Vloeken In De Kerk #5: Hartzeer

Eerlijk gezegd was ik op voorhand sceptisch: vanwege de titel verwachtte ik veilig religieus theater waarin God en het christendom via een klein achterdeurtje binnen komen glibberen om het geloof weer hip en leuk te maken. Niets is echter minder waar: de nadruk ligt veel meer op het vloeken/zoeken dan op de kerk uit de titel. De zeven theatermakers van Vloeken In De Kerk maken maandelijks een theatervoorstelling rondom een bijzonder thema, dat zij elk vanuit hun eigen perspectief belichten. In de valentijnsmaand februari gingen zij met gestrekt been tegen de stroom in door in plaats van de romantiek juist hartzeer en liefdesverdriet als onderwerp te kiezen.

Ontheiligd

Het is geen louter origineel idee om de kerkdienst als theatrale vorm te gebruiken. Toen Dries Verhoeven de Sint Willibrorduskerk in Utrecht gebruikte voor zijn begrafenisvoorstelling De Uitvaart veranderde hij maar weinig aan de traditionele vorm van de katholieke uitvaart. Toch leidde zijn voorstelling tot een hevig debat en de ontheiliging van die kerk. De vaste locatie van Vloeken In De Kerk, de prachtige Metaal Kathedraal, werd al jaren geleden ontheiligd.

Kleine revue

Misschien dat de makers van het theatercollectief Vloeken In De Kerk vrijer omgaan met de vorm van de zondagsmis. Ja, er is een preek, en ja, er is een koor, maar verder had de voorstelling meer weg van een kleine revue. Elk lid van het collectief spreekt zich op een andere manier uit over hetzelfde onderwerp, vaak ook nog in een ander theatergenre. Ook worden er gastsprekers en –acteurs uitgenodigd: zo was er bij deze editie ook een stand-upcomedian en werd er een minilezing gehouden door een echte cardioloog.

Ervaringsdeskundige

Door al deze verschillende perspectieven blijft de voorstelling vlot en prikkelend. De humor is intelligent en scherp, en daardoor voel je je als publiek serieus genomen. Het thema ‘hartzeer’ is bij uitstek zeer persoonlijk. De makers van Vloeken In De Kerk voeren zichzelf op als ervaringsdeskundigen: zij zijn immers allemaal single. Ze beschrijven hun eigen gevoelens in kwetsbare monologen, met break-upsongs en door middel van een droogkomische handleiding ‘omgaan met liefdesverdriet’. Tussen de echte pijn en de satirische grap viel mij op hoe herkenbaar alles eigenlijk was.

Intiem zelfonderzoek

Van de angst om je ex in de supermarkt tegen te komen tot de reboundrelatie via Tinder, iedereen die zich op de moderne liefdesmarkt begeeft zal iets kunnen herkennen. En de lach van herkenning is bij een onderwerp als hartzeer ook opluchtend: het is mooi om te ontdekken dat je niet de enige bent met zulke pijn, en dat werkt relativerend. Ook lijkt er bar weinig verschil te zijn tussen mannen en vrouwen bij liefdesverdriet, juist door het intieme zelfonderzoek van de theatermakers komt het universele van de ervaringen aan het licht.

Verliefd

Vloeken In De Kerk weet te verrassen met gevarieerd en integer theater met scherpe humor en een tegendraadse blik op de moderne wereld. Doordat de makers zichzelf ook als ‘zoekende’ presenteren bij het onderwerp word je als toeschouwer in die zoektocht meegesleept. Daarmee is Vloeken In De Kerk het tegenovergestelde van prekerig. De directe observaties en harde, intelligente humor zorgen ervoor dat je al heel snel verliefd wordt op de theatermakers van Vloeken In De Kerk. Vanzelfsprekend is niet elk onderdeel even sterk en soms merk je nog de rauwe randjes van repetities. Maar ook dat is onderdeel van de spontane charme. Voor mij bestaat er geen twijfel: ik ga vaker naar deze kerk.