De rechten van Hollywood

In de afgelopen weken vond een heftige strijd om de vrijheid van het internet plaats. Het is een verhitte discussie over de rechten van de internetgebruiker versus de belangen van de makers. De filmindustrie speelt in het debat een dubieuze rol. 

De Engelse Wikipedia en een geschatte 7000 andere sites gingen op 18 januari op zwart. Het protest tegen de Stop Online Piracy Act (SOPA) in Amerika bereikte hiermee een voorlopig hoogtepunt. Als reactie op de protesten heeft het congres stemming over het wetsvoorstel uitgesteld. Senatoren denken echter een gewijzigd voorstel binnen enkele maanden weer op zal duiken.

SOPA en z’n broertje PIPA (Protect IP Act) komen voort uit de lobby van rechthebbenden. Platenmaatschappijen, de farmaceutische industrie en de filmstudio’s bundelden hun krachten om een stevige reactie te geven op het verlies aan inkomsten door illegaal downloaden. Zij zeggen 200 tot 250 miljard dollar aan inkomsten mis te lopen door digitale piraterij. De wetsvoorstellen werden in oktober ingediend bij het Amerikaanse Congres en liggen sindsdien constant onder vuur. Ondermeer zou 200 miljard een ongefundeerde schatting zijn. 

De Motion Picture Association of America (MPAA) is de spreekbuis voor Hollywood. De organisatie heeft al aangegeven dat het de lobby voor wetgeving niet zal staken: ‘De consequentie van het gebrek aan actie is dat er een veilige haven blijft bestaan voor buitenlandse dieven en Amerikaanse banen verloren gaan.’ De president van de MPAA, voormalige senator Chris Dodd, noemde de black-out van Wikipedia en andere sites ‘onverantwoorde stunts’ die ‘gevaarlijk en zorgelijk’ zijn.

Chris Dodd werd zelf de afgelopen dagen onderwerp van een Amerikaans burgerinitiatief op de website van het Witte Huis. Daarin wordt hij beschuldigd van openlijke corruptie. Het draait allemaal om een interview op FOX waarin hij op verdekte manier Obama waarschuwt dat hij niet op Hollywood moet rekenen voor de sponsoring van diens herverkiezingscampagne als hij SOPA niet steunt. Het initiatief heeft de steun van meer dan dertigduizend mensen, maar het Witte Huis geeft aan er niet op te kunnen reageren.

Bedreiging van het oude businessmodel
Dat de rechthebbenden hun consumenten niet echt hebben weten te overtuigen, blijkt uit de grootte van het protest. Wikipedia haalde 8 miljoen mensen over om de Amerikaanse autoriteiten te bellen, Google kreeg meer dan 7 miljoen ondertekenaars van haar petitie. Activistische bewegingen zoals Avaaz.org richten ondertussen hun woede op Sony, 20th Century Fox en EA. Inmiddels hebben op Avaaz meer dan 3 miljoen mensen de petitie ondertekend die een definitief eind aan de ondersteuning van SOPA moet betekenen. Door hun rol in de lobby’s van de MPAA en de Entertainment Software Association hebben de drie bedrijven ook last van protesten op hun Facebookpagina’s.

Op Facebook komen in de laatste dagen teksten voorbij als ‘You don’t get to destroy the Internet just because it doesn’t fit your business model’. En dat businessmodel is waar de schoen wringt, zegt ondermeer het EFF, een bekende Amerikaanse voorvechter van vrij internet. In het geval van Sony komt het goed uit om een brede definitie van copyright aan te houden, zo is het zeer actief in het blokkeren van Youtubefilmpjes die inbreuk maken op Sony’s rechten.

Dit voorjaar zal de introductie van het Sony Entertainment Network in Nederland plaatsvinden. Het bedrijf zegt dat het al meer dan 75 miljoen gebruikers in Europa heeft die op het gesloten netwerk muziek en films van Sony kunnen beluisteren en bekijken. De online activistengroep Anonymous dreigde op 28 december Sony’s Entertainment Netwerk plat te leggen.

Anti-piraterij aan deze kant van de oceaan
In Nederland beziet burgerrechtenbeweging Bits of Freedom SOPA in het licht van de plannen van Fred Teeven, de staatssecretaris wil websiteblokkades in de wet opnemen. Een meerderheid van de Tweede Kamer is tegen de blokkades maar op 11 januari besliste de rechter dat Ziggo en XS4ALL The Pirate Bay voor 1 februari moeten blokkeren. Stichting Brein kan uit naam van rechthebbenden uit de filmindustrie en van de platenmaatschappijen zonder tussenkomst van de rechter websites en alle verwijzingen blokkeren.

In Europa wordt binnenkort een handtekening gezet onder de ACTA-wetgeving. Het Europese Parlement behandelt binnenkort de anti-piraterijwetgeving die door de Commissie is voorgesteld en die door het Parlement nog goed gekeurd moet worden. In ACTA worden internetproviders verantwoordelijk gehouden voor de filesharing en krijgen ze de plicht het te voorkomen. Het wereldwijde handelsakkoord is met grote geheimzinnigheid en vooral met het bedrijfsleven tot stand gekomen, een reden voor de digitale mensenrechtenbeweging om grote bezwaren te hebben bij de wetsvoorstellen.

Het verzet tegen de Nederlandse en Europese ACTA ondertekening kwam laat op gang en valt in het niet bij de felle reacties op SOPA. Net iets meer dan duizend mensen roepen op petitie.nl de Tweede Kamer op tegen ACTA te stemmen. Poolse overheidswebsites werden platgelegd door Anonymous om te voorkomen dat het het ACTA-verdrag zou ondertekenen. EFF zegt ondertussen dat er geen nieuwe regelgeving nodig is, maar innovatieve businessmodellen. Het haalt artiest Jonathan Coulton aan: ‘Maak goed spul, maak het dan makkelijk voor mensen om te kopen. Dan is daar je anti-piraterij plan.’