‘Een goede mis is altijd raak’

Vader en Zoon is het thema van deze eerste Kunstdienst. Het eerste deel van de dienst richt zich erg op het verhaal van de verloren zoon. De bijbelpassage Lucas 15: 11-32 over de verloren zoon wordt voorgelezen en het schilderij ‘de terugkeer van de verloren zoon’ van Rembrandt van Rijn wordt besproken. “Gast(s)preker” Laurent Nouwen, broer van de overleden pastor/schrijver Henri Nouwen, spreekt over het belang van dit schilderij voor zijn broer en geeft je echt het idee dat je in een kerk naar een preek zit te luisteren, maar dan zonder het gegalm. Tot op dat moment is de dienst nogal aan de zware kant en niet op een positieve manier die je na doet denken over belangrijke thema’s, maar zo dat je je als niet-gelovige af begint te vragen waar je in hemelsnaam bent beland. De directe manier waarop je als publiek/kerkganger wordt aangesproken en het praten over God en geloven maken dat je wat ongemakkelijk in je comfortabele stoel zit.

Onze Vader

Het tij keert tijdens een gezongen Onze Vader waar oma hoofdschuddend om zou hebben zitten blozen. We gaan wat meer vader/zoon “kunst” zien in de vorm van Marijn Klaver en Cees Geel die samen drie korte scènes uit Knielen op een Bed Violen voordragen en Jur van der Lecq en Joost Winterwerp met een scène uit de klassieker Antigone. De Lezingen, afgezien van de ene bijbelpassage, zijn gedichten van o.a. Bert Voeten en Henk Spaan over, jawel, Jordi Cruijff. Dit leidt tot een interview met Jordi Huisman wiens fototentoonstelling Langs de lijn, over voetbalvaders, vanaf 28 september in de Verkadefabriek te zien zal zijn. Presentatrice Frederieke Hijink introduceert daarmee ook Matzers voorstelling VoetbalVaders die op 9 oktober in première gaat.

Twee onderdelen van de Kunstdienst vallen op in positief opzicht. Ten eerste is dat de band Geloof, Hoop en Liefde, die de muzikale omlijsting van de dienst op zich neemt. Zij zingen goed, maar vooral ook met veel humor. Hun medley met allerlei ‘vader’-nummers zoals Daddy Cool, Vader Abraham had 7 Zonen, Barbapapa en Papa, ik lijk steeds meer op jou is bijzonder grappig en hun Een goede mis is altijd raak-tune op de wijs van Oh when the saints blijft in je hoofd zitten. Ze krijgen de zaal zowaar zelfs gek genoeg om een Vader Jacob-canon te zingen. Daarnaast is de biecht een zeer interessant onderdeel. Eigenlijk is het niets meer dan een set vragen aan deze mannen over hun vaders en/of zonen, maar het zijn wel persoonlijke vragen waar ook duidelijk eerlijke en herkenbare antwoorden komen. Acteurs spelen op het toneel altijd hun rol, maar deze keer werd ook de persoon achter de acteur zichtbaar en dat was mooi om te zien.

Een kwestie van smaak

De grote vraag blijft echter waarom Matzer er nu voor heeft gekozen om een dergelijke Kunstdienst op te voeren. Wat is het doel dat de groep ermee wil bereiken? Hijink en Nouwen lijken het hier over eens te zijn. Beiden laten regelmatig iets vallen over hoe geloven out of style geraakt is. “We zijn een beetje allergisch geworden voor geloven”, aldus Nouwen. We moeten niet meer denken in iconografie, tradities, en rituelen van de kerk, maar in wat we om ons heen zien. Geloven is vertrouwen hebben en het lijden om je heen erkennen. En inderdaad, de Kunstdienst mag dan wel bepaalde religieuze beelden gebruiken zoals het decor met altaar, bidstoelen, misbel, communie, het woord ‘God’, etc., maar bovenal wordt er in deze dienst gekeken naar vaders en zonen; de vervreemding en de liefde. Desondanks is de Kunstdienst een kwestie van smaak. Echt religieuze mensen zullen misschien aanstoot nemen bij de soms wat wereldse en humoristische toon van deze Kunstdienst terwijl niet-gelovingen zich misschien wat ongemakkelijk voelen bij het citeren van bijbelpassages en preken. Eén ding is zeker: “Een goede mis is altijd raak, maar niet elke week want da’s te vaak”.

Kunstdiensten met andere thema’s worden dit seizoen nog tweemaal opgevoerd. Op 17 januari 2010 vindt de Kunstdienst met het thema ‘Einde en Begin‘ plaats en op 5 april 2010 Hoer en Madonna.