Elke stad een museumnacht

Voor mij en mijn fotograferende sidekick Daniël Baggerman werkt het toverwoord in ieder geval, net als voor de hordes andere mensen. Elk jaar schijnt de Rotterdamse Museumnacht uitverkocht te zijn en dat is nu ook weer goed te merken. Het is dringen voor de kassa bij Villa Zebra. Wat te doen in de wachttijd? Strategie uitstippelen. Jouw 8WEEKLY-team wil in ieder geval zoveel mogelijk museum zien op één avond. Aanvankelijk vervallen we nog in kuddegedrag, maar dat werkt ons goede voornemen erg tegen. Daarom besluiten we alleen nog maar dingen te bezoeken die we leuk vinden. Bij ons komt dat neer op heel veel fotografie en pop, het liefst een combinatie hiervan.

Rotterdamse Wave

Dat treft, want op dat gebied is er genoeg te beleven. Een van de leukste fotoexposities is te zien in Studio Hergebruik aan de Coolsingel. Daar is een klein stukje Rotterdamse popgeschiedenis te bewonderen en te beluisteren. Onder de titel Rotterdamse Wave worden vergeten platen uit de jaren ’80 en ’90 gedraaid en geïllustreerd door de prachtige rauwe zwart-wit foto’s en concertaffiches van Carla van der Marel.

Nog meer popfotografie is te bewonderen in galerie V!P’s, van de Amerikaanse fotograaf en regisseur Ethan Russell. Zijn tentoonstelling Pleased to meet you toont geënsceneerde foto’s van legendarische groepen zoals The Beatles en The Who, maar voornamelijk van The Rolling Stones. Voor de gelegenheid geeft de Rotterdamse beatformatie The Who-ligans een optreden ten beste temidden van de afbeeldingen van hun gefotografeerde helden. Een verdieping lager zijn de gasten van straatkunstenaarscollectief ‘Kwasten Met De Gasten’ ook live bezig. De jonge kunstenaars maken gezamenlijk superkleurige doeken met spuitbus, verf, viltstift en wat je al niet meer op straat aantreft tegenwoordig. De verse waar kan ter plekke worden gekocht. Aan de overkant van de straat zijn nog meer foto’s te zien. De meest indrukwekkende zijn de afbeeldingen van de leegstaande oude graansilo (waar momenteel de club Now&Wow zit). Door de dikke lagen meelstof krijgt de lichtinval een mat en onwerkelijk effect, waardoor de beelden zo uit een grotesk sciencefiction stripboek afkomstig zouden kunnen zijn.

Jong, gezond en blij

Maar de grootste concentratie foto’s is te vinden in het Nederlands fotomuseum, waar een mooie pagina uit de Rotterdamse geschiedenis getoond wordt. De tentoonstelling geeft een beeld van het grootste passagiersschip dat ooit in Nederland is gebouwd, de Rotterdam. Zowel professionele foto’s als amateur-kiekjes tonen de bouw, de tewaterlating in 1958 en alle reizen die het schip maakte tussen New York en Rotterdam in de jaren ’60. Het is een wonder dat de muren het niet begeven onder de vele foto’s die eraan hangen. De plaatjes geven snel hun thema’s prijs van naoorlogs optimisme en de onbezorgdheid van een nieuwe upperclass. Iedereen is zo jong, gezond en blij op die foto’s, het is bijna propaganda.

Als we wat verder vooruit bladeren in de Rotterdamse geschiedenis komen we terecht bij een redelijk jong maatschappelijk fenomeen: kooplust. In het Schielandshuis hebben ze de middenstanders uit de Korte Hoogstraat uit hun winkels gehaald en op de catwalk losgelaten. In een modeshow tonen ze de nieuwste collectie. Het is een grappige vertoning, want met haute couture heeft de Korte Hoogstraat natuurlijk niets te maken. Bovenin het museum kun je bij de tentoonstelling Winkelen de hele winkelgeschiedenis van de stad nog eens nalopen, met symbolen als de Bijenkorf en de Koopgoot. Ben je nog niet uitgeshopt en heb je behoefte aan het totaalplaatje, dan kun je een korte IKEA rondgang maken door de complete en veelbewogen geschiedenis van de stad bij de tentoonstelling ‘Stad van Rotterdammers’.

