Muziek / Album

Bijna vanzelfsprekende schoonheid

recensie: Tortoise - It's All Around You

Gooi de clichés maar in de ring, moedig maar met de verkeerde spandoeken aan en zet uw meest kritische bril wat beter op uw neus, want er is weer een nieuwe plaat van Tortoise verschenen. Het is weer zeuren geblazen voor de criticus. Termen als ‘veertigers’, ‘grondleggers’ en ‘herhaling’ verschijnen andermaal in de diverse muziekpublicaties. Of hebben ze het mis? Want wat de Stones rond hun veertigste niet meer konden, lukt de mannen van Tortoise wel, namelijk een boeiende plaat maken. Al lijkt ook dat, althans wanneer het om Tortoise gaat, een cliché.

~

Eén jaar lang hebben ze zitten te broeden. Eén jaar lang in de studio om het vijfde album van het postrock-combo klaar te stomen voor het daglicht. Eén jaar de tijd om alle foutjes en alle oneffenheden weg te werken en de boel goed genoeg op te poetsen zodat het verkocht kan worden. Maar je moet tegenwoordig ook wel. Je moet met iets boeiends komen wil je de verrassing van het debuut evenaren of overdoen. En opnieuw verrassen en boeien met een instrumentale plaat lijkt bijna een niet te volbrengen opdracht.

Bloemlezing of niet

Vanaf het begin is It’s All Around You, dat door sommige mensen ‘een bloemlezing van de Tortoise-catalogus’ wordt genoemd, achtenswaardig aanwezig in de huiskamer. Het eerste nummer, met dezelfde titel als het album, vormt een muzikaal gevecht, zij het in slowmotion, tussen een jazzy orgeltje en percussie. Het nummer staat garant voor een invasie van de meest hallucinerende klanken, die uit alle hoeken en gaten via je hoofdtelefoon tevoorschijn worden getoverd. Gelukkig krijgt het vervolg met een op de voorgrond tredende bas en enige geluiden van verbazing in het nummer The Lithium Stiffs. Voor je er erg in hebt zit je middenin het derde nummer Crest, waardoor je tot de constatering moet komen dat de plaat je opslokt zonder dat je er iets tegen kunt doen.

Drugsdealers

Het groovy Stretch (You Are All Right) neemt je mee naar de soundtrack van een nog op te nemen film, waarin twee drugsdealers op de vlucht zijn en de camera de wagen volgt door het uitgestorven Amerikaanse landschap, richting de Mexicaanse grens. Het is een nummer als de denkbeeldige scène. Het komt nergens tot een climax maar het behoudt de spanning, waardoor je aandachtig blijft kijken, om maar niets van hetgeen dat staat te gebeuren te missen. Het is tevens het sterkste nummer van de plaat, zonder ook maar één moment de rest van de plaat af te vallen.

Onthulling

De spanning wordt in Dot/Eyes nog eens extra opgevoerd. Het heeft een vervreemdend geluid in zich opgeborgen en bijna denk je dat de mysterie van It’s All Around You wordt opgelost, maar Tortoise laat de luisteraar nog een paar nummers wachten. Zelfs tot het einde van het laatste nummer. Ook dan is het geheim nog niet onthuld. Maar het nodigt wel uit om nog eens een keer te luisteren. Al is het alleen maar om na te gaan waar je de eventuele onthulling gemist zou kunnen hebben.

Spanning en sensatie

De vijfde plaat van Tortoise klinkt misschien als een opvolger van een vorige plaat of gaand in een richting die ingeslagen was bij een bepaalde plaat. Ondanks dat en het bijna perfecte studiowerk heeft It’s All Around You nergens een misser in schoonheid. Ook een leek zal helemaal in deze langspeler opgaan en vertellen dat het hem de verbazing brengt die anderen bij een eerder meesterwerkje van Tortoise hebben gehad. Maar ook de meest kritische journalist kan niet negeren dat deze vijfde van de postrock-formatie uit Chicago een fraaie, geschakeerde en zelfs spannende plaat is.