Muziek / Album

Statige klezmer uit de Constellation-stal

recensie: Black Ox Orkestar - Nisht Azoy

Verschenen op het Constellation label, onder meer bekend van Godspeed You Black Emperor!, is Nisht Azoy (Niet als dit), de jongste creatie van het Amerikaans-Jiddische kwartet Black Ox Orkestar. De groep maakt gebruik van Oost-Europese, Joodse en Arabische elementen, maar houdt het veelal plechtig. Resultaat: overwegend langzame, melancholieke klezmer, soms afgewisseld met een wat snellere Balkandeun.

~

De gelieerdheid aan het Constellation-label en de bevriendheid met bands als Godspeed You Black Emperor! en A Silver Mt. Zion doen vermoeden dat de groep een geëngageerde is. Interviews bevestigen dit en linkse standpunten vinden hun weerslag in de teksten. Helaas is hier voor velen niks van te merken, aangezien alle teksten in het Jiddisch gezongen zijn. Inhoudsgewijs is dat jammer, maar de klank van de taal sluit perfect aan bij de muzikale invulling. De zang zelf is mooi en subtiel en de muzikale invloeden schemeren ook daarin door. Zo wijzen de trillers en het wat nasale stemgeluid van zanger Scott Levine Gilmore op de nabij-oostelijke oriëntatie van het ensemble.

Mengvormen

Het album bevat een aantal volledig instrumentale nummers, maar ook in de stukken waarin gezongen wordt komen hele instrumentale delen voor. Daarvan wordt de klank gedomineerd door contrabas, klarinet en drums – zoals het de klezmer betaamt. Waar oorspronkelijke klezmer vaak vlotte dansmuziek is voor op bruiloften, ligt het tempo bij Black Ox Orkestar veelal een stuk lager. De groep speelt ‘traditionals’, eigen composities, en mengvormen van die twee. Zo is het stemmige, vocale Bukharian een eigen werk, maar tevens gebaseerd op een Joods volkslied. Het van ingetogenheid naar zwierigheid bewegende, instrumentale Violin Duet draagt op haar beurt fragmenten van Tsjechische balladen en een Transsylvanische dansmelodie in zich.

Evenwichtig

De verhouding tussen gezongen en instrumentale delen is ongeveer gelijk, wat een goede balans bewerkstelligt. Complimenten voor de lengte van de plaat zijn op z’n plaats. De in acht nummers onderverdeelde vijfenveertig minuten vormen een danig uitgemeten tijdsduur: lang genoeg om door de ‘sound’ meegesleept te worden, kort genoeg om niet af te haken. Black Ox Orkestar bracht eerder een cd uit, Ver Tanzt? getiteld. In vergelijking met dat debuut uit 2004 – ofschoon verre van een slechte plaat – komt Nisht Azoy als geheel meer gestroomlijnd en gefocust over. De productie is helderder en het aantal nummers is zo goed als gehalveerd, wat de behapbaarheid van de muziek ten goede komt. De band lijkt haar evenwicht te hebben gevonden.