Theater / Voorstelling

Vuurwerk zonder wereldvisie

recensie: Koning Carlos - Roert!

Sinds 2001 timmert Koning Carlos, het huisgezelschap van Theater De NWE Vorst, aan de weg met “voorstellingen met een hoge actualiteits-waarde en een forse dosis humor zonder maatschappelijke betweterij”. Die ‘mission statement’ stond overduidelijk ook aan de basis van hun nieuwste voorstelling, Roert!; in een overdonderende mix van beeld en geluid weigeren de makers het achterste van hun tong te laten zien.

Roert, een zeer vrije bewerking van de deels autobiografische roman De steppenwolf van Hermann Hesse, gaat over een journalist. In de roman gebruikte Hesse nog een pseudoniem, maar in de voorstelling van Koning Carlos heet hij gewoon Hermann. Hij is door zijn redactie naar een oorlogsgebied gestuurd, waar hij aldoor meer gruwelijkheden te verwerken krijgt. Steeds wanhopiger wordt zijn correspondentie met zijn opdrachtgevers, die maar niets van zich laten horen. In zijn grootste wanhoopsmoment ontmoet hij een vrouw, die hem uitdaagt de ratio los te laten en zich over te geven aan zijn driften en lusten.

Meesterschap

~

Het eerste dat opvalt aan Roert! is het audio-visuele meesterschap van de makers. Het decor bestaat uit een wit vlak van deuren dat dienst doet als projectiescherm. Verder staat er een lange tafel met daarin een lopende band, waarop Hermann zich een weg baant door zijn roerige bestaan. Met een combinatie van live uitgevoerde en cd-muziek en intrigerende animaties weten de bedenkers een wereld vol van verwarring te creëren waarin de zoektocht naar identiteit centraal staat.

Hoofdrolspeler Leon de Waal zet Hermann neer als een man die verscheurd wordt door twee uitersten. De acteur lijkt in de voorstelling als twee druppels water op Ray Wise, de vader van de vermoorde Laura Palmer in Twin peaks. Wise moest in die rol ook schakelen tussen totale wanhoop en maniakale gekte. De Waals mimiek roept op eenzelfde manier de paranoia en schizofrenie van het hoofdpersonage op. De acteur blinkt uit in het neerzetten van de losgeslagen kant van het personage. Als hij marcherend op de maat van de vocale composities van Ton de Witte een choreografie van megalomane zelfverzekerdheid laat zien, of wellustig zijn tanden zet in zijn tegenspeelster, is hij in zijn element.

Gebrek aan oprechtheid


De integere overpeinzingen van de rationele journalist gaan hem minder goed af. Er is te weinig contrast tussen De Waals tekstbehandeling en de poëtische teksten. Over de klagerige manier waarop Hermann zich tot zijn redactie richt hangt een zweem van onbedoelde ironie, en als de verslaggever zich bij het aanzien van al het oorlogsonrecht wenend ter aarde stort is dat alleen maar pathetisch. Op geen enkel moment wordt het geloofwaardig dat deze man diep wordt geraakt door alle gruwelen die hij moet aanschouwen.

Een gebrek aan oprechtheid speelt de hele voorstelling parten. De toeschouwer wordt niet voldoende meegevoerd in de belevingswereld van het hoofdpersonage. Daardoor is zijn ontwikkeling oninteressant. En aangezien alles in het stuk bestaat bij de gratie van Hermanns blik blijft er niet veel over als hijzelf niet inzichtelijk wordt gemaakt. De voorstelling is een genot om naar te kijken en te luisteren, maar Roert! ontroert nooit en heeft veel tekst nodig om weinig te zeggen.

De heren van Koning Carlos zouden eigenlijk wel wat (maatschappelijk) betweteriger mogen worden. Zonder een bepaalde wereldvisie blijft het slechts bij vuurwerk en kanonnengebulder.

Roert! van Koning Carlos is nog tot en met 16 februari te zien. Klik hier voor meer informatie.