IFFR 2013

In het derde deel van ons verslag van het IFFR 2013 kijken we naar een op zijn kop gezette Nederlandse familie, een dertien-in-een-dozijn Japanse horror, de overtuigende kracht van dagelijks geweld tegen vrouwen, het grootse surrealistische afscheid van Raul Ruiz, een meedogenloze draaikolk vol familietragiek, en een documentaire over het hippie-initiatief Fuck for Forest.

DEEL 1 | DEEL 2 | DEEL 3 | DEEL 4 | DEEL 5 | DEEL 6 | DEEL 7 | DEEL 8: het laatste oordeel

Inhoud: De ontmaagding van Eva van End | The Complex | 90 Minutes | La noche de enfrente | Fine, Thanks | Fuck for Forest

De Duitser en de frikandellen

De familie van Eva is niet echt harmonieus te noemen. Het huwelijk van de in een frikadellenfabriek werkzame vader en uitgeblust ogende moeder is liefdeloos, de oudste zoon is een puistenkop die krampachtig probeert volwassen over te komen, de middelste zoon blowt zich suf, en dochter Eva is een muurbloempje waar niet naar wordt geluisterd. De komst van een Duitse uitwisselingsstudent – door Eva aangekondigd, maar door niemand opgemerkt – komt dan ook voor iedereen als een verrassing. De komst van deze Veit, een engelachtig personage dat bijna té ideaal is, vormt de katalysator voor de verwikkelingen waarin het gezin verzeild raakt.

Met een stilistisch zeer zelfverzekerde stijl zet debutant Michiel ten Horn hier met vaste hand het disfunctionele gezin en hun typisch Nederlandse omgeving neer. De cast, met naast oudgedienden als Ton Kas en Jacqueline Blom een aantal jonge debutanten, overtuigt met naturel spel. Het scenario van Anne Barnhoorn zit goed in elkaar en zit vol sprekende en humoristische details. Toegegeven: sommige dramatische ontwikkelingen komen wel wat erg uit de lucht vallen (de identiteitscrisis van de oudste zoon bijvoorbeeld), maar dit staat niet in de weg dat het soms nauwelijks valt voor te stellen is dat hier sprake is van een debuut – en nog wel een die weleens bij een groot publiek in de smaak zou kunnen vallen. (Marcel Westhoff)

 

Saaie spookflat

Zeg meisje; die open deur naar een donkere ruimte waar vreemde geluiden uit komen? Je hoeft er niet naar binnen hoor. Maar toch fijn dat je het doet, want zonder types als jij zou het horrorgenre een stuk minder volumineus zijn. Toch dringt de vraag zich op: welke reden heb je om naar binnen te stappen? Nieuwsgierigheid? Of ben je gewoon blond, ondanks dat je op en top Japanse bent? Asuka, het hoofdpersonages uit Nakata Hideo’s (Ringu, Dark Water) nieuwste film, kan de verleiding niet weerstaan. Zij is net met haar ouders en broertje verhuisd naar een nieuwe flat, als er bij de buren vreemde geluiden vandaan komen.

Een van de grote namen van de J-Horror levert hier een film af waar stilistisch niet zo heel veel op aan te merken valt. Maar wat bedoelt is als sfeervolle opbouw verzand te vaak in lange, trage scènes waarbij de weinige schrikmomenten vooral zijn toe te schrijven aan het geluidsniveau dat tot elf wordt opengedraaid. Misschien is wel het grootste probleem dat hier niet geprobeerd wordt iets nieuws aan het genre toe te voegen, zodat je als kijker op geen enkel moment verrast wordt. We hebben het eerder gezien – en stukken enger. Het resultaat is een voor horrorbegrippen bloedeloos werkje. (Marcel Westhoff)

 

Alledaagse gruwelijkheden

Fraaie, bijna abstracte beelden van een mensenmassa doorsnijden de drie verhalen in Eva Sørhaugs tweede speelfilm, waarvoor ze tevens het script schreef. Alsof de maakster wil zeggen: de personages in de drie verhalen die ik laat zien kunnen zich in deze willekeurige menigte bevinden. De mannen die, om welke reden dan ook, breken en hun frustraties en woede botvieren op vrouwen ziet u elk moment op straat. Het is niet voor niets dat Sørhaug hierbij de verhalen in een dwarsdoorsnede van de maatschappij laat plaatsvinden. Zo is daar de kale cocaïnejunk die zijn vriendin voor de ogen van hun baby aftuigt, vastbindt en verkracht. Of de politieman die tot zijn frustratie het huis van zijn ex moet verlaten. Of de nette, oudere, welgestelde man die alle banden in zijn leven lossnijdt, om vervolgens tot zijn verschrikkelijke daad te komen. Gruwelijkheden tegen vrouwen: het vindt plaats achter elke voordeur en op elk moment door de meest onverwachte types. En elke 90 minuten vinden er een soortgelijke tragedies plaats.

