Theater / Voorstelling

Inspanning zonder bevrediging

recensie: Huis van de Toekomst (Toneelgroep Amsterdam)

Huis van de Toekomst is de nieuwe voorstelling van Toneelgroep Amsterdam. Het is een productie met een experimentele vormgeving die in eerste instantie een mooie spanning in de voorstelling brengt. Er gebeurt veel tegelijk in het theater, waardoor het publiek meteen op het puntje van de stoel zit. Bij nader inzien blijkt het een vrij leeg geheel, waar de noodzaak niet van afstraalt.

~

Het Huis van de Toekomst is gebouwd voor een experiment. Vijf prominente kunstenaars en wetenschappers zouden voor een aantal maanden het huis in gaan en daar hun omstreden theorieën loslaten op hun medebewoners. Een televisieproducent zou hier een programma over maken. Het experiment werd echter stilgelegd nadat een van de bewoners plotseling overleed. Na een lange tijd komen de grote denkers nog één keer samen in het huis om te discussiëren over het mislukken van het programma. Iedereen heeft zo zijn eigen mening de doodsoorzaak van bewoner Siem Westerveld.

Grote inspanning

Wie zich had ingesteld op een paar uur onderuitgezakt genieten van theater, komt bedrogen uit. Het publiek van de voorstelling Huis van de Toekomst moet namelijk lopen. Om het huis heen en zelfs er boven langs, over de overloop van het theater. En wie iedere beweging van de acteurs op de voet wil volgen, moet zelfs rennen. Gelukkig worden de scènes in het huis ook gefilmd door twee cameravrouwen en direct uitgezonden op tientallen televisieschermen verspreid door het theater. Deze beelden worden wel constant afgewisseld met flashbacks. De voorstelling vereist hierdoor grote inspanning.

Vormsemantiek

De beelden uit het verleden tonen het experiment waaraan de bewoners deelnamen. Heden en verleden, beelden van de serie en van de scènes op de vloer lopen constant door elkaar heen. Vermoeiend. Het eerste kwartier ben je zeker kwijt met het doorgronden van de constructie. De voorstelling is vormsemantiek pur sang. Regisseuse Carina Molier onderzoekt in haar werk de grenzen tussen theater, film, beeldende kunst en muziek, tussen fictie en werkelijkheid. En dat is precies waar deze voorstelling over gaat. Je wordt gedwongen om na te denken over theater en haar mogelijkheden. Molier heeft zelf helaas geen eenduidige visie toegevoegd.

Spanning

~

De onduidelijkheden over de vorm en de geheimzinnigheden over het verloop van het mislukte experiment brengen zeker spanning in de voorstelling. Je krijgt het gevoel betrokken te zijn bij iets bijzonders, bij iets wat eigenlijk niet door de beugel kan. Maar is dit genoeg om een hele voorstelling mee te vullen? Opnameleidster Agnes interviewt de bewoners. Dit heeft tot gevolg dat de conversaties voornamelijk bestaan uit de visies van de denkers, en dus meer monologen zijn dan dramatische dialogen. Deze teksten, ingewikkelde visies en theorieën waar je als leek niet zo één twee drie grip op krijgt, zijn zo goed als te verwaarlozen.

Dansen

Voor de acteurs valt er dan ook weinig eer te behalen aan deze productie van Toneelgroep Amsterdam. Niet alleen zijn ze slecht te zien door de ramen van het huis, veel tekst hebben ze ook niet. Het merendeel van de tijd lopen ze een beetje te dwalen door het huis. Zich wellicht ook afvragend wat ze hier nou helemaal doen. Na een uur kunnen ze zich nog even helemaal laten gaan tijdens de zogenaamde zikrdans; een ritmische dans waarbij je in een extase komt. Vol overgave bewegen de acteurs (en sommige toeschouwers) zich op luide muziek. Zij lijken zich wel te vermaken. Het publiek druppelt langzaam de zaal uit.

De voorstelling Huis van de Toekomst is nog te zien tot en met 1 april 2006. Kijk hier voor een uitgebreide speellijst.