Schoolreisje

Wie Rotterdam zegt, zegt haven. Dus zullen we – naast passagierschip de Rotterdam – nog een hoop bootjes van binnen en buiten zien vanavond. Er is simpelweg niet aan te ontkomen en om de een of andere reden hangt er een hoog schoolreisjesgehalte omheen. In Villa Zebra kun je van basisscholieren leren hoe je eenvoudig een bootje in elkaar knutselt. In de waterbus over de Nieuwe Maas heerst een uitgelaten stemming wanneer de schipper een oud zeemansverhaal vertelt. In het op de Schiedamsedijk geparkeerde schip De Hoop wordt het 8WEEKLY-team ongevraagd aan elkaar vastgeketend met twee touwtjes. Niet beschikkend over Houdinitechnieken kijken we de gniffelende schieman uiteindelijk maar hulpeloos aan.

Gefopt

Wees niet bang. Eenmaal vrijgekomen belanden we al snel in het epicentrum van de museumnacht. Geen plek waar de kunst zo tot leven komt als in de zinderende Witte de Withstraat. Iedereen loopt elkaar hier flink voor de voeten en dit effect wordt nog versterkt door de gouden sikkelvormige ballonnen die elke museumnachtganger krijgt uitgereikt. Ze waaien van alle kanten in je gezicht als je je ongeduldig in een lange rij voor bijvoorbeeld TENT bevindt. Eenmaal binnen neem je echt geen genoegen met kunst die niet op zijn minst wereldschokkend is. Maar dan ben je bij TENT aan het verkeerde adres. Een televisietoestel in een grote lege zaal, met het beeldscherm vlak tegen de muur aan. Dat is wat je kunt krijgen. Haha, grapje van TENT. En nee, we hebben geen geduld voor de diepere betekenisniveaus van ‘het drama der moderne communicatie’. Tja, museumnachtpubliek hè?!

Maar er zijn meer fopmusea te bewonderen. Het Chabotmuseum heeft ook een sterke. De prachtige tentoonstelling van de kunst van Henk Chabot en tijdgenoten is tijdens de Museumnacht volledig ondergeschikt gemaakt aan een andere attractie: “Waan je een ster en geniet van een exclusief uitzicht vanaf het dakterras van deze bijzondere villa. Gehuld in een zee van lichtjes ligt de stad aan je voeten” (bron: programmaboekje). Uhm, het is een paar meter boven straatniveau, wat een net iets beter uitzicht geeft op de ‘exclusieve’ bouwput die het museumpark nu is… Zal ik maar zwijgen over de ‘attractie’ in de wijnkelder?

Nee, dan kun je je nog maar het beste laten foppen in galerie Blaak 10, waar de twee stadsmafkezen van de HumoBisten een complete kantoorwerkplek hebben nagebouwd, geïsoleerd binnen de ruimte, zonder een greintje ironie. Toch? Het fijne van dit duo is dat je weet dat ze het erom doen. Buiten op de stoep zijn ze toevallig net bezig een radio-interviewer flink wanhopig te maken. Hulpeloos richt de man zich tot mij of ik misschien kan omschrijven wie of wat HumoBisten zijn. Hm, waar zijn je briljante oneliners als je ze nodig hebt…?

Geen bussen, wel geluidssculpturen

Naast oneliners missen we nog iets vanavond: museumnachtbussen. Ze zijn er wel, maar niet waar wij lopen… Misschien maar goed ook. Anders waren we de vreemde geluidjes uit de bomen en ander straatmeubilair ongetwijfeld misgelopen. Het is Codarts, de Hogeschool voor de Kunsten die verantwoordelijk is voor deze ‘geluidssculpturen’. Tegenwoordig ben je gewoon geen volwaardig kunstfestival meer zonder geluidssculpturen, dat weet iedereen.

Tot slot hebben we nog iets gemist, wat wel weer erg jammer is, en dat zijn de grote musea, zoals het Boijmans van Beuningen, het NAi en de Kunsthal. Simpelweg niet aan toegekomen, maar aan ons zal het zeker niet liggen. Om drie uur ’s nachts druipen we teleurgesteld af richting afterparties, omdat de musea onverbiddelijk vroeg hun deuren voor ons sluiten. Bij de Rotterdamse Museumnacht ligt de nadruk dus op ‘museum’, maar volgende keer mogen ze het ‘nacht’ wel wat letterlijker nemen.