Tag Archief van: landscape

Theater / Voorstelling

Bizarre ontmoetingen uit het leven

recensie: De man met vijf vingers (Hotel Modern)

Soms zie je een voorstelling waar je totaal door wordt verrast. En hoe je het ook probeert, de woorden vinden om het stuk te omschrijven is moeilijk. Dat geldt ook voor De man met de vijf vingers van theatergroep Hotel Modern. Het zit hem vooral in de kleine details. Vloeiend smeden de artistieke leiders beeldende kunst, objecttheater, toneel, muziek en film als gelijkwaardige componenten samen in een voorstelling.

~

Hotel Modern schept in het theater een universum waarin het stormachtig huwelijk tussen de dood en het leven wordt beleefd. Met behulp van camera’s, poppen en een componist vertelt de groep ware en verzonnen verhalen. Een zwarte revue: vrolijk, triest en wreed. Midden op toneel staat een groot scherm en aan de zijkant staan kartonnen maquettes. Het lijken onderdelen van een groot poppenhuis. Met een vingercamera kijken we binnen. En bizar genoeg blijken het stuk voor stuk doodsplekken te zijn. Zelfs een zonnige strand blijkt het toneel te zijn voor een morbide tafereel. Een badgast heeft te lang in de zon gelegen en is letterlijk verbrand. De overgang naar de verschillende plekken gaat via het stopcontact.

Hoorspel

~

Live spel, hoorspel en kijkdozen komen vloeiend samen in een ontmoeting tussen een dame en een eenhoorn. Het scherm op het toneel dient dit keer op een bijzondere manier als decor. Verschillende handelingen op het toneel worden tot uitvoering gebracht in een kartonnen maquette en krijgen een vervolg op het scherm. Wanneer de dame op het toneel haar jas ophangt aan het scherm valt het meteen op de grond, maar op het scherm blijft de jas op een kapstok hangen. Ieder geluid op het toneel komt uit de koker van de componist. Het openen van de deur, het aansteken van een kaars en de hakken van de dame op de vloer.

Een lach en een traan

Lachen en ontroering blijken bij Hotel Modern dichtbij elkaar te liggen. Ligt het publiek eerst nog onder de stoelen van het lachen om een dadaïstische voordracht over autotypes die eindigen op een A, momenten erna worden we ontroerd door het verhaal van een Joods gezin in de oorlog. Eén van de artistieke leidsters vertelt het verhaal van haar opa, geïllustreerd door bewegende maquettes en gekleide poppetjes. Wat opvalt is dat de er tijd wordt genomen voor de overgang van de verschillende stukken. Tijdens het opbouwen voor de set van het oorlogsverhaal kijkt het publiek toe hoe de karren met maquettes van achter het scherm naar voren werden gereden en worden opgezet.

Uit het leven

~

De verhalen zijn geïnspireerd om de dagelijkse gebeurtenissen in het nieuws en op straat. Hotel Modern slaagt erin een tragedie als de aanval op het WTC in Amerika op humoristische wijze weer te geven. Met behulp van kleipoppetjes en maquettes ziet het publiek op het scherm de gebeurtenissen in het vliegtuig en het gebouw op het moment van de ramp.

Bizarre fantasie

Een bizarre fantasie en het verlangen om verschillende kunstvormen te mengen, bindt de drie artistieke leiders. De bijzondere voorstellingen van Hotel Modern worden zowel in Nederland als in het buitenland gewaardeerd. In 2002 namen ze de Erik Vosprijs in ontvangst voor jonge theatermakers, en vorig jaar werden ze door ARTE gekozen als vertegenwoordiger van de Prix de Coppet voor jonge kunstenaars die zich onderscheiden in originaliteit en verscheidenheid.

De man met vijf vingers is nog tot 22 januari 2005 in de theaters te zien.

Theater / Voorstelling

Bizarre ontmoetingen uit het leven

recensie: De man met vijf vingers (Hotel Modern)

Soms zie je een voorstelling waar je totaal door wordt verrast. En hoe je het ook probeert, de woorden vinden om het stuk te omschrijven is moeilijk. Dat geldt ook voor De man met de vijf vingers van theatergroep Hotel Modern. Het zit hem vooral in de kleine details. Vloeiend smeden de artistieke leiders beeldende kunst, objecttheater, toneel, muziek en film als gelijkwaardige componenten samen in een voorstelling.

~

Hotel Modern schept in het theater een universum waarin het stormachtig huwelijk tussen de dood en het leven wordt beleefd. Met behulp van camera’s, poppen en een componist vertelt de groep ware en verzonnen verhalen. Een zwarte revue: vrolijk, triest en wreed. Midden op toneel staat een groot scherm en aan de zijkant staan kartonnen maquettes. Het lijken onderdelen van een groot poppenhuis. Met een vingercamera kijken we binnen. En bizar genoeg blijken het stuk voor stuk doodsplekken te zijn. Zelfs een zonnige strand blijkt het toneel te zijn voor een morbide tafereel. Een badgast heeft te lang in de zon gelegen en is letterlijk verbrand. De overgang naar de verschillende plekken gaat via het stopcontact.

