When Harry Met Sally

Seks. Dat is de reden waarom een man en een vrouw geen vrienden kunnen zijn. Seks zal een vriendschap tussen man en vrouw altijd in de weg staan. Tenminste, dat vindt Harry Burns in When Harry Met Sally. Harry krijgt gelijk.

De inmiddels iconische romcom When Harry Met Sally uit 1989, met Billy Crystal en Meg Ryan in de titelrollen, is door Albert Verlinde Entertainment naar de Nederlandse theaters gebracht. Ook de toneelversie van deze film bevat uiteraard de orgasme-scène en de befaamde discussies over vriendschap en seks. Maar de voorstelling is meer dan simpelweg een film die op de bühne wordt opgevoerd. De vertaalslag is niet alleen zichtbaar in de vernederlandsing van de situatie, maar ook in de theatrale laag die is toegevoegd.

Herkenbaarheid en toeval

Het verhaal komt wat langzaam op gang. Harry (Daniël Boissevain) en Sally (Isa Hoes) zijn Amerikanen die zich in Nederland gaan vestigen, compleet met onovertuigend accent. De start van het toneelstuk hangt van toevalligheden aan elkaar (iets te toevallige ontmoetingen, treinvertragingen en gedeelde vrienden) waardoor dit deel ongeloofwaardig overkomt. Ook na overgangen moet het publiek even zoeken hoeveel tijd er verstreken is tussen de scènes, maar dit zijn de enige manco’s van de voorstelling. Het verhaal staat vooral bol van herkenbare situaties op liefdesgebied: miscommunicatie, mislukte koppelpogingen, eenzame kerstdagen en troebele gevoelens.

Overtuigender dan zijn Amerikaanse accent is het spel van Boissevain. Hij lijkt zich thuis te voelen in de rol van rokkenjager met een groot hart. Hij vertolkt zijn Harry erg natuurlijk en sympathiek genoeg om geen hekel aan hem te krijgen wanneer hij bij elke vrouw smoesjes verzint om maar niet de hele nacht te blijven slapen. Isa Hoes komt soms wat gemaakt over, maar dit past ook wel bij de rol van Sally. De meest interessante prestatie is echter het rake acteerwerk van Rein Hofman die een scala van typetjes perfect neer weet te zetten. Hij switcht moeiteloos van sullige collega naar verwaande ober of Oh Oh Cherso-achtige patser en steelt daarmee de show.

Levend(ig) decor

Van toegevoegde waarde voor de theaterervaring is het decor. Dit bestaat uit een honderdtal witte stoelen en enkele tafels tegen een witte achtergrond. Veranderingen van locatie – de trein, een restaurant, een bed, feestjes – geschieden schijnbaar moeiteloos. Er is echt werk gemaakt van de overgangen tussen scènes. Een enkele stoel wordt verzet en kleding wordt net iets aangepast, maar als de spelers zich verplaatsen in de ruimte is vrijwel direct duidelijk waar Harry en Sally zich op dat moment bevinden. De vier medespelers fungeren misschien als ‘levend decor’, maar zij doen zit vol overgave en vormen een waardevolle toevoeging aan de scène.

Ontkende aantrekkingskracht, scheidingen, miscommunicatie en eenzaamheid mogen dan wel de thema’s van When Harry Met Sally zijn, maar deze worden met ontzettend veel humor verbeeld. Gesprekken integreren met de achtergrond, zoals wanneer Harry een vriend tijdens een tenniswedstrijd over zijn scheiding vertelt. Het tenniskijkend publiek wordt langzaam bij het gesprek betrokken en de emotionele ontladingen van zowel spelers als publiek onderstrepen het gespreksonderwerp op humoristische wijze. Dit soort vindingen en humoristische toevoegingen van de medespelers lopen als een rode draad door de hele voorstelling en bieden op inventieve wijze verlichting.

Gelukkig is When Harry Met Sally niet slechts een poging om met de naam van een bekende film gemakkelijk een kaskraker op de planken te zetten. De vertaling van film naar toneel is succesvol mede door de theatrale overgangen, het gebruik van het decor en het spel van de vier bijrolacteurs. En al is de film intussen ruim twintig jaar oud, het verhaal is nog even herkenbaar en de thema’s net zo relevant als toen. Dus is het gemakkelijk je door de beslommeringen van Harry en Sally mee te laten voeren.

When Harry Met Sally is nog te zien t/m 31 januari 2012 door heel Nederland.