Kunst / Achtergrond
special: Jeroen Heester - 365spiders

365 spinnen en een verloren ideaal

.

Volgens kunstenaar Jeroen Heester leven we in een ‘emotioneel uitgedroogde omgeving’. In zijn verlangen naar het toevoegen van emotie aan de stad ontwikkelde hij het kunstwerk

365spiders

, een indrukwekkend werk bestaande uit 365 zwarte spinnen dat al op verschillende locaties in Nederland is tentoongesteld. Waarom spinnen? ‘Ik ben heel bang voor spinnen en bij mijn weten is angst de krachtigste emotie, die wij mensen kennen’.

‘Dit kunstwerk is ontzettend ‘ik-gericht’, deze spinnen komen voort uit mijn gevoel, mijn worsteling, frustratie en onbegrip. Dat broeien op het niet kunnen begrijpen, heb ik geuit in een beeld en een handeling die ik moest doen. Mijn drang is niet om andere mensen te veranderen, de drang is om te manifesteren wat ik voel. Ik wil juist ontwijken om andere mensen iets te laten voelen of anders te laten denken of te confronteren. Ik vind er een ongelofelijke arrogantie vanuit gaan om andere mensen te willen veranderen, ik richt me vooral op mezelf. Er zijn tijdens het proces van het maken wel meerdere motieven naar voren gekomen.’

Welke motieven waren dit?


‘Elk van de motieven heb ik serieus genomen om te testen of het ook klopte. Ik dacht eerst dat ik een hulpleger aan het maken was, omdat ik meer fysieke emotie aan mijn omgeving wilde toevoegen. Ik ben er later achter gekomen dat dat helemaal niet klopte, dat was slechts een romantisch beeld. De essentie van wat ik wilde doen is dat ik heel graag met zorg en aandacht bezig wilde zijn met iets. Ik vond het heel belangrijk om te ervaren hoe het zou zijn wanneer je jezelf twee jaar lang ergens volledig op stort en met hart en ziel aan werkt. Achteraf was dat het dubbel en dwars waard.’

Wanneer kwam het idee om 365 spinnen met de hand te maken?


~

‘Dat weet ik niet. Ik ben eerst heel erg aan het stoeien geweest met één grote spin, maar dat overtuigde me niet. Het getal 365 is heel pragmatisch, het liefst had ik er duizend, maar dat is praktisch onhaalbaar. Omdat ik heel erg bezig was met de dagelijkse leefomgeving, kwam ik al snel op het getal 365 uit, het lag voor de hand.’

Op je website is te lezen dat je tien jaar onderzoek hebt gedaan, hoe is dit onderzoek precies verlopen?


‘Ik heb vanuit mijn vooropleiding Landschapsarchitectuur en Stedenbouw tien jaar lang gezocht naar hoe we emotie kunnen toevoegen aan onze leefomgeving. Ik heb in deze tien jaar mijn eigen platform opgericht om te doen wat er in mij opkwam. Het heeft me inzicht gegeven in wat het apparaat is achter ons gehele ruimtelijk ordeningssysteem en wat de drive is achter het maken van de wereld zoals we die maken. Het heeft mij het inzicht gegeven, te weten dat het ideaal niet bestaat. Ik was aan het zoeken naar een ideaal, maar dit bestaat dus niet.’

Zijn er nog meer emoties die je graag aan steden zou willen toevoegen?


‘Nee, nu ik dit gedaan heb, boeit het me geen donder meer. Ik heb de teleurstelling dat het ideaal niet bestaat verwerkt met dit project. Ik besef dit nu pas, nu je dit vraagt. Daarom zijn de spinnenpootjes ook druipend, dat is de dramatiek. Het was een fase in mijn ontwikkeling, net zoals een kind eerst in sprookjes gelooft, zo is dat bij mij geweest met geloven in het ideaal. Er is geen ideale wereld geen absoluut goed, geen doel.’

Waardoor is dit besef gekomen?


‘Mijn ideaal staafde ik aan een bepaald realiteitsgehalte. Ik heb inmiddels geen hoop meer op dit ideaal. Het zit niet in onze natuur om ons ideaal waar te maken, ik denk dat oorlogen en vandalisme en andere vreselijkheden die plaatsvinden, gebeuren omdat ergens in ons de behoefte is om ze te laten gebeuren. Met geloven in een ideaal houd je jezelf grote onzin voor, in die tien jaar ben ik gaan zoeken en testen of die onzin wel echt onzin is en het antwoord is ja. Dit baseer ik op tien jaar lang heel hard trekken en proberen om gave dingen te maken voor onszelf. Om gave omgevingen te maken. In die tien jaar tijd heb ik daar telkens mijn kop tegen aan gestoten. Al die gave dingen kosten een investering waar geen financieel rendement achter staat. Het enige rendement dat overleeft is een financieel rendement. Ook al gaat het ten koste van geluksrendement. Daarin is ergens een gevoelsmatige norm en die norm vind ik te laag, dus ben ik die spinnen gaan maken. Ik denk dat dat het is.’