Muziek, fotografen en stoeltjes

Het Haagse multidisciplinaire Crossing Border Festival vond dit jaar niet plaats op het Haagse Spui, maar als vanouds in het Nationale Toneel Gebouw en de Koninklijke Schouwburg. De dwarsdoorsnede van het publiek op het festival week sterk af van het normale festivalpubliek. De gemiddelde leeftijd was hoger, evenals de positie op de maatschappelijke ladder: veel mannen in pak vergezeld door uitgedoste partners. De meeste concerten vonden plaats in een zaal met zitplaatsen, wat soms leidde tot een aandachtig luisterend publiek, maar vaker tot een enorme afstand tussen een luide band en zittend kinkrabbend publiek. Bovendien mag Crossing Border de prijs in ontvangst nemen voor festival met het hoogste aantal fotografen per bezoeker.

Donderdag die hun pakkende rocksongs over probeerden te brengen in een Grote Zaal vol zittende mensen. De band staat sowieso al niet bekend om een enerverende podiumpresentatie, maar het leek vrijdag alsof het publiek massaal met de armen over elkaar zat te kijken naar een DVD op een levensgroot scherm.

Het Zweedse Loney, Dear timmert gigantisch aan de weg in Nederland. Ook op Crossing Border liet de band onder leiding van Emil Svanängen zien wat hij in huis heeft: perfect geconstrueerde popliedjes waarin geen enkele noot teveel gespeeld wordt. De charmante praatjes van Svanängen verkleinden de afstand tussen het zittende publiek en de band; Toch is dit een band waarbij gedanst dient te worden.

Op het plein voor de Koninklijke Schouwburg had Crossing Border een tent geplaatst waar Tom Brosseau zijn spookachtige nummers ten gehore mocht brengen. Enkel begeleid door gitaar en mondharmonica wist Brosseau het publiek mee te nemen door de diepste krochten van zijn ziel. Zijn repetitieve muziek balanceert knap op de grens van saai en meeslepend. Hij vertelde een opmerkelijk verhaal over de tijd dat hij dicht bij het vliegveld van San Diego woonde en daardoor vreemde nummers gingen schrijven. Vervolgens sloot hij af met een nummer dat hij grotendeels a capella ten gehore bracht. Later op de avond kon de bekendere singer-songwriter Jason Molina, ook bekend van zijn soloproject Songs: Ohia, de aandacht niet vasthouden. De constante toevoeging van allerlei extra noten tijdens zijn gitaarspel en zijn nerveuze gedrag zorgden ervoor dat je als luisteraar niet in de benodigde stemming kon komen. Dan kan men beter vertoeven in het gezelschap van Yeasayer uit Brooklyn. Dit markante viertal brengt dansbare rock met oosterse invloeden en veel harmonieuze samenzang, zoiets als TV On The Radio gemengd met Graceland van Paul Simon. De band beklaagde zich er meerdere malen over dat het geen poëzievoordracht betrof en dat de mensen uit de stoelen moesten komen. Een groot deel van het publiek bleef echter stug zitten en tikte met het programmaboekje tegen hun dij.

Zaterdag

Vic Chesnutt – Mariana Carrillo

De laatste dag van het 15^de Crossing Border festival had tevens de drukste programmering, waar veel keuzes gemaakt moesten worden. De underground-legende Vic Chesnutt had de eer om de dag te openen in de Schouwburg. De deels verlamde Chesnutt werd bijgestaan door een band die bestaat uit leden van Fugazi en The Silver Mount Zion Orchestra. Zijn existentialistische nummers werden door die band versterkt door diens karakteristieke geluid. Chesnutt bespeelde een nylonsnarige akoestische gitaar, de band verzorgde de sfeergeluiden en bracht de nummers telkens naar een climax toe, zoals we dat van Mount Zion kennen. De setlist bestond vooral uit nummers die deze aanpak kennen, waardoor voorspelbaarheid op de loer lag; toch beheersde de band deze aanpak zo uitmuntend dat er bij mij uiteindelijk een gevoel van overweldiging overheersde. Er werd afgesloten met de Stones-cover Ruby Tuesday waarbij de alle bandleden zich tijdens de coda-vocalen lieten horen. Vic Chesnutt en zijn band deden later op de avond ook dienst als begeleidingsband bij twee nummers van Patti Smith, en wisten zo een weinig boeiend concert even leven in te blazen.

Het Zweedse Taken By Trees treedt niet vaak op, aangezien Victoria Bergsman podiumvrees zou hebben. De band stond inderdaad ook niet geheel zelfverzekerd op het podium, maar wist het publiek redelijk stil te krijgen met hun lieflijke songs. Toen er toch wat gepraat en gelach ontstond in de zaal stopte Bergsman ogenblikkelijk met zingen en vroeg ze of het stil kon zijn. De band koos er tweemaal voor om met iets meer pit te spelen, namelijk in het ongelofelijk pakkende Lost And Found en met de innemende Guns ‘N Roses-cover Sweet Child ‘O Mine.

Andrew Bird – Mariana Carrillo

Afsluiter van het festival was de klassiek geschoolde violist en kunstfluiter Andrew Bird. Hij begeleidde zichzelf op viool, xylofoon en gitaar, en wist die via een groot aantal effecten tot een groot geluid te binden. Bird was naar eigen zeggen koortsig, wat wellicht verklaarde waarom het gitaarspel zo nu en dan erg slordig was. De manier waarop hij zijn viool laag over laag opbouwde was interessant, maar verloor op den duur zijn kracht. Ik ging verlangen naar de manier waarop hij de nummers brengt op zijn platen, namelijk met meer kalmheid en een meer divers klankenpalet. Andrew Bird was een gedurfde afsluiter van een festival dat zich toelegt op grensverleggende muziek. Iets meer van die durf en kruisbestuivingen zouden voor een aanstaande editie niet verkeerd zijn. Hoewel er voorafgaand aan de concerten ruimte was ingepland voor het literatuurgedeelte stond dit, met uitzondering van de Schotse avond, niet echt in verbinding met het muzikale gedeelte. Als de organisatie voor de 16^de editie eens goed bekijkt welke bands gebaat zijn bij zitconcerten en welke niet kan men volgend jaar op deze locatie welicht nóg meer genieten van alle interessante muzikale acts.