Theater / Voorstelling

Kraaijkamp senior in glorierol

recensie: The Price (Joop van den Ende Theaterproducties)

The Price werd in 1967 geschreven door de Amerikaan Arthur Miller (ook bekend van Dood van een handelsreiziger). Volgens kenners van zijn werk is het een van zijn beste stukken. In The Price gaan drama en humor hand in hand en de thema’s die aan bod komen zijn nog steeds actueel: familieproblemen, gekwelde trots, verspilde liefde, het vermogen te vergeven en de vraag wat de prijs is die de mens voor zijn leven heeft moeten betalen.

~

The Price speelt zich af in 1968 in Manhattan. Victor Franz (Victor Löw) en zijn broer Walter (Hans Ligtvoet) moeten het huis van hun ouders leeghalen, omdat het zal worden gesloopt. Victors vrouw Esther (Edda Barends) spoort haar man aan om een goede prijs voor de inboedel te krijgen. Met de komst van opkoper Solomon (John Kraaijkamp), een oude Joodse sjacheraar, ontstaat een spannende en komische verbale rondedans tussen de personen.

Haat-liefde

~

Het ouderlijk huis is niet meer dan een opslagplaats waar de meubels tot aan het plafond zijn opgestapeld. En tussen al deze meubels is de toon gezet voor een verhaal dat je aangrijpt. Herinneringen worden opgehaald bij de stoel van vader en de harp waar moeder ooit op speelde. Terwijl Victor wacht op Solomon, komen alle herinneringen uit zijn jeugd naar boven. Hij heeft nog een broer, Walter, waar hij al zestien jaar niets meer van heeft gehoord. Zelfs op een telefoontje dat het ouderlijk huis wordt leeggehaald, heeft hij niet gereageerd.

Harpmuziek

Als de koop gesloten is, komt Walter binnen. Hij is chirurg geworden en heeft een goed leven. Victor stopte met zijn studie en ging bij de politie om zijn vader te kunnen verzorgen na zijn faillissement in het crisisjaar 1929. Victor verwijt zijn broer dat hij voor z’n vader heeft moeten zorgen en dat hij de kansen heeft gekregen en genomen die hij nooit heeft kunnen krijgen. De discussie is heftig en de conclusie is duidelijk; er is in het gezin nooit sprake van liefde geweest. Alles draaide om het geld. Ze hebben hun leven verzonnen, om te vergeten wat ze weten. Ondanks dat er geen liefde is geweest, is het wel opvallend dat de heren vol liefde over hun moeder spreken. Dit wordt ook zeer subtiel uitgebeeld: een spot verlicht de harp waarop moeder altijd speelde, en zacht hoor je harpmuziek op de achtergrond. Een moment waar je warm van wordt.

Vuur

Hoewel het stuk een glorierol heeft voor John Kraaijkamp, en hij ook op alle posters staat, is zijn aandeel in dit stuk eigenlijk nihil. Het is weliswaar een rol die hem op het lijf geschreven is, en hij staat – net hersteld van een hartoperatie – te schitteren in de spotlights. Toch is het zijn collega Victor Löw (Glazen Speelgoed) die de grootste en zwaarste rol heeft. Hij speelt zijn rol met veel passie, vuur en felheid. Löw zit in zijn karakter en dat kun je merken ook; vooral in de scènes waarin hij een pittige woordenwisseling met zijn broer heeft, is hij op zijn best. Maar laten we ook Edda Barends en Hans Ligtvoet niet uitvlakken. Ligtvoet (Braambos) is in de discussie met z’n broer behoorlijk op dreef. En als Edda Barends haar emoties eruit gooit, lijkt het soms of je onderdeel bent van de familie.

The Price is een herkenbaar verhaal. Je begeeft je in een situatie die je wel herkent van personen uit je omgeving, of zelfs binnen je eigen familie. Het stuk wordt alledaags, menselijk en, godzijdank, ook komisch gebracht. Dat is de kracht in dit stuk van Miller. Een absolute aanrader voor iedereen die van een goed verhaal houdt, met een slot om zelf het antwoord op te mogen zoeken.

The Price is nog te zien tot 11 maart 2005 door het hele land.