De boodschap mag dan (uiteindelijk) weinig subtiel zijn, de wijze waarop het wordt verteld is dat over het algemeen wel. In gedragen tempo en fraai gefilmd met oog voor detail wordt hier een schrijnend fenomeen verbeeld, waarbij niet wordt getracht de daden te duiden of van enige achtergrond te voorzien. Het is aan de kijker de losse beginnetjes te proberen in te vullen; het gaat hier om de eindes. Het ontbreken van enige duiding, van een ‘waarom’ zal niet door iedere kijker gewaardeerd worden. Op het niveau van het acteerwerk kan echter weinig kritiek zijn, waarbij met name Aksel Hennie (Headhunters) een imponerend psychopaat neerzet. (Marcel Westhoff)

 

Tijd als ongrijpbaar fenomeen

‘Tijd maakt rare sprongen’, zegt een dode man tegen de zojuist overleden hoofdpersoon, wanneer zij de loop van een pistool bewandelen. Het pistool waaruit de fatale kogel geschoten is. De film is losjes gebaseerd op een verhaal van auteur Hernán del Solar.

In deze afscheidsfilm van de vorig jaar overleden Raul Ruiz blikt hij terug op zijn leven. De herinneringen zijn in prachtige kleuren gefilmd. De film doet daarbij aan als een jaren 50-film: de muziek als prachtige omlijsting, die de melancholische sfeer benadrukt. Het verhaal centreert zich rondom de oude Don Celso. Een dichter. En hoe een dichter met taal speelt, zo speelt Ruiz met beelden. Er lopen aldus meerdere verhaallijnen door elkaar en tijd kent geen lineariteit. De film kijkt terug op het leven van Don Celso vanuit zijn kindertijd. Toen hij zichzelf Rhodondendron noemde. Rhodondendron ontmoet zijn favoriete componist Beethoven, die we al dirigerend door de straten zien laveren, en hij spreekt met Long John Silver. De film is gelardeerd met absurde en surreële situaties, die de film een lichtvoetige ernst meegeven. Een prachtig adieu van een eigenzinnig filmmaker die meer dan 100 films nalaat. (Ralph Evers)

 

Meedogeloze familietragiek

Begonnen als korte film voor zijn afstuderen, besloot Mátyás Prikler het concept verder uit te bouwen. Het resultaat: een ruim 2 uur durende film, die je bij je strot grijpt en je meesleurt in meedogenloze familietragiek.

Fine, Thanks slaat op ons vluchtige contact wanneer we aan de ander vragen: ‘hoe gaat-ie?’. Meestal krijgen we te horen dat het wel goed gaat, bedankt! Prikler prikt door deze façade heen. We volgen drie families, die onderling verbonden zijn. Zo is het drama van de een direct tot last bij de ander. De film kent een consistente, lineaire verhaalstijl, waarin luchtigere momenten zijn weggelaten. Dit begint al met de uitblinkend acterende Miroslav Krobot als baas van een door de crisis bedreigd bedrijf. Hij heeft een naargeestige hardheid over zich, waarbij een ieder, zelfs de kijker, op z’n hoede is. Attila daarentegen weigert zijn scheiding onder ogen te zien. Hij zet alles op alles om zijn vrouw op andere gedachten te brengen. Zorgvuldige camera- en scriptvoering maken deze scenes pijnlijk om te zien. Pijnlijk vanwege de mate van herkenbaarheid én de plaatsvervangende schaamte. Vertwijfeld balanceer je tussen medelijden en afschuw.

In een slotscene, waarin een bruiloft plaatsvindt, komen de verhaallijnen samen. Een heksenketel waar de drank de remmen losgooit en gedurende de avond de ellende meer en meer samenstroomt tot een draaikolk van ontlading. (Ralph Evers)

 

Porno voor de Amazone

In Fuck for Forest wordt een groepje hippies gevolgd, die de pornosite Fuck for Forest hebben opgericht. Het idee van deze site is dat, door zelfgemaakte amateurporno te verkopen, de natuur gered kan worden. We volgen hoe hun idealen ze voortdrijft in hun streven te ‘neuken voor het Amazonewoud’, en ook de keerzijden hiervan.

Het doel is om geld bijeen te brengen om daarmee een stuk oerwoud in Peru te kopen, zodat de inheemse Indianen daar niet langer bedreigd worden door de industrie die het bos wil kappen. Eenmaal aangekomen blijkt de bevolking vooral werk te willen hebben en zitten ze niet te wachten op nog een stel westerlingen, die ditmaal al neukend geld bij elkaar bracht om hun bos te redden. De film laat genoeg ruimte voor de kijker om een eigen mening en beeld te vormen. Hoe zit het met het levensgeluk van het Indiase meisje dat verstoten is door haar familie, omdat ze meedoet met Fuck for Forest? Met welke motieven participeren de leden? Maar ook: met welke motieven doen de willekeurig verleidde jongens en meisjes mee? Vaststaat dat Fuck for Forest een niet-alledaagse NGO is! (Ralph Evers)