Tokyo Interviews

Twee en halve week verbleven Van der Eb en zijn tolk Neil Warlicht in Tokyo, Kyoto en Osaka, waar ze op zoek gingen naar interessante jongeren en locaties om hen te fotograferen. Warlicht vroeg de jongeren in korte interviews naar zaken als hun dagelijkse leven, hun kledingstijl, hun dromen, hun doel in het leven, Nederland en of ze wisten wie Siebold was. In de tentoonstelling wordt bij elke foto het afgenomen interview geplaatst. De antwoorden zijn meestal erg ontwapenend en grappig. Maar ook tegenstrijdig: zo zijn stoere punkers verlegen en willen uitdagend geklede meisjes het liefst een goede moeder en (huis)vrouw worden. Op de meeste vragen wordt ontwijkend of ontkennend geantwoord. Het is in Japan niet gewoon om over persoonlijke dingen te spreken en zeker niet met vreemden, hoe vooruitstrevend en wild je er ook uitziet.

Maatschappij en mode

De hedendaagse Japanse maatschappij is voortdurend in beweging. De Japanse jeugd is snel, hip en volgt de laatste modetrends op de voet. Trends volgen elkaar in een snel tempo op. Ook in Japan zet de jeugd zich af tegen de tradities van haar ouders. Maar interssant is dat ze zich tegelijkertijd laat inspireren door diezelfde tradities. In de kleding komen Westerse invloeden en genoemde tradities samen (‘wan-mono’). Zo zien we in de foto’s accessoires als kimono obi-riemen, haarpinnen, geta-sandalen, tweedehands kimono’s en moderne gadgets uit de manga- en animecultuur. Japanse tieners hebben grote interesse in westerse muziek en mode. Ook zie je in de foto’s verschillende subculturen en muziekstromingen terug als hard rock, punk, gothic en B-Girls & -Boys (black music). De straatmode is een belangrijk onderdeel van de jeugdcultuur. Om een eigen individuele stijl te creëren passen de Japanse tieners zelf hun kleding aan en transformeren tot lolita’s of goths. Op die manier startten bekende ontwerpers als Issey Miyaki, Kenzo Jap en Yoji Yamamoto hun carrière.

Het SieboldHuis

Op 21 maart 2005 werd het SieboldHuis na een grondige restauratie officieel geopend. Het prachtige pand aan het Rapenburg in Leiden biedt “het mooiste uit het oude en nieuwe Japan in een Hollands huis van historische allure”. Je vindt er inderdaad prachtige prenten, kimono’s, lakwerk en keramiek, maar ook fossielen, maquettes, gedroogde planten, opgezette dieren en oude landkaarten. Alles is tussen 1823 en 1830 verzameld door de Beierse arts Von Siebold. Het is nu ’s werelds belangrijkste Japan-collectie uit die periode. Er zijn zeven kamers, elk met hun eigen sfeer, verdeeld over drie verdiepingen. De meeste zalen zijn klein, daardoor intiem en ademen de sfeer van het verleden. De opzet van het gebouw is zeer onpraktisch. Het is in eerste instantie niet goed te zien wat het museum allemaal te bieden heeft. Alle ruimtes hebben glazen deuren die naar één kant open gaan, de vertrekken beneden zijn duister en soms valt opeens het licht uit. Ook de touch screens werken nog niet goed. Toch mag je dit beschouwen als kinderziektes waar ongetwijfeld snel een oplossing voor wordt gevonden.

Life is Confusing

De foto’s van Van der Eb zijn erg degelijk, maar dankzij de bijbehorende interviews zeker niet saai. Juist de interviews laten zien dat de levenshouding van deze mensen vaak niet overeenkomt met hun uiterlijk. De fotograaf heeft een goed oog voor compositie en het kiezen van interessante modellen. De kleuren spetteren werkelijk van de foto’s af. Van der Eb plaatst mode op deze manier in een sociale betekenis, met de herhaling als voornaamste ‘wapen’. Het is interessant om te zien hoe het zoeken naar een eigen identiteit toch vaak leidt tot een uniformiteit binnen een subcultuur.