Italiaanse vriendschap als American Dream

Elena en Lila leren elkaar op jonge leeftijd kennen en er ontstaat een eigenzinnige vriendschap tussen deze twee tegenpolen. Ze willen beiden het liefst ontsnappen uit hun beperkte wereldje, maar wie van hen zal hierin slagen?

Elena en Lila groeien op als kinderen van arbeiders in Napels, waardoor de mogelijkheden tot leren beperkt zijn: hun ouders zien het nut van leren niet in. Toch zijn beide meisjes erg competitief ingesteld. Leren lijkt Lila het makkelijkst af te gaan; zonder al te veel moeite behaalt ze de hoogste scores van de klas. Elena moet hard haar best doen om op hetzelfde niveau te blijven. Toch krijgt Elena de kans om door te leren en Lila niet. Zij moet haar vader en broer Rino helpen in de schoenmakerszaak terwijl Elena Grieks en Latijn mag leren.

De strijd tussen de meisjes gaat tijdens hun pubertijd onverminderd door. Lila probeert haar leven rooskleuriger voor te doen dan het daadwerkelijk is. Verward vraagt Elena zich af of Lila haar dan alsnog te slim af is. Toch voelen de meisjes ook een warme vriendschap voor elkaar. Ze begrijpen elkaar als geen ander. Lila verloofd zich uiteindelijk met een rijke man uit de buurt om te ontsnappen aan haar milieu. Elena heeft dit voorrecht niet en moet het op eigen kracht doen.

Het gevoelsleven van de beide meisjes is briljant beschreven. De opkomst van verwarrende gevoelens en de onzekerheden van pubermeisjes zijn goed weergegeven. Op zo’n wijze dat ze herkenbaar zijn voor elke vrouw, maar ook voor mannen zeer goed te lezen omdat Ferrante zich niet laat meeslepen door de emoties van haar personages maar een zeker afstand weet te bewaren. Ze creëert hiermee zowel geloofwaardige als sympathieke personages.

Wat opvalt is dat de voornaam van de ik-persoon en de schrijfster overeenkomen. Er is weinig bekend over Elena Ferrante; er wordt gesuggereerd dat dit een pseudoniem is voor een andere schrijver, maar zeker is dit niet. Ferrante treedt namelijk niet graag op de voorgrond. Of De geniale vriendindus – deels – autobiografisch is, blijft dus nog de vraag.

Trilogie

De geniale vriendin is het eerste deel van een trilogie. Deel twee hiervan is in Italië al uit maar de Nederlandse vertaling laat nog op zich wachten. De aankondiging van dit tweede deel verklaart wel het nogal abrupte einde van De geniale vriendin. Het verhaal loopt niet naar een slot maar naar een cliffhanger toe. Er blijven veel vragen onbeantwoord, waarvan in deel twee hopelijk te antwoorden komen. Ferrante werkt momenteel aan deel drie.