Boeken / Strip

De gruwelijke redeloosheid van het bestaan

recensie: Serge Baeken - The No Stories

Fascinerend, ondoorgrondelijk en oppervlakkig. Dat zijn de woorden die na lezing van The No Stories in je opkomen. De Antwerpse tekenaar Serge Baeken schotelt ons een aantal korte schetsen voor over het alledaagse leven.

Hoofdpersoon is de auteur zelf. Zo loopt hij in het eerste verhaal een zwerver tegen het lijf die hem om geld vraagt. Zonder nadenken grijpt de auteur naar zijn portemonnee. Als hij merkt alleen groot geld te hebben, stelt hij voor eerst boodschappen te doen. Op die manier kan hij het geld ‘klein maken’. In de volgende scenes zien we het tweetal door de winkel lopen. Nerveus kijkt de zwerver om zich heen en smeekt Serge Baeken om haast te maken. Op het moment dat laatstgenoemde de winkel verlaat, is de bedelaar verdwenen. Tijdens zijn wandeling naar huis ziet Baeken hem lopen. Na hem te hebben aangesproken, overhandigt hij dit kind van de straat alsnog het beloofde geld.

Met eindeloos geduld

~

Dit eerste verhaal uit de bundel is symptomatisch voor het hele album. De hoofdpersoon kan geen nee zeggen tegen andere mensen. Zo raakt hij in een andere passage verzeild in een zinloze discussie met een junkachtige puber, die hem vraagt of hij zijn mobiele telefoon mag gebruiken. Als de auteur naar waarheid zegt niet in het bezit te zijn van een telefoon, ontspint er zich een verbale strijd. Want waar is het vertrouwen in de mensheid gebleven? Met een schijnbaar eindeloos geduld staat Serge Baeken de jongen te woord, terwijl andere omstanders dezelfde jongen met een kernachtig ‘fuck off’ opzijzetten.

In No feelings, het meest aangrijpende verhaal, vindt midden op straat een heuse moord plaats. Een ogenschijnlijk gedrogeerde illegaal slacht een argeloze voorbijganger af. En dat onder het raam van onze sympathieke hoofdpersoon. Na de politie te hebben gebeld, weet hij niets anders te verzinnen dan foto’s te maken van de bloederige daad. Tijdens deze sessie herkent hij de dader van een eerdere ontmoeting. Omdat het sneeuwde had onze barmhartige auteur deze man zijn eigen muts geschonken. Onder het slaken van de mysterieuze kreet ‘Ik wil mijn ziel terug’, was de vreemdeling daarna zijns weegs gegaan.

Eenvoud

The No Stories bestaat uit elf verhalen van gemiddeld vier pagina’s lengte. Stuk voor stuk fascinerende schetsen van het alledaagse leven. Ondanks, of misschien wel dankzij, het gebrek aan een duidelijke clou. Ze tonen ons het leven van de straat in al zijn nietszeggende eenvoud. Alles is in een aantrekkelijk losse stijl vormgegeven en het gebrek aan kleur verhoogt de authenticiteit van de verschillende passages.

~

De vraag blijft echter, wat wil de auteur met dit alles? Volgens het persbericht verwijst de titel ook naar al hetgeen de opgevoerde figuranten niet hebben: geld, een ziel, gevoel en een visie. Maar welke positie neemt hoofdpersoon Serge Baeken dan zelf in? Wat doen al deze ontwikkelingen met hem? Dat wordt ons niet duidelijk. Stoïcijns neemt hij de dingen zoals ze zijn, legt ze vast en archiveert ze in zijn ondoorgrondelijke gedachten.

Hierdoor blijft het verhaal dat de auteur wil vertellen zeer oppervlakkig. We zijn getuige van de cyclus van het bestaan, maar dringen niet door tot de kern ervan. Net als de verteller zijn wij een speelbal van de elementen. Slechts een lichte bries volstaat om ons op te tillen en tot grote hoogten te stuwen. We kijken uit over de stad, bespieden de bewoners en vragen ons af wat de zin van dit alles is. Aan het eind van The No Stories blijven dit soort vragen echter onaangeroerd. Persoonlijk zou ik het album sterker hebben gevonden als de auteur een poging had ondernomen een statement te maken. Geen kitscherig antwoord op de vragen des levens, maar een afbakening van zijn eigen standpunten. Nu blijft het allemaal erg vrijblijvend.

Wel staat het buiten kijf dat Serge Baeken in staat blijkt te zijn de samenleving in al zijn gruwelijke redeloosheid in kaart te brengen. De afzonderlijke verhaaltjes getuigen van dit meesterschap. Maar wie daarnaast ook nog een diepzinnige en eigenzinnige boodschap verwacht, komt bedrogen uit. In de wereld van deze Antwerpenaar past geen verwondering of analyse, maar slechts berusting.