Hoorspel

~

Live spel, hoorspel en kijkdozen komen vloeiend samen in een ontmoeting tussen een dame en een eenhoorn. Het scherm op het toneel dient dit keer op een bijzondere manier als decor. Verschillende handelingen op het toneel worden tot uitvoering gebracht in een kartonnen maquette en krijgen een vervolg op het scherm. Wanneer de dame op het toneel haar jas ophangt aan het scherm valt het meteen op de grond, maar op het scherm blijft de jas op een kapstok hangen. Ieder geluid op het toneel komt uit de koker van de componist. Het openen van de deur, het aansteken van een kaars en de hakken van de dame op de vloer.

Een lach en een traan

Lachen en ontroering blijken bij Hotel Modern dichtbij elkaar te liggen. Ligt het publiek eerst nog onder de stoelen van het lachen om een dadaïstische voordracht over autotypes die eindigen op een A, momenten erna worden we ontroerd door het verhaal van een Joods gezin in de oorlog. Eén van de artistieke leidsters vertelt het verhaal van haar opa, geïllustreerd door bewegende maquettes en gekleide poppetjes. Wat opvalt is dat de er tijd wordt genomen voor de overgang van de verschillende stukken. Tijdens het opbouwen voor de set van het oorlogsverhaal kijkt het publiek toe hoe de karren met maquettes van achter het scherm naar voren werden gereden en worden opgezet.

Uit het leven

~

De verhalen zijn geïnspireerd om de dagelijkse gebeurtenissen in het nieuws en op straat. Hotel Modern slaagt erin een tragedie als de aanval op het WTC in Amerika op humoristische wijze weer te geven. Met behulp van kleipoppetjes en maquettes ziet het publiek op het scherm de gebeurtenissen in het vliegtuig en het gebouw op het moment van de ramp.

Bizarre fantasie

Een bizarre fantasie en het verlangen om verschillende kunstvormen te mengen, bindt de drie artistieke leiders. De bijzondere voorstellingen van Hotel Modern worden zowel in Nederland als in het buitenland gewaardeerd. In 2002 namen ze de Erik Vosprijs in ontvangst voor jonge theatermakers, en vorig jaar werden ze door ARTE gekozen als vertegenwoordiger van de Prix de Coppet voor jonge kunstenaars die zich onderscheiden in originaliteit en verscheidenheid.

De man met vijf vingers is nog tot 22 januari 2005 in de theaters te zien.

Film / Films

Zware onderwerpen in een licht jasje

recensie: Simon

Hoeveel synoniemen zijn er te bedenken voor iemand met een lapje voor haar oog? In de film Simon komen ze vermoedelijk allemaal voorbij, om nog niet te spreken van de grapjes en weddenschappen die erover gemaakt worden. De nieuwe film van Eddy Terstall staat bol van de goed bekkende oneliners en (taal)grapjes, maar biedt meer dan alleen humor. Terstall maakte een film over vriendschap, maar ook over ziek zijn en afscheid nemen. Een film met een zwaar onderwerp, zonder de gebruikelijke Terstall-luchtigheid te verliezen.

“Toch een mooi woord hè, verneukeratief?”
“Jezus, hoe kan een woord nou mooi zijn?!”

~

Hoewel het één van de hoofdrolspeelsters is die deze laatste zin uitspreekt, is het duidelijk dat regisseur en scenarioschrijver Terstall het beslist niet met haar eens kan zijn. Tenminste, wanneer je kijkt, en natuurlijk vooral luistert, naar de dialogen in Simon. De man die eerder films maakte als Hufters en hofdames (1997), De boekverfilming (1998) en Rent-a-Friend (2000) heeft zichtbaar genoten van het bedenken van de vele oneliners en grappen van zijn personages. Hij bewijst dat woorden wel degelijk mooi kunnen zijn. Of op zijn minst raak en grappig.

Vrije jongen en homofiele student

De film gaat van start wanneer Camiel bijna van zijn sokken wordt gereden als hij de weg wil oversteken. De roekeloze chauffeur blijkt een oude vriend van hem te zijn: Simon. Eind jaren tachtig ontmoetten ze elkaar op een soortgelijke manier waarna Camiel, een homofiele tandarts in opleiding, en Simon, een stoere vrije jongen die zijn geld verdient met het runnen van zijn eigen coffeeshop en strandtent, goed bevriend raken.

Vrienden herenigd

~

Aangetrokken door het vrije leven dat Simon en zijn vrienden leiden, gaat hij in op het aanbod van Simon om mee te gaan op vakantie naar Thailand. Daar aangekomen wordt zijn vriendschap met Simon ernstig op de proef gesteld, waarna de twee elkaar uit het oog verliezen. Na de bijna-aanrijding veertien jaar later, wordt het contact tussen de oude vrienden hernieuwd. Simon blijkt intussen ernstig ziek, maar doet daar opvallend luchtig over. Camiel, die inmiddels samenwoont met advocaat Bram, maakt al snel weer deel uit van het hechte groepje vrienden rond Simon. Ook raakt hij goed bevriend met Joy, Simons twintigjarige dochter.

