Op het prettige randje van net-geen-irritatie

Op de veranda zit een jongen, gitaar op zijn knie. Hij kijkt uit over de kersentuin en zingt White Blank Page van de Britse band Mumford & Sons. Naast hem zit het meisje dat hij probeert te veroveren. ‘Can you lie next to her, and give her your heart?’ galmt hij, terwijl hij over de snaren strijkt.

Het folkliedje uit 2009 is het enige waarmee De Kersentuin van theatergezelschap Keesen&Co voor een moment het heden schampt. Gedurende de rest van de voorstelling bevinden de acteurs zich in een Russisch vacuüm, waar personages Jepichodov of Doenjasja heten en zinnen op groteske wijze worden uitgesproken. De Kersentuin roept een eigenaardige wereld op die je als toeschouwer fascineert en, zo af en toe, ook lichte irritatie oproept.

Dicht bij het oorspronkelijke verhaal
In 1903 voltooide de Russische auteur Anton Tsjechov zijn laatste toneelstuk, De Kersentuin. Het is een stuk over een ooit welgestelde familie die nu een geliefde kersentuin moet omkappen om schulden af te betalen. Als ze weigeren, raken ze het landgoed kwijt. De Kersentuin toont een veranderend Rusland: armen kunnen zich plots opwerken, standen verdwijnen. Dit klinkt misschien als gedateerd theater, maar ruim 100 jaar later wordt de voorstelling nog geregeld op de planken gebracht. Dit seizoen toert gezelschap Keesen&Co door het land met Tsjechov’s laatste toneelvoorstelling, in bewerking van Willibrord Keesen. Hij bleef dicht bij het originele verhaal en nam de oorspronkelijke vertelstructuur grotendeels over. Daardoor valt een nummer als White Blank Page extra op.

Hoewel een flinke hoeveelheid woorden bij de acteurs over de lippen glijdt, blijft de tekst toch te volgen, wat een prestatie op zich is. De personages zijn wat grotesk, evenals de algehele tekstbehandeling. Dit dreigt irritatie op te roepen, maar blijkt meestal juist goed te werken. Door de overdreven uitroepen, herhalingen en maniertjes blijven de personages interessant. Vooral Rick Paul van Mulligen weet Petja, de eeuwige student, precies binnen de aangename grenzen te houden en schiet nergens te ver door. Dit staat lijnrecht tegenover het spel van Monique Kuijpers, als eigenares van het landgoed, dat de toeschouwers af en toe geërgerd doet fronsen. Al is ook zij op momenten sterk. Vooral de scène met dochter Anja, vertolkt door Keja Kwestro, is ijzingwekkend mooi. Helaas blijft dit een uitzondering.

Een verrijdbare muur

Een dergelijke speelstijl vergt tact, waardoor de schade in De Kersentuin gelukkig beperkt blijft. Met zijn timing en komische momenten tilt Van Mulligen het stuk naar een hoger niveau. Daarnaast is het decor prachtig. Met een verrijdbare muur en kast wordt steeds een nieuwe setting gecreëerd die totaal afwijkt van de voorgaande. Ook hierdoor blijft het stuk interessant en het publiek benieuwd naar wat komen gaat. De Kersentuin verveelt geen moment, al vliegt het hier en daar uit de bocht qua spel. Een paar kreten minder had deze voorstelling echt geen kwaad gedaan.

De Kersentuin staat nog tot en met 31 januari 2012 in theaters door heel Nederland.