NFF: Advocaat van de duivel

‘Veel hadden ze niet te verliezen’, vertelt filmmaakster Maria Mok tijdens de Q&A op het NFF. ‘Ze’ zijn Wim Anker en Tjalling van der Goot. Robert M. was al publiekelijk veroordeeld voor het proces was begonnen. Niet alleen door media en het volk, maar ook door de politiek. Bovendien had hij bekend en was er enorm veel bewijsmaterial, voornamelijk door hemzelf vervaardigd.

Geen sterke zaak dus. ‘Een flinke kluif’, zoals Anker het zelf liever omschrijft. Maar waarom verdedig je zo’n persoon? Een monster, een kinderverkrachter? Het principe van een rechtsstaat is en blijft dat iedereen recht heeft op een verdediging, een verdediging die in dit geval zeer impopulaire maatregelen moet nemen om het belang van hun cliënt te behartigen. De rechtbank wreken, spreekrecht van ouders tegenwerken en 700 kinderpornofilms als onrechtmatig verkregen bewijs aanmerken, bijvoorbeeld.

Het hoort erbij

Voor zichzelf kunnen Anker en van der Goot het prima verkopen. Ze slapen goed en leggen koeltjes, zakelijk en duidelijk uit waarom ze Robert M. verdedigen en kunnen zich opwinden over alle politici en de Amsterdamse burgemeester die naar hun idee eigen rechter spelen. Ook wetsvoorstellen die specifiek ontworpen lijken te zijn voor Robert M. vallen niet in goede aarde bij de advocaten.

Ondanks die behouden instelling van Anker toont de documentaire ook de menselijke, persoonlijke kant van de advocaat. De beschrijvingen van de kinderporno wenst Anker niet te lezen, laat staan de porno zelf te bekijken. Die taak rest van der Goot. Het O.M. toonde de beelden en na het zien ervan zit van der Goot aangeslagen in de auto. ‘Het hoort erbij’, zegt hij uiteindelijk. Het is een veelgehoorde uitspraak die ook terugkomt na de talrijke doodsbedreigingen aan het adres van advocatenkantoor Anker & Anker.

Apart leesvoer
De verdediging van Robert M. toont de niet-publieke kant van het verhaal. Robert M. verleende zijn medewerking – enkele telefoongesprekken tussen hem en zijn advocaat zijn te horen – en Anker en van der Goot kunnen hun kant van het verhaal te vertellen. Want hoe hou je stand als persoon? Als advocaat is zo’n zaak eventueel te overzien, maar de persoon achter de advocaat krijgt het steeds zwaarder. Van der Goot leest bijvoorbeeld wekenlang dag in dag uit de beschreven versies van de kinderporno. ‘Sommige mensen lezen iets anders voor het slapengaan’, merkt hij laconiek op.

De zaak bleek groter en intensiever dan gedacht. Het is een emotionele uitputtingsslag, mooi gevangen door het duo Maria Mok en Meral Uslu. ‘Samen zijn we net een bolletje. Ik doe geluid, zij de camera en we regisseren samen. We dansen om de gebeurtenissen heen en weten wanneer we iets goeds hebben’, zegt Mok. En iets goeds, dat heeft het bolletje absoluut. De verdediging van Robert M. is een zeer compleet portret van verdediging en rechtssysteem en is zeer fascinerend om te zien.