Seksistische grappen

De vrolijkheid en misschien zelfs wel oppervlakkigheid van vroeger heeft sinds de hereniging plaatsgemaakt voor een meer serieuze vriendschap. Gelukkig heeft Terstall wel weten te voorkomen dat er een stijlbreuk ontstaat tussen het ‘jonge-vrienden-deel’ en het ‘zieke-Simon-deel’. Hoewel het leven van de vrienden intussen zwaarder, of misschien gewoon echter, is geworden blijft de toon van de film hetzelfde. Nog steeds vliegen de seksistische en homofobe grappen je om de oren. Vasthouden aan humor en zelfrelativering is voor Simon dé manier om op de been te blijven. Zelfs een eventuele euthanasiedatum wordt zo gepland dat hij een belangrijke voetbalwedstrijd niet hoeft te missen.

Lach en een traan

Zelf omschrijft Terstall Simon als een film over liefde, vriendschap en ziek zijn. Toch is het allesbehalve een deprimerende film. De luchtige manier waarop de hoofdpersoon tegen het leven aankijkt, maakt dat Simon, hoe clichématig het ook klinkt, bij veel bezoekers zowel een lach als een traan zal weten te ontlokken. Dat Terstall de rol van de twintigjarige dochter Joy laat spelen door Nadja Hüpscher, een actrice die inmiddels de dertig gepasseerd is, zien we voor deze keer dan maar door de vingers.

Muziek / Album

Lang leve de liefde!

recensie: Ed Harcourt - Strangers

Klagen over het vreselijke herfstweer is dagelijks kost in Nederland. Het is koud, regenachtig en donker. Maar is dat eigenlijk wel zo rampzalig? Je steekt gewoon wat kaarsjes aan, haalt toastjes, brie en wijn tevoorschijn en om warm te worden kruip je lekker knus tegen elkaar aan. Romantiek ten voeten uit. Net als het nieuwe album Strangers van Ed Harcourt, het perfecte ingrediënt om een avondje ongegeneerd zwijmelen compleet te maken. Maar ook prima (drink-)muziek voor een gezellige avond met vrienden (Ed lust er namelijk zelf ook wel een) of een melancholische bui in je eentje. Zoals hij zelf zegt: “Listen to the songs when drunk, sober, happy or sad and they will make sense”.

~

Harcourt is gelukkig in de liefde en draagt daarom zijn album op aan zijn foxy lady. De ontmoeting met deze dame inspireerde hem tot het schrijven van bloedmooie liefdesliedjes, die vooral over de getting-to-know-you-fase gaan. De jonge Brit gelooft niet in het idee dat een artiest alleen kan schrijven wanneer de ziel gepijnigd wordt en de wanhoop nabij staat. “So condemn me for being happy! I write what I feel”. En dat is maar goed ook.

Vrolijk en verdrietig

Het geluid van Strangers is wat minder gladgestreken dan voorganger From Every Sphere, maar de simpele melodieën en prachtige teksten zijn behouden gebleven. Ergens tussen vrolijk en verdrietig ligt het gevoel van de muziek. Lieve kleine liedjes worden goed afgewisseld met bombastische en up-tempo nummers.

Niet alleen liefde

Het energieke The Storm Is Coming opent het album. Wat een heerlijk volle sound en dan die stem! Born In The ’70s houdt de vaart er lekker in, daarna wordt het tempo wat verlaagd. Tijd voor liefde, waarop dan ook een reeks liefdesliedjes volgt. Met name This One’s For You en Let Love Not Weigh Me Down springen er uit. Ook dood, geweld en oorlog zijn thema’s in Harcourts liedjes. The Music Box is één van de hoogtepunten op de cd. Het nummer vertelt het verhaal over een soldaat die zijn daden overpeinst als hij de verbrande resten van een pop en een muziekdoos vindt. Een ander hoogtepunt is The Trapdoor. Tijdens de opname van dit nummer keek Harcourt door het raam naar de vallende sneeuw en had het gevoel buiten zijn lichaam te treden. Dat is terug te horen in het dromerige geluid en het onheilspellende einde. Bijna als een mantra herhaalt hij “Keep your eyes open you deserve what you get”. Daar stolt mijn bloed nou van.

Hoewel de spanning tegen het einde van het album wel wat afneemt kan ik niet anders dan het de hemel in prijzen. Duizend maal dank aan de vrouw in het leven van Ed Harcourt die al dit moois bij hem losgemaakt heeft.

Muziek / Album

The Next Best Thing

recensie: The Stills – Logic Will Break Your Heart

.

