Boeken / Achtergrond
special: Batman Returns in Nederland!

Batman Returns in Nederland!

Weinig logo’s zijn zo bekend dat ze over de hele wereld herkenning zullen oproepen. Het christelijk kruis behoeft voor de meeste mensen geen introductie. De hamer en sikkel doen iedereen denken aan het communisme. De logo’s van McDonalds en Coca Cola zijn over de hele wereld bekend en staan symbool voor de westerse cultuur. In dit rijtje kunnen naar mijn mening de logo’s van Superman en Batman gerust aansluiten. Hun avonturen worden overal, van Argentinië tot Zambia, gelezen. Overal? Nee, één klein landje blijft recalcitrant weerstand bieden tegen de avonturen van de Superman en de Vleermuisman.

Bijna iedereen kent het verhaal. De jonge miljonairszoon Bruce Wayne is getuige van de brute moord op zijn ouders. De moordenaar laat de jongen leven, en dat heeft grote gevolgen. Bruce zweert dat hij de rest van zijn leven zal wijden aan de het uitroeien van misdaad. Doordat Bruce een enorm fortuin erft, heeft hij de mogelijkheden zich te voorzien van de laatste high tech snufjes, en te trainen bij vechtkunstenaars over de hele wereld. Omdat hij angst wil inboezemen vermomt Bruce zich als een wezen van de nacht: een vleermuis.

Vrienden en vijanden


Door de jaren heen maakt Batman veel vijanden. Net als Batman zelf zijn de meeste van deze vijanden inmiddels wereldberoemd. The Joker, Catwoman, Pinguïn, The Riddler, Poison Ivy en Two Face zijn klassieke tegenstanders die nooit zullen opgeven, hoe vaak Batman ze ook verslaat en laat opsluiten in Arkham Asylum, het gesticht voor gestoorde misdadigers. Batman heeft echter ook vrienden. Samen met zijn trouwe vriend Robin vormt hij vaak het ‘dynamische duo’. Verder kan Bruce altijd een beroep doen op Nightwing, Oracle en zijn butler Alfred. Ook heeft hij door de jaren heen een soort vriendschap ontwikkeld met Commissaris Gordon.

Tegenpolen

In de jaren 30 van de vorige eeuw bleken de avonturen van Superman een enorm succes. Superman was de perfecte man. Sterk, snel, slim en knap. Superman had echter één grote achilleshiel in de ogen van de lezers: hij was een padvinder. Tekenaar Bob Kane kwam met een absolute tegenpool: Batman. Superman was niet van deze planeet, had onbegrensde mogelijkheden en was altijd aardig en rustig. Batman is een mens, verbitterd en wraaklustig. Dit gaf de superheldverhalen een stukje realisme mee. Superman bevocht schurken in het zonnige, schone en futuristische Metropolis, een stad die staat voor het ideale Amerika. Batman heeft als thuishaven Gotham City: een duistere poel des verderfs, een stad die de betere tijden al lang achter de rug heeft.

Drama

Batman heeft nogal wat drama’s doorgemaakt. Zijn ouders zijn voor zijn ogen vermoord. De eerste Robin (Dick Grayson) en hij gingen uit onvrede over de samenwerking uit elkaar (Grayson is tegenwoordig de superheld NightWing). De tweede Robin (Jason Todd) was eigenwijs en luisterde slecht. Dit moest Jason met de dood bekopen: de Joker blies hem op. Batman kwam net te laat om Jason te redden. De door drugs waanzinnig geworden schurk Bane teisterde zowel het leven van Batman als dat van Bruce Wayne. Bane versloeg uiteindelijk Batman in een onderling duel, en brak diens rug. Wayne wees een vervanger aan als Batman, maar deze bleek niet opgewassen tegen de enorme fysieke en psychologische druk, en draaide door. Bruce keerde terug als Batman en moest zijn vervanger in een onderling duel verslaan. Ook werd Wayne nog verdacht van moord en kreeg hij de politie achter zich aan. Met het oog op al deze gebeurtenissen is het niet bijzonder dat Batman een vrij stugge en grimmige man is.

Frank Miller

Door de vele strips en de leuke TV-serie heeft Batman altijd een grote fanbase gehad. Eind jaren 80 leken nieuwe helden hem te vervangen. Spiderman, Hulk, X-Men en the Avengers leken meer van deze tijd, en spraken een nieuw publiek aan. En toen was daar Frank Miller. Zijn duistere Return of the Dark Knight slaat in als een bom, en zet een nieuwe standaard voor comics. Mensen die schimpen op comics zouden de moeite moeten nemen om dit verhaal te lezen, het zal hun beeld van comics voor altijd veranderen. We zien hier een oudere Bruce Wayne, grijs, stram en flink aan de drank. Terwijl de wereld in de greep is van de koude oorlog en de angst voor de bom keert Bruce terug als Batman. In een ultieme poging om orde te scheppen in de chaos van Gotham City ontmoet hij uiteindelijk zijn echte tegenpool: het establishment, vertegenwoordigd door Superman. En dat is precies de essentie van de twee. Superman staat voor wet en orde, Batman voor wraak en rechtvaardigheid. En rechtvaardigheid wordt volgens Batman niet altijd bereikt door je aan de wet te houden.

Killing Joke

Sindsdien is er in de Batman-serie veel zeer hoogwaardig materiaal geschreven. Alan Moore schreef het prachtige Killing Joke, waarin de Joker probeert te bewijzen dat het waanzinnige in iedere mens zit. Hij ontvoert Gordon en probeert hem tot waanzin te drijven. Hij faalt, maar weet met een grap uiteindelijk wel een lach te ontlokken van de anders zo grimmige Bruce. Hiermee toont de Joker toch de feilbaarheid van Batman aan: beiden zijn door alles wat hen is overkomen volledig veranderd. De grap en de lach aan het eind staat symbool voor wat had kunnen zijn. Maar zoals de Joker opmerkt: Sorry, maar daarvoor is het nu te laat. Miller schreef het prachtige Batman: Year One, en de geruchten gaan dat deze comic verfilmd gaat worden.

Batman in Nederland

Een jaar of zeven geleden leek de Nederlandse comic markt voorgoed in te storten. Terwijl de Batman-films overal ter wereld massaal bekeken werden, bleef het in onze bioscopen redelijk rustig. De comics kregen in Nederland dus geen enorme ‘boost’ qua verkopen. Geleidelijk verdwenen steeds meer titels uit de schappen. Ook Superman en Batman ontkwamen niet aan dit droeve lot. In Nederland worden comics hardnekkig als kinderachtig, infantiel en simpel gezien. Niet alleen door het grote publiek, ook de distributie doet hier vrolijk aan mee. Het gevolg is een kleine selectie aan comics in de Nederlandse schappen.

Batman Returns

Deze maand is er echter groot nieuws te melden. Junior Press heeft besloten een miniserie van Batman uit te geven. Het in America succesvolle verhaal Hush zal ook hier in zes delen uitkomen! Het team dat aan deze comic heeft gewerkt is niet de minste: Jim Lee (X-Men, Wildcats, Gen13 en Divine Right) en Jeph Loeb (schreef al eerder succesvolle Batmanverhalen zoals The Long Halloween). Laat Junior Press merken dat er plaats is voor Batman in Nederland. Ren nu snel naar de winkel en koop het eerste deel van de Miniserie. Voor meer info en reacties kan je echter ook naar deze site.