Theater / Voorstelling

Geld maakt alles plat

recensie: Het Nationale Toneel - De Prooi

.

Het toneelstuk De Prooi toont de ondergang van ABN Amro. Een ondergang die eigenlijk helemaal geen ondergang was: de bank bleef tot het laatst prima winsten maken en werd voor een recordbedrag aan de concurrentie verkocht. Echt heel spannend is De Prooi daarom niet. Toch is het een sterk inhoudelijk stuk dat in relatief begrijpelijke taal duidelijk maakt hoe het er bij een grote internationale bank aan toegaat. De educatieve functie van toneel staat in dit geval voorop. Passie, emotie en zingeving worden deze avond even terzijde geschoven.

De wereld van de streber: scoren om groter te worden
De bankiers in De Prooi hebben het over het algemeen prima naar hun zin. Ze zijn bezig deals te sluiten, investeerders te fêteren, strategiewijzigingen te bedenken, reorganisaties door te voeren, geld te verdienen. Naast het gewone werk is er natuurlijk ook de interne machtspolitiek: wie is mijn vriend en wie mijn vijand, hoe kom ik hogerop, waarom krijg ik niet waar ik recht op heb? Sommige bankiers beleven aan deze machtsspelletjes een (pervers?) plezier, anderen zien het als een noodzakelijk kwaad, een enkeling walgt ervan. In dit gezelschap blijkt Rijkman Groenink (gespeeld door Mark Rietman) nog niet eens zo onsympathiek te zijn. Vergeleken met de brallende dealmakers en de ingeslapen commissarissen uit het old boys network lijkt het met zijn vermeende autisme en arrogantie nog best mee te vallen. Hij heeft ook iets getroebleerds, wat hem (enigszins) sympathiek en menselijk maakt. Onder zijn leiderschap verdubbelt de bank in waarde, maar toch hebben we in de publieke opinie van hem de zondebok gemaakt.   

Cultuur wordt onderwijs: De Prooi op universiteiten en scholen?
Zou het misschien een idee zijn om De Prooi in zijn huidige productie iedere twee à drie jaar op de Nederlandse universiteiten te laten zien? En om een goedkope variant met onbekende acteurs langs de economieklassen van middelbare scholen te sturen? Het zou een prachtige manier kunnen zijn om te tonen waar economie in de praktijk toe leidt. Om de kracht en de leegheid van de hebzucht te laten zien. Om het ouderwetse hiërarchisch denken ter discussie te stellen. Om beetje bij beetje aan eerherstel voor Rijkman Groenink te werken. Om ervoor te zorgen dat in de toekomst niet iedereen bankier wil zijn. Het leven van de schoolarts is misschien zo slecht nog niet.