Niet langer een literair geheim

Het eerdere werk van Boogers liet zich kenmerken door verbeten jongeren, gefrustreerd door het contrast tussen hun grote dromen en de tegenslag die ze in het leven tegenkwamen. In Alle dingen zijn schitterend zijn tegenspoed en onbegrip nog steeds volop te vinden, maar ditmaal reikt Boogers voorbij het beperkte perspectief van verbeten jongeren, naar de mensen die verantwoordelijkheid voor die jongeren dragen: hun vaders. Remy van Sand, de hoofdpersoon uit Boogers’ eerdere romans Het boek Estee en Het waanzinnige van sneeuw, is van gefrustreerde thaibokser uitgegroeid tot vader en leraar maatschappijleer.

Realisme en romantiek

In de wereld van Boogers heeft iedereen problemen. Wie niet hoeft te vechten om de eindjes aan elkaar te knopen, heeft simpelweg mazzel gehad. Geweld en ellende zijn aan de orde van de dag. Maar Remy van Sand ziet ook de schitterende dingen. Hij houdt van het grote gebaar. Zo herinnert hij zich dat hij als kind, toen zijn moeder uitriep dat haar gezin haar verstikte, de gehele huiskamer, met interieur en al, hemelsblauw had geschilderd. Wanneer de volwassen Remy het grote vuur in hem wil delen met zijn eigen gezin, uit hij zich wederom te letterlijk. Zijn liefde is voelbaar, maar met zijn daden maakt hij het leven van de mensen om hem heen niet altijd makkelijker.

Als docent maatschappijleer is Remy ook voor zijn leerlingen een vaderfiguur, die probeert de jongeren klaar te stomen voor de echte wereld. Paradoxaal genoeg, gezien zijn romantische inslag, stelt hij het leven echter nooit rooskleuriger voor dan het is. Zo zegt hij tegen zijn leerling Zoë:

‘Je ziet alleen hoe donker alles is en hoe verward alles je soms maakt, en daar brul je over, en niet zonder reden. Soms is het allemaal kut. Zo is het nu eenmaal. Maar waarom verwacht je dat iemand anders het allemaal voor je oplost?’

Ze hield haar hoofd weer gebogen en leunde tegen mijn borst. Ik dwong haar me aan te kijken.

‘Ik meen het,’ zei ik. ‘Ik weet hoe het klinkt. Ik heb genoeg mensen gehad die dat soort dingen tegen mij zeiden, en ik vond het allemaal klinkklare onzin en wenste die mensen allemaal iets ergs toe. Maar soms heb je gewoon iemand nodig die zulke onzin tegen je zegt, ook al geloof je er op dat moment totaal niet in.’

Het schitterende aan dit boek is die constante zoektocht naar de keerzijde, of dat nu de mooie of de lelijke kant is.

Een volledig verhaal

De personages worden evenzeer vanuit verschillende perspectieven bekeken. Alle dingen zijn schitterend bestaat uit ronde karakters die de lezer bij zullen blijven. Niet alleen de drie hoofdpersonen (allen man), maar ook hun dochters en vrienden worden geloofwaardig beschreven.

Bovendien stijgt dit boek stilistisch boven Boogers’ voorgaande werk uit. Zijn vorige boeken kenmerkten zich al door een gefragmenteerde structuur. Hier gaat die knip in de chronologie echter samen met een uiterst gecontroleerde vertelwijze. Na elk hoofdstuk passen de stukjes van het verhaal beter in elkaar. Door de karakteristieke korte hoofdstukken krijgt het boek de snelheid en spanning van een thriller, zonder aan diepgang in te leveren.

Betrokkenheid

Boogers presenteert zich graag als onafhankelijke schrijver, die zich niet bezig wil houden met de verkoop, enkel met de woorden op het papier. Dit boek lijkt echter, meer dan zijn vorige werk, geschreven met de (geëngageerde) lezer in het achterhoofd. Er is ruimte voor politiek en actualiteit, en zelfs voor een licht sentimentele bijgelovigheid: het boek eindigt op 20 december 2012, een dag voor het voorspelde einde van de wereld en een datum die, op moment van verschijnen, nog in de toekomst lag.

Door zijn boek direct in de actuele werkelijkheid te wortelen, onderstreept Boogers’ boodschap: het vinden van geluk binnen kwaadaardige chaos. Beide moeten haarscherp en invoelbaar beschreven worden. Deze thematiek resoneert in Remy, die steeds het midden zoekt tussen deprimerend realisme en een optimistisch carpe diem. Remy heeft ontzettend veel geleden, en wil anderen voor die pijn behoeden. Maar of dat hem lukt?

In strak geschreven proza werkt het boek naar het moment toe waarop Remy voor het eerst alles helder ziet: zijn pijn en de manier waarop hij die, juist door zijn betrokkenheid, onbeholpen over zijn omgeving heeft uitgestort. Dat besef is vreselijk, maar, zo het lijkt, onvermijdelijk – en in Boogers handen krijgt het ook iets schitterends.