~

Logic Will Break Your Heart is het eerste full-length album van The Stills, een jonge Canadese band. Een typisch voorbeeld van de traagheid van de Nederlandse platenmaatschappijen trouwens, want het album kwam daar al in 2003 uit en in februari dit jaar in Groot-Brittannië. Canada is echter niet meteen het eerste land waar je aan denkt als je de plaat hoort, maar het verklaart wel waarom je niet goed kunt bepalen of het hier nu een Britse of een Amerikaanse band betreft. Geen van beide dus. The Stills brengen liedjes waarvan je meteen wilt gaan springen, hoewel je steeds het gevoel hebt dat ze daar wat te ingetogen voor zijn. De link met bands als Coldplay en Keane is dan ook snel gelegd. Ook de momenteel zo hippe invloeden van de New Wave uit de jaren 80 zijn erg aanwezig. Still In Love Song is zo’n nummer dat duidelijke links met Interpol en Franz Ferdinand heeft. Het is het meest catchy liedje op de cd en eigenlijk is het heel vreemd dat het pas als tiende nummer op de plaat is gezet.

Murmelen

Daarmee kom je meteen bij de grootste kritiek op The Stills. De band heeft een prima gitaar-drum-zang-plaatje afgeleverd, maar het klinkt allemaal een beetje hetzelfde. Hoewel er op zich geen saai moment te vinden is op de plaat, zijn er eigenlijk geen uitschieters te vinden waarvan je “wauw” zegt (op één nummer na dus). Dat gebrek aan uitschieters ligt hem deels aan de zang van zanger Tim Fletcher. Door zijn enigszins gebrekkige dictie en de brij van gitaren om hem heen is er van de teksten nogal weinig te maken. Dit is er mede de oorzaak van dat The Stills niet zo intens zijn als bijvoorbeeld Coldplay. De gitaren vullen elk leeg gaatje in de muziek en zorgen ervoor dat de zang er niet boven uitsteekt. Het wat snellere tempo van The Stills zorgt er daarentegen ook voor dat er nooit een saai moment is.

Middenklasser

Logic Will Break Your Heart is een echte middenmoot-plaat, een ’the-next-big-thing’. Er is zeker een publiek voor deze plaat, met name in de liefhebbers van de eerder genoemde bands, maar een echte A-act is The Stills nog niet. Maar hierdoor zal de band dan ook niet in het diepe worden gegooid, zoals bijvoorbeeld Keane, waardoor het de kans krijgt om vrijelijk door te groeien. Kortom, een leuk bandje met een aardige plaat die je best vaak kunt horen, maar (nog) niks wereldschokkend. Na drie keer horen dus toch maar weer Interpol opgezet.

Boeken / Fictie

Vanzelfsprekend, maar toch onvoorspelbaar

recensie: Het kwade amen

Korte verhalen die gebundeld verschijnen moeten volgens de uitgever vaak onder een overkoepelend thema passen. Aan het debuut van Jan Wijnen, Het kwade amen, heeft de achterflapschrijver het thema ‘verlies’ meegegeven: “De hoofdpersonen […] zijn allemaal ergens in hun leven iets kwijtgeraakt”. Dat is inderdaad zo: zelfbeheersing, zelfvertrouwen, een kind, een droom. Maar de verhalen van Wijnen lijden onder deze gemakkelijke thematiek. Er zit veel meer in.

Het kwade amen bestaat uit negen verhalen, waarvan er vijf eerder in tijdschriften verschenen. De kwaliteit van de verhalen wisselt, net als de toon. Dag Willem is een schrijnend, maar toch komisch verhaal over een dementerende vrouw die haar zoon niet meer herkent. In het uitgebeten Zoetigheid leven een man en een vrouw samen op het scherpst van de snede, vooral sinds hun dochter is overleden en het titelverhaal Het kwade amen vertelt luchtig over het weerzien tussen twee oude vrienden en een droom die alsnog in vervulling gaat. Komisch, droevig, bijtend, het staat allemaal door elkaar. Je kunt Het kwade amen beter niet in één ruk uit lezen.

Onverwachte wending

De bundel begint met het sterke De dertiende was een donderdag. De alcoholiste Maria en haar bewaker Bulan zijn op weg naar de begrafenis van het jongetje dat Maria heeft doodgereden. De trein heeft vertraging door een ongeval en Maria en Bulan raken aan de praat. Hij is een gevluchte Joegoslaaf die tijdelijk werk heeft in de alcoholkliniek van Maria. Bijna per ongeluk vraagt ze hem of hij gelukkig is in Nederland:

Bulan deed lang over zijn antwoord. Hij zei: ‘Je hebt her recht niet om gelukkig te zijn, als je vader vermoord is, je moeder verkracht, als je je land ontvlucht bent, omdat je er niet meer tegen kon. Tegen het doden. Tegen de kans gedood te worden. Maar toch…’
Hij haalde een foto uit zijn zak en legde die met een verlegen gebaar in haar schoot.
‘Maar toch…’ zei hij, ‘als u vraagt of ik gelukkig ben, dan zeg ik… dan zeg ik…ja. Het kan niet… het mag niet… maar ik zeg… al durf ik bijna niet… het is de goden verzoeken.’

