In sneltreinvaart symbolisch leren lezen

Thooft en Bouma noemen deze manier van lezen ‘mythosofie’. De mens is volgens hen een homo fabulans, een verhalenverzinnend en verhalenvertellend wezen. Via het vertellen van verhalen worden wij én onze cultuur gevormd, niet alleen op persoonlijk vlak, maar ook in spirituele zin. Alle figuren in een sprookje staan namelijk symbool voor delen van de menselijke ziel die moeten samenwerken om tot volledig bewustzijn te komen. Om deze spirituele dimensie te benadrukken is het boek opgedeeld in zeven delen, die corresponderen met de chakraleer.

Stevig aan de hand
De lezer wordt al snel stevig aan de hand genomen en in sneltreinvaart door de wereld van de symbolische verhalen geleid, waardoor er nauwelijks tijd is om wat uitgebreider bij één van de verhalen stil te staan. De verhalen worden sterk verkort weergegeven en nogal bloedeloos naverteld. Van de oorspronkelijke magie en emotie blijft weinig over. Nadat de symboliek kort is besproken wordt elk verhaal afgesloten met het stellen van een aantal vragen die centraal staan in het verhaal, zodat je die kunt toepassen op je eigen leefsituatie.

Voor mensen die nog weinig ervaring hebben met het interpreteren van verhalen zal dit sturende optreden van de auteurs prettig zijn. Zij kunnen direct aan de slag met de vragen uit het boek. Maar voor wie dit boek ter hand neemt met het idee echt iets op te steken over leren interpreteren en het leren zien van de verborgen lagen in een verhaal is het erg teleurstellend. Alles wordt geserveerd in hapklare brokken. Bij vlagen wordt het zelfs een beetje kinderachtig, ook in de manier van vertellen. Er is maar weinig ruimte gelaten in dit boek om je eigen gedachten en vragen te ontwikkelen over de besproken verhalen, terwijl dat nu juist de kern is van interpretatie.

Bomvol en divers
Wat wel leuk is, is dat de verhalen uit heel verschillende tradities afkomstig zijn: er worden bekende sprookjes en klassieke mythen zoals Repelsteeltje en Medea besproken, maar er is ook aandacht voor boeddhistische en Bijbelse verhalen. Ook wordt getoond hoe oude thema’s steeds in een nieuw jasje worden gestoken en ook een film zoals The Matrix overloopt van symboliek. Dit zorgt voor continuïteit en is belangrijk om te noemen als je het hebt over het interpreteren van verhalen. Je bewust te zijn van deze universele thema’s kan je helpen om weer andere verhalen te interpreteren.

De opzet van het boek lijkt in eerste instantie erg leuk. De uitwerking laat voor de ervaren lezer helaas te wensen over. Voor wie op zoek is naar meer diepgang en liever zelf op onderzoek uitgaat zijn er interessantere boeken te bedenken. Een voorbeeld daarvan is De ontembare vrouw van Clarissa Pinkola Estés, door Thooft en Bouma zelf ook opgenomen in hun lijst van geraadpleegde literatuur. Het moet gezegd: wie 250 pagina’s heeft om 50 verhalen op het niveau van de symboliek te bespreken snijdt zichzelf geheid in de vingers. Dat is nogal een ambitieus plan. Er gaat onderweg dan ook het nodige verloren aan diepgang en emotie, en dat gaat uiteindelijk ten koste van het leesplezier.