Een interview over Floris V

Gerda Holzhaus is regisseur van deze voorstelling en tevens oprichter van Theamus. Ze noemt dit stuk waarin Floris V wordt opgevoerd als populaire volksheld een “tegendraadse voorstelling”. “Hij is weliswaar een echt Middeleeuws figuur, maar de politieke en persoonlijke motieven die tot zijn moord leiden, doen ons denken aan politieke moorden als die op Pim Fortuyn of Theo van Gogh,” vertelt ze. Dat is meteen ook de reden geweest om voor Floris V te kiezen. “Er worden al eeuwenlang tegengestelde verhalen over hem verteld. Hij zou Magteld van Velsen, de vrouw van een goede vriend, verkracht hebben, de moord op zijn vader Roomskoning Willem II gewroken hebben op de Westfriezen, maar hij heeft ook Holland sterk gemaakt. Afhankelijk van de politieke situatie op dat moment werd hij als een volksvriend en dan weer als een tiran afgeschilderd, net zoals dat in de media gebeurt met Fortuyn of Van Gogh. Dat vonden we een interessant gegeven om een stuk over te maken.”

Zolang je maar deugt

Holzhaus: “We hebben het stuk actueel gemaakt door er een tv-panel – live in de studio – in op te laten treden, waar ook historische personages in zitten. Zo voeren bijvoorbeeld de dichter Vondel en de hedendaagse historica Femke Huizinga een discussie over het feit of je een groot politiek figuur als Floris V zijn buitenechtelijke kinderen mag aanrekenen of niet. Net als Pim Fortuyn of Prins Bernhard mag je in Nederland wel ondeugend zijn, zolang je maar deugt. Op deze manier wordt een oud verhaal over verboden liefde, politieke intriges en verraad enorm actueel gemaakt. De jazzy en Starwars-achtige muziek vertolkt een tweede taal, waar de Middeleeuwen in doorklinkt. De dansers staan voor het volk, voor hoe het heen en weer geslingerd wordt tussen voor of tegen Floris. En de liefde? Nou ja, kijk zelf maar.”

Helderheid

Dat klinkt heel hip, maar dat valt wel mee volgens acteur Mattijn Hartemink (bekend van tv-series als Het glazen huis en Russen en films als Het wonder van Maxima en The Room) die de rol van Floris speelt. “Wel vraag ik me soms af of we niet dingen zouden moeten schrappen om de helderheid van de voorstelling te bevorderen. Doordat er heel veel mogelijk is door alle disciplines die meewerken, bestaat het gevaar dat je teveel wil en is het belangrijk te doseren. Ik zou me kunnen voorstellen dat dat hier en daar beter kan waardoor de voorstelling aan helderheid kan winnen. Dat hij scherper wordt. Vanuit mijn positie is dat moeilijk te zeggen. Ik sta er midden in en heb dus geen overzicht.”

Onbevangenheid

Hartemink vertelt dat hij zich heeft ingeleefd in zijn rol door mensen te observeren die diplomatiek moeten opereren. “En door The Godfather 1, 2 en 3 te kijken, vanwege de ongegeneerdheid waarmee zonder enige blijk van emotie de meest schofterige voorstellen worden gedaan, ook aan familie en vrienden, zich wel bewust van de machtspositie waarin men verkeerd.” Hij is blij dat hij de rol van Floris V mag spelen. “Ik geniet van zijn onbevangenheid. Ik hoop deze rol zo te spelen dat zijn onverbloemde opportunisme wordt geaccepteerd door volledig opportunist te zijn, zonder valse bescheidenheid of dubbele agenda. Dat is best lastig want hij permitteert zich nogal wat.”

Gelijkwaardig

De tekst van deze voorstelling is geschreven door Erik Karel de Vries en de muziek door Bob Driessen (van onder meer Orkest De Volharding). Bij elkaar is het een mooi geheel, legt Holzhaus uit: “Samen vertellen deze onderdelen één verhaal, zonder voor elkaar onder te doen. Dus geen muziek in dienst van het toneelspel of toneelspel in dienst van de muziek, maar deze twee elementen maken een gelijkwaardig onderdeel uit van de voorstelling.”

Historische plekken

Dat het stuk op kastelen opgevoerd moest worden, was meteen wel duidelijk voor deze regisseuse, die eerder het stuk Bliksemminne liet opvoeren op het Muiderslot in Muiden: “2005 is het jaar van het kasteel en ik vond dat dit stuk ook op kastelen gespeeld moest worden. Wij gaan in Nederland toch wel erg slordig om met onze geschiedenis en ons cultureel erfgoed. Daarom vinden wij het belangrijk om voorstellingen te maken op historische plekken. Die voorstellingen gaan ook echt over die geschiedenis, maar wel vertaald naar het heden. We hebben een interessante geschiedenis, waar we trots op kunnen zijn. Die trots zouden we moeten uitstralen naar buiten in plaats van discussiëren over onze bedreigde cultuur. We weten niet eens wat die cultuur van ons inhoudt!”

Professioneel

Verder vindt Holzhaus het bijzonder dat in deze voorstelling professionele spelers samenwerken met goede amateurs. “Wij willen laten zien hoe twee culturen binnen de kunst elkaar kunnen voeden, zodat er een nieuwe uitwisseling ontstaat. Zo zijn we in staat om met een grote groep mensen een enorm spektakel neer te zetten, buiten, op prachtige locaties en toch de hoofdthematiek door goede spelers te laten vertolken.” Ook Hartemink is enthousiast: “Het is een geweldige ervaring om met zo’n groep en met zoveel disciplines in de openlucht mee te mogen liften op de tomeloze energie die zo’n stelletje gekke gasten kennelijk samen weet te genereren.”

Floris V wordt 14 tot en met 17 juli opgevoerd tijdens Festival Karavaan, daarna op 19 en 20 juli in Santpoort Zuid en tot slot van 22 tot en met 24 juli in Medemblik.