Boeken / Strip

Dagdroom van de stripliefhebber

recensie: Daydreams and Nightmares

.

McCay’s eerste succes was de in 1904 door hem bedachte Little Sammy Sneeze, kort daarop volgde een zelfs nog groter succes: Dream of the Rarebit Friend. In die laatste strip stond elke aflevering een nieuw personage centraal en de overeenkomst tussen die personages was dat ze, na consumptie van hun lievelingskostje (vaak Welsh Rarebit), een nachtmerrie kregen waarvoor ze dan de schuld afschoven op het eten. In deze strip maakte ook McCay’s meest beroemde personage zijn entree: Little Nemo.

Slumberland

Little Nemo beviel McCay wel en in 1905 kreeg hij dan ook zijn eigen strip: Little Nemo in Slumberland. Elke aflevering viel Little Nemo in slaap en beleefde hij iets eigenaardigs in Slumberland. in het begin waren dat losse avonturen maar na een tijdje begonnen de strips op elkaar aan te sluiten. In het boek Daydreams and Nightmares wordt er echter niks van de avonturen van Nemo getoond, het betreft juist het andere werk van McCay, waaronder Little Sammy Sneeze en Dream of the Rarebit Friend. Dit werk heeft door het grote succes van Little Nemo altijd op de achtergrond gestaan maar het is zeer zeker het lezen waard. Per hoofdstuk maakt de lezer kennis met een bepaald deel van McCay’s oeuvre, zo zijn er heel wat cartoons te zien en passeren ook de volgende series de revue: A Pilgrim’s Progress, Poor Jake, Day Dreams en Rabid Reveries.

Running gag

Little Sammy Sneeze
Little Sammy Sneeze

Van die series zijn er een aantal die er uitspringen, waaronder Little Sammy Sneeze: in deze strip schopt de kleine Sammy telkens een situatie in de war door verschrikkelijk hard te niezen. Naast wielrenners, zijn vader op een ladder en de kaders van de strips blaast Sammy allerhande zaken opzij door zijn verpletterde nies (“He never knew when it was coming”) en het is dan ook een beetje een running gag. Helaas zijn running gags alleen leuk als ze afgewisseld worden door andere grappen en dat is bij Sammy niet het geval. Gelukkig bestaat het boek ook uit andere strips en het werkt dan ook niet zo heel erg storend. Wel wijst het op de grote zwakte van McCay: grafisch was hij sterk maar qua grappen en ideeën viel hij al snel in herhaling. De serie If … should come back to earth lijdt aan hetzelfde manco. In die serie cartoons situeert McCay bekende historische figuren in het hedendaagse leven, wat op zich een leuk idee is, maar ook dit gaat op den duur vervelen.

Prachtig tekenwerk

Dream of the Rarebit Friend.
Dream of the Rarebit Friend.

Het oeuvre van McCay moet het dan ook niet van zijn humor hebben maar eerder van zijn prachtige tekenwerk. Vooral in zijn grotere cartoons laat zien dat hij grafisch zeer sterk was. Door de dunne lijnvoering zijn alle tekeningen zeer gedetailleerd en dat zorgt ervoor dat elke cartoon net dat beetje extra heeft dat hem van de massa onderscheidt. Ook toont McCay zich bij vlagen, en met name in zijn cartoons, zeer bedreven in het tekenen van menselijke figuren, in zijn strips zijn de figuren meestal wat lomper. Eigenlijk ligt daar ook de grens tussen zijn werk van normaal niveau en zijn grafische hoogstandjes, tussen de cartoons en de strips: de strips uit deze bundel zijn echt een duidelijk product van zijn tijd en waren destijds waarschijnlijk zeer vermakelijk, maar zijn cartoons zijn tijdloos en nog altijd zeer goed te genieten. Dat komt natuurlijk niet alleen door de goede tekeningen, maar ook door de interessante onderwerpen die hij, hier wel, aansnijdt: zo bekritiseert hij onder andere de drugsproblematiek in zijn tijd.

Geen biografie

Daarnaast telt het boek nog enkele interessante verhalen over McCay maar het is te weinig om echt biografisch te worden. Erg interessant leesmateriaal is echter het stuk van McCay waarin hij vertelt over het werk als cartoonist, zeker als men beseft dat hij een van de eerste échte cartoonisten was. Hierin vertelt hij uitgebreid over zijn werkwijze en zijn motieven. Wat opvalt is dat hij naast tekenen ook kon schrijven, want het leest lekker weg. Destijds waren strips en cartoons nog betrekkelijk nieuw en de meeste vaardigheden moesten nog helemaal door de auteur zelf worden uitgedokterd. En hoewel McCay er over schreef alsof het de normaalste zaak van de wereld was, was het dat dus niet.

Goed tijdsbeeld

Voor liefhebbers van Little Nemo is Daydreams and Nightmares in ieder geval interessant en leuk om te lezen want het laat eens een andere kant van McCay zien. Het geeft bovendien een goed beeld van de wereld in de tijd van McCay, rond het begin van de twintigste eeuw, waar de techniek nog veel minder ver was gevorderd en andere normen en waarden golden. Daydreams and Nightmares is een waardig eerbetoon aan een van de eerste grote namen uit de geschiedenis van de strip.