Kunst / Expo binnenland

Hokjesgeest

recensie: Tjebbe Beekman - De capsulaire beschaving

.

.

Tjebbe Beekman (Leiden, 1972) studeerde aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag, maar woont en werkt in Berlijn. Zijn inspiratie haalt hij uit de vele foto’s die hij, behalve in Berlijn, maakt in andere wereldsteden in Europa, Azië en Amerika. Deze worden door Beekman gephotoshopt tot nieuwe beelden om daarna in een schilderij verder uitgediept te worden. Hiervoor gebruikt Beekman naast verf ook afvalmateriaal als touwtjes en zand om het beeld te creëren.

Onze capsules

Tjebbe Beekman: Stock exchange, 2008, acryl, zand en emaille op canvas op paneel

Tjebbe Beekman: Stock exchange, 2008, acryl, zand en emaille op canvas op paneel

Uit deze collages is De capsulaire beschaving ontstaan. De kunstenaar verwijst met de titel van de tentoonstelling naar het gelijknamige boek van Lieven DeCauter. Zij stelt daarin dat de moderne maatschappij door haar toenemende mobiliteit grenzeloos wordt en uiteenvalt in een archipel van sociale capsules. De snelheid van onze technologie en de steeds scherpere maatschappelijke tegenstellingen zorgen ervoor dat we ons terugtrekken in de veilige begrenzingen, onze ‘capsules’, van bijvoorbeeld onze voertuigen en in architecturale cocons, zoals winkelcentra en pretparken. Beekman maakte aan de hand hiervan een zeventigtal werken op papier, waarin hij deze capsulaire fenomenen verzamelt en in relatie met elkaar zet.

Tjebbe Beekman: Palast, acryl zand en canvas op paneel

Tjebbe Beekman: Palast, acryl zand en canvas op paneel

Deze zeventig schetsen vormen de basis voor de schilderijen. Een van de meest indrukwekkende schilderijen is Palast uit 2005. Dit werk is een voorloper van de latere serie schilderijen die in het GEM tentoongesteld is. Te zien is het bekende Berlijnse Sozialpalast. Het gebouw is vervallen en de eindeloze ramen worden hier en daar onderbroken door de ronde vorm van een schotelantenne. De grijze tinten die het grote doek overheersen, geven een naargeestig gevoel. Het is een perfecte weergave van een grootsteeds woningbouwcomplex, zoals er veel staan in buitenwijken.

Interieuren


Tjebbe Beekman: Illya’s birthroom, 2008, acryl, zand en emaille op canvas op paneel
Tjebbe Beekman: Illya’s birthroom, 2008, acryl, zand en emaille op canvas op paneel

Het zijn echter niet alleen exterieuren van gebouwen die Beekman schildert. Ook interieuren hebben een plaats in deze tentoonstelling. Dit zijn bijvoorbeeld fabriekshallen en beursvloeren, zoals in Stock Exchange uit 2008. Deze werken laten andere ‘capsules’ zien: die van het bolwerk van het grote geld en van onpersoonlijke omgevingen als ziekenhuizen. Het meest persoonlijke schilderij uit de tentoonstelling is Illya’s Birthroom, dat de ziekenhuiskamer toont waar Beekmans zoontje geboren is.

De capsulaire beschaving laat een grimmig beeld zien van de wereld waarin wij leven. De maatschappij wordt steeds individualistischer en onpersoonlijker. We sluiten ons steeds vaker op in onze ‘capsules’. De blik die Tjebbe Beekman ons hierop geeft, is indringend en bijzonder interessant. Met deze tentoonstelling heeft het GEM een bijzondere serie schilderijen binnengehaald, een serie die je eigenlijk gezien moet hebben. Al was het maar om je een beetje bewust te worden van de maatschappij waarin je leeft. Daarna kan je in je auto of in de ‘capsule’ van tram 17 weer verdergaan.