Film / Achtergrond
special: Hong Kong in Holland anno 2006

De gloriedagen voorbij

De gloriedagen van de goede grote-publieksfilm uit Hong Kong zijn al lang voorbij. Tien jaar geleden trakteerde het land cultfans nog op een niet aflatende stroom formulefilms vol kung fu, corrupte politiemannen, halsbrekende stunts en actiewerk. Nu wordt er in ons land slechts af en toe een film (her)uitgegeven. Een overzicht van de recente dvd’s.

New Police Story
New Police Story

New Police Story, een veelbelovende film die superster Jackie Chan (inmiddels 51) in zijn thuisland draaide, is een grote teleurstelling. Geldt de originele Police Story (1985) als een onbetwiste klassieker en waren het tweede en officieuze derde deel inferieure maar niettemin vermakelijke actiefilms, de nieuwste versie is een amalgaam van Chans typische capriolen en een standaard hedendaagse politiefilm. Zijn vroeger werkelijk adembenemende stunt- en vechtwerk heeft aan overtuigingskracht ingeboet, en de genrefilm van tegenwoordig is een uitgemolken pulpformule. De briljante oude Chan, met zijn tomeloze energie, zijn feilloze timing en halsbrekende toeren heeft plaatsgemaakt voor een sobere actieheld die slechts sporadisch uit de band springt. Bovendien is de goedmoedige slapstick van het origineel vervangen door wrede, cynische actie en ongepast melodrama, waardoor er van New Police Story nog minder te genieten valt. Chans fans moeten een vol uur wachten op de eerste stunt (een aftreksel van de fameuze bus-scène uit het origineel), en zich door bijna twee uur aan hopeloos clichéwerk heenworstelen. Dit is geen Jackie Chan-film, dit is een derderangs politiethriller waar toevallig een uitgebluste ster in meespeelt.

Slapstick

Dragons Forever is een van de vele actiekomedies die Chan met zijn makkers Sammo Hung en Biao Yuen maakte, maar niet de beste. In 1988 (voor zijn revival en doorbraak in het westen met Rumble in the Bronx en First Strike) was Chan dan ook eigenlijk al over zijn hoogtepunt heen. De film heeft om te beginnen een typisch zwak verhaal en bevat slechts middelmatige slapstick en vechtwerk, weinig spectaculaire actie en seksistische humor. Tegenwoordig treedt Chan af en toe op als producent of geldschieter voor films, zo ook bij Enter the Phoenix (2004), waarin hij tevens een cameo heeft. Deze komedie parodieert niet alleen genreklassiekers als Infernal Affairs (2002) en A Better Tomorrow (1986), maar haalt daarnaast westerse toppers als The Godfather door de mangel. Helaas is de meligheid weinig verheffend en koos regisseur Stephen Fung (zelf een populaire komiek) voor een grote dosis politiek incorrecte homo-humor. Een avondje ongegeneerd lachen is alleen gegarandeerd met enige kennis van de voorgangers en een erg melige bui.

Infernal Affairs
Infernal Affairs

Spetterend

Infernal Affairs is zo’n belangrijke film in de recente geschiedenis van de Hong Kongse film, dat de film nu al als een klassieker geldt. Het was een groot kassucces in een tijd waarin de nationale cinema ten dode leek opgeschreven. De oorzaak van de populariteit is duidelijk: het is een intelligente variant op het genrewerk waarmee het land wereldberoemd is geworden. De mafia-versus-politie-film was anno 2002 een uitgemolken formule, die de regisseurs (Andrew Lau en Alan Mak) een nieuwe impuls gaven door verschillende elementen toe te voegen. Ten eerste is Infernal Affairs visueel spetterend: de film heeft met zijn strak geklede mannen en metalen wolkenkrabbers het uiterlijk van een Michael Mann-film. Het duo voorzag de film bovendien van een ijzersterke melancholie door de twee hoofdpersonen aan elkaar te spiegelen, wat een subtiele dramatische ondertoon geeft. Ten derde is de film het resultaat van gedegen vakwerk, en geen haastklus, zoals het gros van de misdaadfilms die nog altijd in Hong Kong aan de lopende band worden geproduceerd. De plot is weliswaar niet erg origineel, maar de scènes sluiten naadloos op elkaar aan, er zijn geen noemenswaardige plotgaten, en geen gehaaste opnames. De spanning die zo gecreëerd wordt is geloofwaardig, iets wat doorgaans niet het geval is.