~

Door de vertraging kunnen ze niet meer op tijd op de begrafenis komen. Ze stappen uit en Maria wil even alleen wandelen. Ze belooft hem dat ze niet weg zal lopen: als ze dat toch doet, weet ze, wordt Bulan ontslagen.
Je ziet het al van verre aankomen en je denkt: ze zal toch niet…? Ze zal Bulan toch niet opnieuw in het ongeluk storten door te ontsnappen en het op een zuipen te zetten? De wending dient zich aan: al wandelend begint ze te huilen, het moment van bezinning is nabij, ze zal niet weglopen. Maar dan, net op het moment dat je begint te geloven dat je initiële vermoedens onjuist waren, draait Wijnen de hele zaak weer om: het verhaal eindigt precies zoals je gevreesd had. Deze truc werkt bijzonder goed en Wijnen past hem verschillende keren toe. Steeds wanneer je vreest dat je precies weet hoe het afloopt, dient zich een wending aan, die echter alleen als afleidingsmanoeuvre dient. De rampspoed voltrekt zich, terwijl de lezer, op het verkeerde been gezet, blijft hopen.

Stijl

Ondanks de verrassing die veel van Wijnens verhalen toch weten te brengen, is niet elk verhaal even goed. Vaak zijn het kleine stilistische mankementen die de lezer beletten het verhaal helemaal in zich op te nemen. Het kwade amen leunt zwaar op dialogen, maar omdat deze rommelig op zijn geschreven is het lastig de draad te volgen. Zonder titel gaat over een verwarde man en Wijnen probeert je in zijn hoofd te laten kijken door het verhaal in ‘jij-perspectief’ te vertellen (Je kon beter opgenomen blijven. Zeiden ze. Maar je werd te lastig.). Op de een of andere manier komt dat echter niet helemaal uit de verf. ‘Je’ weet te goed wat er aan de hand is en daardoor zit de lezer niet in het hoofd van de gek, maar zweeft hij ergens boven zijn schouder. Ook het eerder genoemde De dertiende was een donderdag had (nog) beter gekund. Het is het enige verhaal uit de bundel dat in verleden tijd geschreven is, waardoor je merkt dat je op een afstand staat. Bij de andere verhalen is die barrière afwezig.

Van de negen verhalen zijn er echter maar vier die niet uit de verf komen. De overige vijf bevatten een soort vanzelfsprekendheid die vaak onder de algemene en nietszeggende term ‘realisme’ wordt geafficheerd. Wat is realisme? Dat het echt kan gebeuren? Dat het geloofwaardig overkomt? De vanzelfzprekendheid van Wijnens verhalen schuilt juist in de onafwendbaarheid van de gebeurtenissen. De alcoholiste Maria moet wel ontsnappen, Bennie, die ‘niet helemaal snik’ is, kan in het verhaal Pindakaas niet anders dan aan boord gaan van een zeilschip om samen met een pedofiele crimineel de Atlantische Oceaan over te varen.

Het kwade amen is kwantitatief misschien maar voor de helft gelukt, de vijf verhalen die blijven hangen, zijn ook echt goed. Alle puzzelstukjes vallen bij de ontknopingen op hun plaats, maar tegelijkertijd blijft er van alles open. Het mooiste aan deze verhalen is dat je achteraf niet kunt zeggen: “zie je wel, het loopt precies zoals ik gedacht had.” Wijnen bedekt zijn eigen voorspelbaarheid op een ingenieuze wijze met een laagje hoop.

Film / Films

Geheim agent zonder charme

recensie: The Bourne Supremacy

Jason Bourne (Matt Damon) is na The Bourne Identity met pensioen gegaan. Al vroeg in de sequel, The Bourne Supremacy, wordt de kijkers verteld dat hij al twee jaar bezig is met het ophalen van herinneringen. Hij lijdt aan geheugenverlies en herinnert zich niet of nauwelijks iets van zijn daden als geheim agent bij de CIA. Hij was ooit een koele moordenaar en was goed in dat werk.

~

Bourne was geen agent met snelle auto’s, mooie vrouwen en futuristische wapens. Bourne gebruikte zijn handen en vooral zijn verstand. Aan het begin van The Bourne Supremacy is hij een man die met rust gelaten wil worden. In het eerste deel hebben we kennis gemaakt met deze gevechtsmachine. Jason Bourne was een moordenaar, maar hij heeft besloten afstand te nemen van het milieu waarin hij bekend stond als de nooit falende geheim agent. Als hij toch wordt ontdekt, gaat hij op onderzoek uit. Er volgt een film die snel van locatie wisselt, veel dialoog heeft en het vooral van de spannende achtervolgingen moet hebben.

Puzzelstukjes

~

Robert Ludlum heeft drie verhalen geschreven met Jason Bourne als hoofdpersoon. In de verhalen is deze geheim agent zijn tegenstanders telkens een stap voor. Ludlum tovert zijn lezers een puzzel voor, laat iets te raden en komt met verrassende oplossingen. De vraagtekens en de puzzelstukjes ontbreken in de film. The Bourne Supremacy is vooral rommelig. De twee grootste bezwaren zijn het magere verhaal en het spel van Matt Damon. Al de veranderingen van locatie kunnen de gaten in het script niet vullen. India, Berlijn, Napels en zelfs Amsterdam worden aangedaan. In elke stad komt er een puzzelstukje bij, maar in lang niet alle gevallen worden de stukjes op de goede plaats gezet. De film raast maar door, zonder een rustpauze.

