Boeken / Fictie

Schimmige taferelen en spektakel

recensie: Monique Huijdink - De Baas

Het is 2003. De Tour de France staat op het punt te beginnen, met Lance Armstrong als absolute favoriet. Enkel Jan Ullrich wordt gezien als serieuze tegenstander. Der Jan, die net vader is geworden en in betere vorm dan ooit aan de start verschijnt. Maar, zoals we ondertussen wel weten, vorm is in 2003 maar een bijproduct van een goede voorbereiding.

Nu, na alle dopingbekentenissen en –straffen van Armstrong, Menchov, Vinokourov, Ullrich, Hamilton, Landis, Boogerd, en ga zo maar door (wie niet, eigenlijk?) weten we wel dat in 2003 het wielrennen verre van een schone sport was. We weten ook dat Armstrong in zijn tijd als Tourwinnaar (1999-2005, voordat het allemaal afgepakt werd) The Boss werd genoemd en met ijzeren hand over het peloton regeerde. Wie niet voor hem was, was tegen. Vraag het maar aan Floyd Landis, of Frankie Andreu, of Tyler Hamilton. Ieder onvertogen woord richting Armstrong werd snel de kop ingedrukt met rechtszaken, intimidatie en ontslag.

Complot-denken

In die situatie speelt Huijdinks thriller De Baas zich af. De titel laat het lijken alsof Armstrong de hoofdrol heeft in het verhaal, maar dat is niet het geval. Die eer behoort aan Alex, die voor een productiebedrijf werkt. Zij en haar collega Charlie proberen de strijd tussen de wielrenners interessant te houden. Na vier jaar overmacht van Armstrong en zijn ploeg is dat niet makkelijk. Om het spannend te maken voor de kijker verzorgen ze spektakel (valpartijen!) en zorgen ze ervoor dat negatieve berichten uit het nieuws blijven (doping!).

De intriges en complotten ontwikkelen zich in een razend tempo. De wereld waarin Alex zich beweegt bestaat louter uit onbetrouwbare figuren. Soms nog louche types ook, die drugslaboratoria bezitten en wel weten hoe ze mensen definitief het zwijgen moeten opleggen. Of zo iemand als de producer van het hele gebeuren, Madame T., voor wie alleen de cijfers tellen. Kijkcijfers, publiciteit, inkomsten, daar draait het om in het wielrennen.

Realiteitszin

Huijdink vlecht de werkelijkheid samen met haar eigen verhaal. In honderd hoofdstukken komt de hele Tour de France uit 2003 voorbij. Van proloog tot finish, beiden in Parijs vanwege het 100-jarig bestaan van de ronde. Alle spectaculaire gebeurtenissen in die Tour worden toegeschreven aan Alex, ofwel aan Charlie. Van de bruuske tempoversnelling op de Alpe d’Huez (etappe 8, gewonnen door Iban Mayo) tot de gruwelijk harde val Joseba Beloki (etappe 9, gewonnen door Aleksander Vinokourov). Ook dingen als de ritwinst van Hamilton en het onderdanige fietsen van de Euskaltel-ploeg blijken niet uit zichzelf ontstaan te zijn.

Huijdink laat de lezer druppelsgewijs meer te weten komen over het hoe en wat van Alex en Charlies werk, en over hoeveel invloed ze hebben in de wielerwereld. Als Armstrong wat vriendelijker moet zijn, dan gebeurt dat. Zelfs The Boss luistert naar de opdrachten van Madame T. Baas boven baas.

Tempo

De Tour van 2003 was de snelste die er tot op dat moment gereden was (40,940 km/u reed Armstrong gemiddeld, maar dat resultaat is geschrapt). Net zoals die Tour leest De Baas als een trein. Korte hoofdstukken en een makkelijk te volgen plot zorgen ervoor dat je door het verhaal heen schiet – als was het een afdaling van de Mont Ventoux. De schimmige figuren en intriges die in De Baas uit de doeken worden gedaan passen bij het beeld dat is ontstaan na het USADA rapport over Armstrong en Bruyneels dopingnetwerk. Hoewel het af en toe moeizaam lijkt te gaan, wordt alles binnen het kader van de Tour en reality-tv uitgelegd en ingepast.

Voor een goed boek over hoe het wielrennen rond 2000 er aan toe ging kun je beter naar het boek van David Millar of Tyler Hamilton grijpen. Maar, ondanks dat daar ook de nodige criminele en spannende ontwikkelingen in plaatsvinden, kun je voor een spannend verhaal beter De Baas erbij pakken. Niet de top van de wielerliteratuur, maar wel een smakelijk tussendoortje.