Vlammende groep Zomergasten

Een voor een worden de personages in het verhaal aan het publiek voorgesteld. Deze introductie neemt enige tijd in beslag, want het stuk telt dertien personages. Met twee muzikanten en zelfs twee technici is het toneel goed gevuld. Voor de technici is een wat grotere rol weggelegd dan ze gewend zullen zijn. Bij aanvang van de voorstelling loopt iedere acteur eerst zichtbaar langs een techneut om het geluid te installeren. Ook tijdens de voorstelling komen de technici meermalen in beeld om bijvoorbeeld rekwisieten te verwijderen. Gevolg hiervan is dat de vierde wand wordt doorbroken; er wordt geprobeerd het publiek bij het stuk te betrekken, ze niet enkel te laten kijken.

Chaos

Zomergasten toont de chaos die mensen zelf veroorzaken in hun leven. Deze chaos komt constant naar voren: in de muziek, in het spel, in het verhaal, in de individuen. Dit levert vooral een drukke, benauwende voorstelling op. Het stuk kent geen rustpunt voor het publiek om even op adem te komen. De scènewisselingen gaan snel, van het ene probleem rol je in het andere. Het vluchtige leven dat een ieder leeft trekt zo aan je voorbij. Daarbij wordt het in hokjes denken bekritiseerd. Het decor is de buitenkant van een zomerhuis. Je bekijkt het door een kader. Buiten het huis, op de voorgrond, worden de diepere emoties van elk personage bloot gelegd. Voor de buitenwereld wordt de schijn opgehouden. Iedereen doet zich mooier voor dan hij is.

Ook de leegheid van het bestaan wordt bediscussieerd. Wie is er tevreden met het leven dat hij of zij leidt? De mensen die ontevreden zijn vallen het meest op doordat ze op zoek zijn naar een ommezwaai. Ook de mensen die zich schikken in hun lot worden getoond. Zo wordt op een eigentijdse manier een beeld geschetst van de samenleving. Blijkbaar is die in dik honderd jaar in wezen niets veranderd.

Aanklacht

Gorki schreef Zomergasten als aanklacht tegen de rijke lui die, in zijn tijd, zomers naar hun vakantiehuisjes trokken en daar niets uitvoerden. Het interesseerde deze egoïstische rijkelui niet wat er zich verder afspeelde op de wereld. Een vergelijking met het nu is snel gemaakt. Neem enkel de huidige economische crisis en de zelfverrijking van mensen in hogere functies. Zelfzuchtigheid ten top, die in Zomergasten energiek wordt opgevoerd.

In het stuk doen de twaalf acteurs totaal niet voor elkaar onder. De vlammende groep spelers levert een knappe prestatie. Opvallend is toch het personage gespeeld door van Maria Kraakman, die als centrale figuur een vooraanstaande rol neerzet. Ook de rollen van Tamar van den Dop, Bianca van der Schoot en Sanne den Hartogh springen in het oog.

Zomergasten is geen zware voorstelling. Het thema doet anders vermoeden, maar de personages weten het stuk met humor en spot luchtig te houden. Vooral de lengte van het stuk, bijna twee en een half uur zonder pauze, en het ontbreken van een verhaal met kop, romp en staart vraagt de nodige inspanning van de toeschouwer. Je krijgt geen voorgekauwde moraal. De maatschappij wordt een spiegel voorgehouden.

Zomergasten van Toneelgroep Oostpool is nog tot en met 16 april 2009 in de theaters te zien.