Emotieloos

James Bond, om een voorbeeld te noemen, rustte af en toe nog uit in een hotelkamer met een ‘shaken, not stirred’ martini. In zijn bed vond hij een daar toevallig aanwezige dame en de toeschouwers konden even ademhalen en glimlachen. Jason Bourne heeft geen dames aan zijn arm hangen, maakt geen avances, drinkt zelfs geen koffie: hij slaapt of rust niet eenmaal. Matt Damon lijkt zijn rol zonder veel plezier te spelen. Natuurlijk is zijn leven in gevaar, maar zo humor- en emotieloos verdient hij het slechts tegen een verdwaalde kogel aan te lopen. De toeschouwer snakt naar wat emotie.

Trilogie

Zonder enige twijfel zal deze film volle zalen trekken. Het reclamebudget was ruim en de teksten op de posters ronkend. En zonder enige twijfel zullen de toeschouwers uit de bioscoop komen met een onbevredigd gevoel. Voor het laatste deel in deze trilogie zou het goed zijn om een andere hoofdrolspeler te kiezen en de verhaallijn van Robert Ludlum wat beter te volgen.

Boeken / Strip

Ronddwalen in het doolhof van de geest

recensie: Jan Vriends - The pianist/Labyrinth

De overkoepelende titel van dit album, ‘An adventure of JanJaap’, geeft direct aan dat uitgeverij Bries geen genoegen neemt met enkel het Nederlands taalgebied. En waarom ook niet. Niet geschoten is altijd mis, luidt een bekende zegswijze.

~

Dit eerste dubbelalbum van het multitalent Jan Vriends bestaat uit twee aparte delen met elk een eigen cover. Het eerste verhaal, The pianist, is voorgepubliceerd in Zone 5300. Dit deel toont ons meteen de verbluffende tekencapaciteiten van de auteur. Zichtbaar moeiteloos mengt hij diverse stijlen door elkaar. Het resultaat is een aantrekkelijk geheel dat oogt als een heuse animatiefilm.

Bizar?

We maken kennis met JanJaap, alter ego en tevens muze van de tekenaar. Op geraffineerde wijze speelt Jan Vriends, die zelf de rol van de pianist voor zijn rekening neemt, met begrippen als fictie en werkelijkheid. Tevens creëert hij zijn eigen hype. Net als tijdens de Tante Leny-expositie in Rotterdam, waar hij als stunt een vitrine vol JanJaap-parafernalia had opgesteld, wemelt het ook in het boek van de JanJaap-merchandise. In de wereld van Jan Vriends kan namelijk alles. Zo kan het zelfs gebeuren dat de auteur slechts een verzinsel blijkt te zijn van zijn eigen protagonist. Bizar? Welzeker. Maar tegelijkertijd is het een bewijs van de creatieve kwaliteit van de auteur.

Heilige graal

Ook in het tweede verhaal Labyrinth volgen we JanJaap tijdens zijn zoektocht naar inspiratie. Wat volgt is een adembenemend avontuur vol wanhoop, gruwel en humor. In het gezelschap van een hond en een sanseveria dwaalt onze held rond in het doolhof van zijn geest, op zoek naar zijn heilige graal. Uiteraard ontmoeten we de nodige opmerkelijke creaturen en zijn we getuige van enkele verrassende karakterontwikkelingen. Zo af en toe schemert het werk van Lewis Trondheim door de passages heen. Echter, zonder afbreuk te doen aan de eigen kenmerkende stijl.

Jan Vriends bewijst eens te meer de kneepjes van het vak als geen ander te beheersen. Met het personage van JanJaap heeft hij tevens een belangrijke troef in handen. Want dat deze sympathieke dromer het hart van menig lezer zal veroveren, moge duidelijk zijn.

Film / Films

De leugen en de zoekmachine

recensie: Shattered Glass

.

Stephen Glass (Hayden Christensen) is in de film Shattered Glass een jonge journalist, die voor het bekende opinieblad The New Republic werkt. Daar wedijvert de overwegend jonge redactie om de beste primeurs en artikelen. Glass schreef na zijn studie onder meer voor Rolling Stone en een aantal andere in Amerika gezaghebbende bladen. Hij was succesvol en werd op handen gedragen, een jong journalistiek talent op weg naar de top.

