‘Mooi zo m’n schat’
“Mooi zo m’n schat.” In dat ene zinnetje, dat de uit Suriname afkomstige cabaretière Jetty Mathurin zich regelmatig laat ontvallen in haar nieuwste programma, ligt een heel universum besloten. Mathurin is een warme, lieve oma, bij wie zowel blanke als zwarte theaterbezoekers zich op hun gemak voelen.
Bij Mathurin geen vlijmscherpe analyses of woordgrapjes die je van je stoel doen tuimelen. Daarvoor hoef je haar show niet te bezoeken. Je gaat omdat het gezellig is bij Jetty Mathurin, je gaat om je in een warm bad onder te dompelen.
In het eerste deel van haar nieuwe programma HM Regeert legt ze uit hoe ze vanuit Suriname in Brabant terecht kwam en al snel maatschappelijk carrière maakte als loempia-koningin. Het loempia-verhaal dient vooral als kapstok om er allerlei grapjes aan op te hangen. Dat vrouwen in Suriname de baas zijn en dat mannen niet serieus worden genomen. Als een Nederlandse man op de eerste rij opgelucht ademhaalt, krijgt ze een twinkeling in haar ogen. “En dan bedoel ik dus alle mannen, zwart en wit.” Het publiek giert het uit. Vooral het Surinaamse smaldeel heeft de grootste lol, omdat Mathurin regelmatig Surinaamse uitdrukkingen door haar programma strooit, die ze overigens ook aan het Nederlandse publiek uitlegt.
Speldenprikjes
Na nog even de draak te hebben gestoken met een bizar liedje van de Zangeres zonder Naam (Het was maar een neger), komt ze uit bij het geblunder rond de onthulling van het slavernij-monument in Amsterdam, waarbij de ‘nakomelingen van de slaven’ achter de dranghekken mochten plaatsnemen, om vervolgens nog wat rituele speldenprikjes uit te delen naar het Nederlandse vreemdelingenbeleid. Grapjes waarvan je denkt: van mij hoeft het niet, maar als je het dan toch doet, doe het dan goed.
~
Schalks
In het deel na de pauze komen traditioneel de typetjes langs. Eerst kruipt de cabaretière in de huid van neef Stanley (rood trainingspak, gouden ketting, dito tand), waarbij ze een wonderlijke transformatie doormaakt. Je vergeet dat daar een vrouw staat. Je ziet een vrolijke flierefluiter, die pakjes rondbrengt – in elk nieuw programma heeft Stanley een ander baantje – en schalks vertelt over zijn amoureuze escapades.
Snotapen
Maar Mathurin heeft nog een ander alter ego, dat van een bijdehante Surinaamse tante, die zich van een loempia-koningin omhoog heeft gewerkt tot een èchte koningin. En wat voor koningin, zo eentje die een tirade afsteekt tegen snotapen die zich aan groepsverkrachtingen schuldig maken (“Waar zijn die moeders?”), maar tegelijk een sneer uitdeelt aan mensen die een grote bek hebben, “zonder dat ze daar recht op hebben.” Dat zien we Beatrix nog niet doen. En daarom doet Mathurin het maar. Op dat soort momenten is de cabaretière op haar best. Zeker als ze tot slot een alternatieve troonrede voorleest. Onwillekeurig vraag je je dan af: hoe zou Nederland er uitzien als deze Surinaamse Tááánte de troon zou bestijgen. Héél anders, want een koningin die met haar billen schudt, daar heb je er niet zoveel van. Je ziet het al helemaal voor je, zo’n koningin die lakeien in hun wang knijpt: “Mooi zo m’n schat!”
HM Regeert wordt nog tot en met 1 juni 2006 opgevoerd. Klik hier voor een uitgebreide speellijst.
