Individuele Collectiviteit

Van traditionele olieverfschilderijen naar tweedehands kleding. Dat is de overstap die de Chinese kunstenares Yin Xiuzhen in 1989 maakte. De uiteenlopende kunstwerken op haar twee verdiepingen tellende expositie in het Groninger Museum verbeelden persoonlijke gevoelens en herinneringen. Ondanks hun individualiteit stralen haar kunstwerken toch een bepaalde universaliteit uit, wat een fascinerend contrast teweegbrengt.

Yin Xiuzhen: Collective Subconscious, 2007

De keuze om tweedehands kleding te gebruiken als materiaal voor haar kunstwerken heeft te maken met de boodschap die Yin Xiuzhen over probeert te brengen. Elk kledingstuk heeft zijn eigen geschiedenis, zijn eigen persoonlijke kenmerken, zijn eigen herinneringen. Door in haar kunstwerken tientallen kledingstukken te verwerken, roept ze als het ware een collectieve herinnering op. Ze richt zich voornamelijk op de maatschappelijke ontwikkelingen in China. Die volgens haar zo snel gaan dat herinneringen ook steeds sneller verdwijnen. Ze probeert deze te vereeuwigen in bijvoorbeeld het kunstwerk Collective Subconscious: een minibusje dat is uitgerekt door een met kleding bedekte accordeon-achtige constructie. Het is maar liefst 14 meter lang en staat symbool voor het gevoel van hoop en vrijheid dat in de jaren ’90 in China bestond. De bezoekers kunnen in het busje op traditionele Chinese stoeltjes zitten, luisteren naar dé Chinese pophit uit die tijd en nostalgische herinneringen ophalen.

Yin Xiuzhen: Thought (detail), 2009

Herinneringen ophalen

Belangrijk in haar kunst is het creëren van een rustplaats voor de bezoeker. In een maatschappij van razende ontwikkelingen, drukte en stress moet men bij haar kunst even stil kunnen staan en genieten, tijd krijgen om herinneringen op te halen. Dit is niet alleen bij Collective Subconcious het geval, een andere benadering komt vanuit Thought. Dit werk kan het beste worden beschreven als een enorme blauwe hersenpan, naar haar mening de meest intieme plaats van het lichaam. Yin Xiuzhen heeft hem zo ontworpen dat je er aan de onderkant in kan kruipen, waardoor je je letterlijk afsluit van de wereld om tot jezelf te komen. Je gaat terug naar de primaire bron van je herinneringen, de hersenen. Bovendien gaat de bezoeker zich afvragen wat de geschiedenis is van de kleding waarmee het kunstwerk tot stand is gekomen, de losse verhalen zijn samen collectieve eenheid geworden. Eenmaal binnen wordt het publiek overspoeld door een adembenemende, lichtgevende zee van blauwe kleuren. Het ultieme toevluchtsoord.

Yin Xiuzhen: Cityscape Groningen

Draagbare steden

Een indrukwekkende serie is Portable Cities, deze bestaat uit koffers waarin ministadjes van textiel te bewonderen zijn. Ze beelden de persoonlijke interpretaties uit van de steden die de kunstenares heeft bezocht. De reden van de ontwikkeling van deze serie ontstond door al haar reizen: ze ziet koffers als een tastbare manier om je thuis te voelen. Dit wordt steeds relevanter in tijden waarin mensen steeds vaker onderweg zijn. Gebaseerd op haar eigen gevoelens en indrukken probeert ze de stad weer te geven zonder hierbij in toeristische clichés te vervallen. Om het niet alleen persoonlijk voor zichzelf te maken, verwerkt ze de kleding van lokale bewoners in haar portable city. Ook kan je door een vergrootglas de stadskaart bekijken en hierbij ook geluiden of muziek horen die zij met die stad associeert of in die stad heeft opgenomen. Door de collectieve identiteit van de stad te benadrukken, tilt ze haar kunst naar een hoger niveau, waarmee ze zich onderscheidt van andere kunstenaars. Een leuk extraatje: speciaal voor haar solotentoonstelling in het Groninger Museum heeft ze een cityscape van de stad Groningen gemaakt, samengesteld uit oude kleren van Groningers, waardoor de kunst dicht bij de bezoeker komt te staan. Absoluut het bezoeken waard.

Lopend door de tentoonstelling van Yin Xiuzhen wordt de bezoeker zich steeds meer bewust van vragen als: wat is herinnering en hoe gaan wij hiermee om? Er wordt niet alleen een persoonlijk beeld geschetst van de kunstenares waardoor het publiek zich met haar kan identificeren, doordat ze universaliteit claimt gaat men op zichzelf reflecteren. Yin Xiuzhens intentie is overgekomen: men staat stil, al is het maar voor even.