonder al te veel te verklappen loopt het boek nog even door nadat de spanningsboog al is gedaald. Het einde lijkt willekeurig en laat de lezer daardoor helaas ietwat onbevredigd achter.

De Terranauten heeft alle ingrediënten voor een goed boek: een sterk plot, een actueel en relevant verhaal, sterke karakters en een goede spanningsboog. Het is alleen jammer dat het verhaal zo abrupt eindigt. Een klein smetje op een verder perfecte roman.