Zoekmachine

Debuterend regisseur Billy Ray heeft voor Shattered Glass zelf het script geschreven. Hij wilde een nauwkeurig verslag willen doen van de carrière van Stephen Glass. De 25-jarige Glass bleek na onderzoek 27 van zijn 41 artikelen volledig te hebben verzonnen, hij gebruikte valse e-mail adressen en maakte zelf websites om zijn collega’s om de tuin te leiden. Voorbeelden? Hij schreef over republikeinse partijconventies en verzon de drank en de hoeren, bezocht converenties in de informaticawereld en creëerde computernerds. Hij leek al zijn artikelen te kunnen staven met voice mails, websites en door hem gesproken personen. Stephen Glass bleek een duim te hebben, die meer dan de waarheid manipuleerde! Hij ging aan zijn eigen gesponnen web van leugens ten onder. Een medewerker van een webmagazine typte wat namen uit een artikel in een zoekmachine en ontdekte de waarheid over de leugens van Glass.

308.000 hits vs €8,-

Nu ligt er de vraag om een recensie te schrijven over Shattered Glass, een film over een journalist die minimaal de helft van zijn artikelen uit de duim zoog. Is het noodzakelijk om de film te zien voor het schrijven van een recensie of zal ik me beperken tot het overschrijven van regels uit eerder geschreven recensies? Bespaart €8,- en die film zie ik later nog wel eens op DVD. Shattered Glass levert 308.000 hits op in de zoekmachine van Google!

Obsessie

Shattered Glass is een portret van een geobsedeerde leugenaar, die snel verslaafd raakt aan het succes dat zijn leugens hem oplevert. Niet de sympathieke Glass blijkt ten slotte de echte held van de film; dat is de aanvankelijk door de redactie gehate, maar doortastende hoofdredacteur Chuck Lane – misschien niet geheel toevallig de man die het scenario fiatteerde.
In Shattered Glass wordt iedereen bij naam en toenaam genoemd. Elk detail over dit verhaal is gecheckt en nogmaals door de zoekmachines gehaald. Regisseur Billy Ray wilde geen enkele leugen in zijn film. Hij wilde de waarheid, terwijl hij beter wist. De waarheid, elke waarheid kan in de journalistiek een leugen zijn
Shattered Glass laat zien dat de leugen verslavend is, dat de leugen kan regeren. Niet alleen om het fantastische spel van de acteurs en actrices is het een belangrijke film, maar vooral omdat er eindelijk een film uit Amerika komt, die laat zien dat de leugen eindig is.

Bioscoopbezoek

~


Voor deze recensie beweer ik de film te hebben bezocht, heb ik gebruik gemaakt van artikelen uit kranten en tijdschriften. Of ik volledige zinnen heb overgetikt, geplagieerd, lijkt me niet verstandig om hier te vermelden.
8Weekly resideert in Groningen en Pathé Amsterdam, mijn woonplaats, werkt niet met gastenlijsten. Heb ik bijna €10,- neergelegd voor een film, waar ik later een recensie van ruim 500 woorden over ga schrijven? Is het niet meer dan voldoende om wat recensies te lezen, zinnen te kopiëren, een zoekmachine te gebruiken en dan te besluiten met een lovende zin. €10,- afgezet tegen het gemak. Scheelt met dit mooie weer twee uur in de bioscoop, die recensie schrijf ik op mijn balkon in de zon!

(Of er een deel 2 in de maak is. Ik zou er graag een door mij zelf verzonnen bericht over schrijven. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen, dat ik het niet weet. Die nieuwe Soulwax heb ik in huis, dat spel van mijn zoon en die krant verschijnen later dit jaar. Denk ik!)

Film / Films

Helemaal in de wolken

recensie: Hollands licht

In de eerste jaren van de filmgeschiedenis moesten films het zonder geluid stellen. De meeste van die vroege films waren zwart-wit, dus zonder kleur. Films zonder acteurs zijn er ook genoeg: denk aan animatiefilms. Maar er is nog nooit een film geweest die zonder licht kon. Licht is het essentiële bestanddeel voor elke film, de bron van elk stukje cinema. Maar niet alleen de filmkunst is afhankelijk van dat ongrijpbare verschijnsel, ook de schilderkunst kan er niet zonder.

~

De Hollandse meesters uit de 16e en 17e eeuw stonden bekend om hun fabelachtige gebruik van licht en schaduw in hun werken. In de negentiende eeuw kwam de term ‘Hollands licht’ in zwang. Hiermee probeerde men het aparte karakter van de Nederlandse schilderkunst te beschrijven. Maar bestaat dit Hollandse licht eigenlijk wel echt? Is het niet een mythe die al meer dan honderd jaar stand houdt? Schilderden de meesters niet gewoon elkaars werken na? Deze vragen worden opgeworpen in Hollands licht, de film die vorig jaar bekroond werd met het Gouden Kalf voor beste lange documentaire.

Fotogeniek

~

Ruim tien jaar werkten de broers Maarten en Pieter-Rim de Kroon aan deze film. Na veel research, gesprekken met deskundigen en ook afwijzingen vonden ze uiteindelijk toch een financier en konden ze gaan filmen, in Frankrijk, de Verenigde Staten en uiteraard in Nederland. Maar Hollands licht bestaat niet alleen uit fotogenieke wolkenpartijen en meesterwerken uit de schilderkunst: ook enkele deskundigen – een aantal kunstenaars, historici, een meteoroloog en astrofysicus Vincent Icke – komen aan het woord over het verschijnsel uit de titel. De interviews vormen meteen het zwakste punt van de film. Over een verschijnsel dat zo ongrijpbaar is als licht is het gewoon lastig praten, en vooral de kunstenaars blijven veelal hangen in halfslachtige observaties. Daar staat tegenover dat de wetenschappers wel veel interessante informatie geven over de schilderkunst en de natuurkundige kant van het weer.

