De totale Ester Naomi Perquin

Perquin, geboren in 1980, behoort zeker tot de meest bekroonde dichters van haar generatie, en misschien wel van het hele taalgebied. Eerdere bundels – Servetten halfstok (2007), Namens de ander (2009) en Celinspecties (2012) – hebben haar terecht vele prijzen opgeleverd. Perquin weet als geen ander lichtvoetig met diepzinnig te combineren, filosofie met alledag. In Meervoudig afwezig plaatst ze de schijnwerpers op een ander kenmerk van haar oeuvre: de pogingen van de dichter zoveel mogelijk afwezig te zijn in een gedicht, om tot een zo puur mogelijke versie te komen, worden hier terzijde geschoven. Perquin is meer aanwezig dan ooit – en toch meervoudig afwezig.

Persoonlijke geschiedenissen

In Celinspecties waren gevangenen aan het woord. Perquin geeft in haar gedichten een stem aan gedetineerden uit de gevangenis waar zij vroeger werkte. Hier werd Perquin zo afwezig als ze maar kon: zij gaf de boodschap slechts door. Maar om dat te kunnen doen, moest ze wel eerst in de gevangenis werken – aanwezigheid. Deze spanning keert in Meervoudig afwezig op een andere manier terug.

De bundel bevat een aantal gedichten waarin Perquin zeer persoonlijke geschiedenissen doorwerkt. Over het gedicht ‘Wegens logistieke problemen’ vertelde ze in VPRO Boeken dat het over een verhuizing en een echtscheiding gaat. In dit gedicht krijgt een stel per ongeluk een doos ‘waarin zich onze toekomst bevond’ geleverd; voordat de fabrikant hem weer komt ophalen, hebben ze het plakband al doorgesneden:

Maar wij stapten voorzichtig de doos in en zagen
dat we mooier dan ooit vergeten zouden wat we
dachten dat ons te wachten stond.

In andere gedichten, zoals ‘Amsterdamned’, duikt haar jonggestorven vader op, ditmaal als figurant in de gelijknamige film. Allemaal worden ze gekenmerkt door Perquins uitgekiende gevoel voor ritme en klank, die samen een prettig soort binnenrijm veroorzaken.

De delen

Meervoudig afwezig is opgedeeld in twee compartimenten: ‘De delen’ en ‘Het totale’, voorafgegaan door een soort proloog. Hierin spreekt een professor een niet-luisterende, afwezige klas toe: ‘”U zult de grootheid niet in het totale vinden,” / sprak de professor luid. “Maar het totale in de delen!”’ Het mooie is natuurlijk dat wel iemand luistert, namelijk de  dichter, en dat deze haar observaties en overpeinzingen ordent volgens zijn woorden.

Misschien valt in dit gegeven een poëtisch statement te lezen: dat alle grote thema’s – dood, liefde – uiteindelijk gegrond zijn in mensenlevens, dat het totale van ons bestaan voortkomt uit de delen die ieder van ons in zich draagt. Daarmee moet de dichter wel naar het persoonlijke kijken: daarin zijn haar delen van het totale te vinden. Aanwezigheid is dus een vereiste voor afwezigheid.