Zoals dat in Hong Kong altijd gebeurt, werd het succes van de film direct geëxploiteerd: er werden in rap tempo twee opvolgers achter elkaar geproduceerd. Gelukkig was dat geen gemakkelijke herhalingsoefening, maar de films hebben ook weer niet dezelfde klasse als de Godfather-vervolgen. Weet het tweede deel nog te boeien door de uitdieping van de karakters uit het origineel, het derde deel is een postmoderne pastiche die zich nauwelijks serieus laat nemen. Achter elkaar bekeken is het een fascinerend drieluik, maar de indruk dat de laatste delen overbodig zijn is onontkoombaar: het origineel is, zoals dat vrijwel altijd het geval is, superieur.

Wisselende kwaliteit

A Chinese Ghost Story
A Chinese Ghost Story

Ondanks een succesvolle topfilm als Infernal Affairs lijkt Hong Kong zijn malaise op filmgebied nog lang niet teboven- afgezien van unieke regisseurs als Kar-wai Wong en Fruit Chan. Het enige wat we zo nu en dan in het westen mogen vernemen is al dan niet pretentieus pulpwerk van routinefilmers als Hark Tsui en Johnnie To, dat meestal geen beste indruk maakt. Een fraai voorbeeld van genrecinema uit de betere dagen is A Chinese Ghost Story (1987), een spectaculair historisch spookverhaal, dat imponeert met zijn gedateerde maar nog altijd enerverende combinatie van komedie, horror, vechtwerk en ongegeneerd spektakel. De twee vervolgen zijn uiteraard zwakker (in het derde deel is de koek op en was hoofdrolspeler wijlen Leslie Cheung zelfs al vertrokken), maar beide zijn niet minder fantastisch en spectaculair.

De dvd-uitgaves zijn van wisselende kwaliteit: New Police Story verdient geen special edition, een benaming die bovendien veel teveel eer is gezien de zeer magere extra’s op deze uitgave. Chan draait nog altijd bloopers en outtakes onder de aftiteling van zijn films, dus wie zit er te wachten op een making of? A Chinese Ghost Story is in een foeilelijke plastic doos verzameld en moet het, net als de kale Enter the Phoenix, zonder extra’s doen. Daar staat een zachter prijskaartje tegenover dan die van de Infernal Affairs-reeks, die nu verzameld is in een fraai metalen doosje en voorzien van hetzelfde, uitstekende extra materiaal dat ook op de losse schijven stond. Het best verzorgd van allemaal is Dragons Forever, die de befaamde Hong Kong Legends-behandeling heeft ondergaan. Dit houdt zoals altijd een facelift in en veel extra secundair materiaal (met minutieus audiocommentaar). De film verdient het misschien niet, maar voor de verzamelaar is het een feest.

~

New Police Story (San ging chaat goo si)
Benny Chan, 2004 • Dutch Filmworks

Infernal Affairs Trilogy (Moh gaan dou)
Wai Keung Lau en Siu Fai Mak, 2002-2003 • A-Film

A Chinese Ghost Story Trilogy (Sinnui yauwan)
Siu-Tung Ching et.al, 1987 / 1990 / 1991 • House of Knowledge

Enter of the Phoenix (Daai lo oi mei lai)
Stephen Fung, 2004 • House of Knowledge

Dragons Forever (Fei lung maang jeung)
Sammo Hung et.al, 1988 • House of Knowledge / Hong Kong Legends