Meesterwerk

~

Het eerste wat je als lezer opvalt als je Spertijd openslaat is van Kootens krasserige, ogenschijnlijk slordige tekenstijl. Hij geeft bijvoorbeeld schaduwen weer door rechte lijnen te gebruiken, voor een beetje schaduw, of elkaar kruisende lijnen, voor veel schaduw. Dit is geen ongebruikelijke stijl, maar bij van Kooten schieten de lijntjes soms door, wat ervoor zorgt dat de tekeningen meer gaan leven. Zijn tekeningen vormen dan ook een groot contrast met wat sommige andere realistische tekenaars doen, het optimaliseren van een tekening tot hij nagenoeg perfect is. Perfect realistisch dan, want zulke tekeningen zijn vaak levenloos.

Van Kootens personages zijn weliswaar anatomisch correct maar komen veel losser over dan bijvoorbeeld de figuren uit Storm. Iets anders dat opvalt aan de personages zijn de neuzen: van opzij zien ze er normaal uit, maar van voren is er slechts de omtrek van de neus als geheel, zonder diepte of details.

~

Eigen werkelijkheid

In het verhaal keert Bruno Krieger na een lange afwezigheid terug in zijn woonplaats. Deze grote stad, die verder niet bij naam wordt genoemd, is dan bezet door een naamloos volk dat sterk aan de Duitsers doet denken. Met personages als een minister van propaganda en de ‘volksleider’ Augusto Gottesleben ligt de parallel dan ook voor de hand. Alleen in het begin van het album ligt hierop de nadruk, naarmate het verhaal vordert zijn er slechts bij vlagen gelijkenissen te ontdekken, zoals ‘Spertijd’, een soort avondklok, of een verzetsbeweging.

Daarna verplaatst de aandacht zich al snel naar Krieger, die bij terugkomst zijn baan weer probeert op te pakken. Hij leeft in de overtuiging dat zijn broer aan het front is gestorven, maar bij een medische controle wordt hij benaderd door een lid van “de organisatie”, een verzetsbeweging tegen het regime. Hij krijgt te horen dat zijn broer nog leeft en onderweg is naar de stad en stemt in om klusjes op te knappen voor de verzetsbeweging. Vervolgens komt hij steeds meer in zijn eigen werkelijkheid terecht en wordt het ook als lezer lastig om te ontdekken wat nu wel, en wat nu niet is gebeurd. Langzaamaan merkt de lezer dat er dingen niet kloppen, iets wat je telkens iets sneller ontdekt dan Krieger zelf. Vervolgens volgt er een epiloog waarin er voor de onoplettende lezer nog meer duidelijkheid wordt verschaft, maar eigenlijk was het leuker geweest als je het helemaal zelf had moeten uitvogelen.

~

Mysterieus

Hoewel van Oudheusden nog niet zo heel veel scenario’s heeft geschreven laat hij met Spertijd zien dat hij een schrijver is om in de gaten te houden. Het verhaal zit prima in elkaar en laat de lezer stukje bij beetje ontdekken wat er zich nu allemaal afspeelt. Het hoofdpersonage, Krieger, is zeer interessant om te volgen in zijn steeds meer verslechterende toestand. Waar hij eerst nog netjes zijn baan probeert op te pakken en een relatie begint met zijn hospita gaat hij zich door zijn rol voor de organisatie steeds vreemder gedragen, wat hem uiteindelijk ook steeds meer problemen oplevert. Ook vreemde details, zoals de namen van Europese hoofdsteden als bestemming van trams, spreken tot de verbeelding, evenals de mysterieuze broer van Krieger. Het zijn allemaal zaken die te denken geven.

Spertijd is een unicum onder de Nederlandse strips: doordat de markt steeds kleiner wordt durft eigenlijk geen enkele auteur het meer aan om aan een lang verhaal te beginnen, tenzij er een flinke beloning tegenover staat. Adri van Kooten en Pieter van Oudheusden durfden het wel en werkten er vijf jaar aan, tussen andere projecten door. Daar is het resultaat dan ook naar: een meesterwerk.