Trance

En natuurlijk zijn er de veelgeprezen beelden van cameraman Paul van den Bos: lange, statische shots van de mooiste luchten die Nederland te bieden had tijdens het jaar waarin de film werd opgenomen. Alleen de beelden al waren, samen met de sferische muziek van het Paleis van Boem, wat mij betreft goed geweest voor dat Gouden Kalf. Het tempo van de film is traag, maar door de mooie beelden raak je als vanzelf in een trance die je weer eens doet beseffen hoe mooi Nederland toch eigenlijk is, ondanks al haar tekortkomingen.

Extra’s

Hollands licht gaat op dvd vergezeld van een paar interessante extra’s. De diavoostelling met ongeveer dertig foto’s kun je met een gerust hart overslaan, maar de interviews met de gebroeders De Kroon en camerman Van den Bos geven een goed beeld van de productie en de achterliggende filosofie waarmee de film werd gemaakt. De interviews zijn in vijf stukken verdeeld en zijn, vooral in het deel over de opnamen, redelijk technisch: zelfs het merk negatieffilm wordt besproken.

Aquarium

Het observatiepunt bestaat uit enkele landschapsbeelden uit de film, achter elkaar geplakt tot een ruim twintig minuten durende montage. 360° Nieuwkoop is een shot van tien minuten waarin de camera rondjes draait op een locatie uit de film. Leuk voor degenen die in de buurt van Nieuwkoop wonen of als vervanging van het virtuele aquarium op je computerscherm.

Hollands licht zal niet iedereen aanspreken, daarvoor is het tempo van de film te langzaam en het onderwerp niet boeiend genoeg. Voor liefhebbers van de oude Hollandse meesters of het Nederlandse landschap is Hollands licht echter bijna verplichte kost.

Boeken / Strip

Rastalent met mooie toekomst

recensie: Toen ik nog Baas van de Wereld was

Sinds jaar en dag was het in Vlaanderen een goede gewoonte onder critici om steen en been te klagen over het gebrek aan publicatiekansen voor jonge stripauteurs. Uitgeverij Oogachtend nam de handschoen op en brengt al geruime tijd mooie debuutboeken op de markt. Toen ik nog Baas van de Wereld was van Conz is hun jongste worp.

Conz (voluit Constantijn Van Cauwenberghe) debuteerde in het eerste nummer van het betreurde tijdschrift Ink. Aanvankelijk lieten zijn verhalen zich opvallen als parodie op het wel en wee bij een stripblad: de grote en kleine kantjes van auteurs en redacteurs werden treffend weergegeven. Conz maakte echter al snel de overgang naar nostalgische jeugdverhalen die door hun hoge herkenbaarheidsfactor snel bij de autobiografische strips werden ingedeeld. Met Toen ik nog Baas van de Wereld was worden deze korte verhalen nu gebundeld. Vier daarvan verschenen zoals gezegd eerder in Ink, terwijl de auteur voor dit boek een vijfde volledig nieuw verhaal tekende.

Trefzeker

Al snel wordt duidelijk dat de verschillende verhalen een mooi geheel vormen. Los van elkaar zijn het sfeervolle beschrijvingen van een onbezorgde kindertijd, samen overstijgen ze het puur anekdotische en wordt duidelijk dat Conz op een trefzekere manier personages en verhaallijnen beheerst. Meer dan Paradijs op Aarde van generatiegenoot Stijn Gisquière valt Conz’ debuut op door een sterke eenheid: spannende verkenningen in grote gebouwen, dromerige veroveringen van landen vol ridders en draken, alles kan in de wereld van de kleine Constantijn.

~

Conz tekent in een sobere maar efficiënte stijl die bij momenten doet denken aan Amerikaanse underground-iconen als Chester Brown en Joe Matt. Anderzijds sluit Conz ook aan bij de traditionele Vlaamse stripverhalen door een hoge mate van leesbaarheid. U leest het goed, ondergetekende is behoorlijk onder de indruk van dit debuutalbum. Door zowel pers als publiek wordt Conz erkend als een rastalent dat een mooie toekomst wacht, te beginnen met een liefdesverhaal van minstens 150 pagina’s.

Het tijdschrift Ink mag dan de boeken sluiten, wanneer uitgeverij Oogachtend verder kan gaan met het uitbrengen van sterke stripverhalen als Paradijs op Aarde (Stijn Gisquière), Steenstof (Gerolf Van de Perre), en nu ook dit debuut van Conz, dan zetten zij hun nobele taak doeltreffend verder : het aanbieden van een podium voor jonge vertellers die voor het vertellen van hun verhalen het stripverhaal als medium hebben gekozen.