Boekenweek 2006
.
~
Het resultaat van deze kruisbestuiving was soms zeer de moeite waard, maar vaker was het een ongemakkelijk verstandshuwelijk. Kwam dit door de onverenigbaarheid van beide kunstvormen of door de opzet van de boekenweek? Gezien de gemeenschappelijk oorsprong van de muziek en de literatuur, kunnen we niet anders concluderen dan dat dit laatste het geval moet zijn.
Tijdens de boekenweek werd de aandacht voor een belangrijk deel opgeëist door de popjournalistiek. De stukjesschrijvers domineerden. Het gevolg was dat de boekenproductie voornamelijk bestond uit kort essayistisch werk over muziek. Een andere trend waren de onuitroeibare bekende Nederlanders. Zij kwamen aan het woord, in plaats van de specialisten. Paul Witteman mocht zijn licht laten schijnen over de klassieke muziek, Joost Zwagerman en soortgelijke collega’s gaven hun verzamelde stukjes uit. Op zichzelf is daar niks mee, maar een wezenlijke reflectie ontbrak. Waarom ging Witteman in zijn essay in op de klassieke muziek in plaats van zich duidelijk te richten op de (on)mogelijkheid van een synthese tussen literatuur en muziek? Waarom werd de problematische relatie tussen deze twee kunstvormen nergens doordacht?
De meest muzikale vorm van literatuur – de poëzie – werd voor het gemak maar veronachtzaamd; vermoedelijk te marginaal om een rol te kunnen spelen. Daarmee waren Paul van Ostaijens (1896-1928) dichtregels als motto voor deze boekenweek dan ook enigszins misleidend. Het thema leek zo eerder de legitimatie voor allerlei leuke festivals, verhaaltjes en stukjes te vormen dan dat het een wezenlijke richting gaf aan de boekenweek. Erg jammer allemaal, want dit was nu eens een thema dat echt een meerwaarde aan de boekenweek had kunnen geven.
Festivals
Het voorwoord
De organisatie van Crossing Border verzorgde de aftrap van de festivals rond de boekenweek: zondagmiddag en –avond werd in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag de eerste editie van Het Voorwoord gehouden. Het zou de symbiose van melodie en letter moeten worden. Hoewel er van alles te zien en te beleven was, bleef de complete synthese, op een paar optredens na, uit.
Kurtág & Kafka
“Geschlafen, aufgewacht, geschlafen, aufgewacht, elendes Leben.” Het is een van de cruciale fragmenten van Kafka in de liedcyclus Kafka-Fragmente van de Hongaarse componist György Kurtág. Tachtig jaar wordt hij dit jaar en het Holland Festival eert hem met een geheel aan hem gewijd programma op 23 juni. Als opmaat naar dit op voorhand bijzondere concert, vond in het kader van de boekenweek een uitvoering van de Kafkafragmenten plaats.
Lowlands bookstore
Naast muziek, film, theater en cabaret behoort ook literatuur tot de vaste pijlers van A Camping Flight to Lowlands Paradise. Het boekenweekthema van dit jaar inspireerde de organisatoren van het festival tot het opzetten van een extra evenement op 24 maart, waarbij schrijvers en muziek centraal stonden: de Lowlands Bookstore.
Recensies
Arthur Japin – De grote wereld / De klank van sneeuw
Voor wie het nog niet wist of had begrepen: Arthur Japin is de grote man in de boekenweek. Niet alleen schreef hij het geschenk, ook verscheen een bundel met twee novellen van Japin en een boekje over Japin, met foto’s uit het foto-album van Japin, een gesprek met Japin en een Japin-quiz, waarin de Japinlezer zijn kennis over Japin kan testen en daarmee aardige Japinprijzen kan winnen, naast diverse andere Japin-uitgaven en andere Japin-activiteiten. Met het geschenk kun je dan ook nog gratis in de speciale Japintrein naar Deventer, waar Japin zijn muzikale kunsten vertoont.
Adriaan Jaeggi – Tromboneliefde // Joost Zwagerman – Perfect Day // John Schoorl – Een soulman in de Achterhoek
In de boekenweek worden we overstroomt met een ware zondvloed aan boeken over literatuur en muziek. 8WEEKLY zal de komende week proberen enige orde in deze chaos te scheppen. Dit keer nemen we de pennenvruchten van Adriaan Jaeggi, Joost Zwagerman en John Schoorl onder de loep.
Jan Donkers – Mijn muziek
Ouder worden is moeilijk. Dat deprimerende levensfeit aanvaarden is nog lastiger. Radiomaker en schrijver Jan Donkers heeft als oplossing de kop in het zand en de tijd stil ergens zo rond 1975. Wat zich daarna muzikaal afspeelt bijvoorbeeld kan hem niet echt boeien, op het werk van oude helden en vertegenwoordigers van wat we bij gebrek aan een betere term Americana noemen na dan.
Leonieke Daalder – Naar eer en geweten
Gedurende tien jaar lang hield Leonieke Daalder voor de radio een groot aantal interviews met uiteenlopende artiesten. De lezer die haar interviews liever nog eens op papier naleest, kan nu ook terecht bij het boek Naar eer en geweten, waarvoor Daalder een greep deed uit de vele artiesten die ze voor haar microfoon kreeg.
Bernlef – Hoe van de trap te vallen // Bob Rigter – Vreemd // Martin Bril – Een plek onder de zon // Theun de Vries – Het motet voor de kardinaal
Een drietal bundels met muziekverhaaltjes en een roman in heruitgave. Bernlef werpt ons enkele snippers met Jazzverhalen toe. De jazzmusicus Bob Rigter vergast ons op vreemde maar vermakelijke toestanden. Columnist Martin Bril roept enkele karakteristieke alledaagse gebeurtenissen voor ons op. Theun de Vries schenkt ons een verrukkelijke bezinningstocht door muziek en religie
Paul Witteman – Erfstukken (boekenweekessay) // Boudewijn Büch – De bril van Buddy Holly
Waarom Paul Witteman per se zijn licht moest laten schijnen over de klassieke muziek is ons een raadsel. Evenmin wil het duidelijk worden waarom de naam van Boudewijn Büch bezoedeld moest worden met de publicatie van enkele onaffe resten uit de bureaula. Echt bevorderlijk voor de kwaliteit is het allemaal niet.
Novalis – De genius van de zang // Josef Bor – Requiem Theresienstadt
Uitgeverij de Wereldbibliotheek bestaat honderd jaar en dat vieren ze met de heruitgave van enkele bijzondere titels uit hun fonds. Voor de boekenweek brachten ze twee boeken over muziek opnieuw uit: een curieus romantisch sprookje vol extatische galmen en een roman over het Requiem van Verdi, zoals het in het concentratiekamp Theresienstadt voor de nazi’s werd opgevoerd.
Ruud de Wild – Every poet is a thief // Easy Aloha’s – Zeepaardje met een hoed op
Ruud de Wild, ons aller dj, blijkt al vijftien jaar te schilderen en komt uit de kast met een boek met vijftig van zijn schilderijen. De alweer bijna vergeten Easy Aloha’s maakten onlangs een heuse comeback, waarna ze meteen ook maar even een gezellig boekje uitbrachten met, hoe kan het ook anders, hun verzamelde columns.
Gijsbert Kamer – Pophelden
Een bundeling van interviews met blijvers in de popmuziek, oftewel de ‘Pophelden’ van journalist Gijsbert Kramer. Dat is in het kort de strekking van het boek Pophelden. Het boek is het viertiende nummer in de serie Luis in de Pels, waarin de Volkskrant boeken van zijn journalisten uitgeeft.
