Zinnige dingen op televisie

Gelukkig is de zomer bijna voorbij, verzucht je dan als intellectuele televisiekijker. We komen langzaam maar zeker weer bij de betere programma’s. Twee afleveringen Zomergasten hebben we al achter de kiezen (dat was wel afzien met die hitte) en dat blijven toch prachtige staaltjes televisie. Dat een programma in Nederland tegenwoordig nog drie uur weet te boeien, zonder reclame en – met een enkel televisiefragment daargelaten – alleen maar pratende hoofden, is een ongelofelijke prestatie op zich. Zomergasten is, met de geweldige Joost Zwagerman als nieuwe presentator, elke keer weer een prachtig document.

Eigenaardige kruising

En via Zomergasten kom je nog eens op andere programma’s. In de eerste aflevering liet Britta Böhler een fragment zien uit de Duitse serie Die Manns, een eigenaardige kruising tussen historische beelden, recente interviews en fictief drama. Mijn interesse was gewekt. De onbenullige Amerikaanse sitcom Jesse, waar ik voor deze rubriek eigenlijk naar had moeten kijken, was toch allang spoorloos van de buis verdwenen.

Ik heb het eerste stukje van de film gemist en viel er middenin. Een oude vrouw met grijs haar en een puntige kin, maar met flikkerende ogen, vertelde iets over ‘papa’: Elisabeth Mann- Borgese, de lievelingsdochter van de Duitse schrijver en Nobelprijswinnaar Thomas Mann. Vervolgens gingen we terug in de tijd en zagen we een acteur met bril en snor die Thomas Mann speelde, met in diezelfde scène ook zijn dochter Elisabeth: een jongedame met een puntige kin en flikkerende ogen.

Kunstenaars

Die Manns is in alle opzichten een vreemde gewaarwording. De serie – er volgen nog twee delen – gaat niet over de boeken van Mann maar over het leven van de familie in die tijd. Een troep kunstenaars (zowel Thomas alsook zijn broer Heinrich en zijn zoon Klaus werden schrijver) aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Hoewel zijn kinderen het gevaar van het oprukkende fascisme zien, houdt Mann zijn ogen stijf gesloten: hij houdt van zijn volk. Dit kan natuurlijk niets anders dan problemen opleveren.

Die Manns is een documentaire, maar ook fictie. Er zit ook nog archiefmateriaal door gemengd: toespraken van Hitler en beelden van de uitreiking van de Nobelprijs. En Manns dochter Elisabeth vertelt alles aan elkaar.
In de gids staat Die Manns als docudrama aangemerkt, maar die wonderlijke samensmelting van beelden uit verschillende tijden, verschillende werelden, doet geen recht aan die dorre titel. Die Manns is een feest voor de zintuigen, ook als je nog nooit iets van Thomas Mann gelezen hebt. Probeer het eens. Slechter zul je er niet van worden.

Die Manns

Woensdag, Ned 3, 20.25-22.00u

Links:

Die-Manns.de
Biografie Thomas Mann