De kunst van het tijdverdrijf

Ohne Titel (Big Avalanche) 2002

Een bezoek aan de tentoonstelling geeft in eerste instantie een blij gevoel. De enorme doeken weten meteen te imponeren en trekken de bezoeker mee in de wereld van de vrije tijd. Er zijn zonaanbidders, skiërs, bergbeklimmers, kampeerders en bierdrinkers. Deze onderwerpen worden door Kroner quasinonchalant op het doek uiteengezet. Hij werkt in acrylverf waarbij het materiaal op veel verschillende wijzen wordt gebruikt. Soms is het zo sterk met water verdund dat het wel een aquarel lijkt. Op andere plaatsen is de verf zo dik aangebracht dat je het zou willen aanraken. Zeker in het begin van zijn carrière heeft zijn schilderstijl iets ruigs. Soms lijkt de verf nog in dikke klodders van het doek af te druipen. De personages worden grof, met niet meer dan een paar vlekken weergegeven. Toch spreekt er altijd een duidelijk karakter uit.

De tijd verdrijven

De landschapschilderkunst kent een lange traditie en heeft als genre altijd in hoog aanzien gestaan. Waar een kunstenaar als Caspar David Friedrich zijn personages nog kon laten overweldigen door het sublieme natuurschoon, weet Kroner dat dit verleden tijd is. Hij heeft al vroeg in zijn jeugd gezien dat de mens niet langer een klein onderdeel is in de door God geschapen natuur. De mens is niet nietig, de mens is machtig. Het landschap wordt tegenwoordig door de mens bedwongen en vervormt tot recreatiegebied. Een landschap wordt enkel nog bewonderd in een plaspauze tijdens een lange autorit. Een bedroevende boodschap, maar nergens in de tentoonstelling wordt een vinger geheven. Het maakt wel dat het blije gevoel niet kan blijven overheersen.

Ohne Titel (Fire in the wood) 2003

Het werk van Kroner blijkt hiermee veel meer diepgang te bezitten dan je op het eerste gezicht verwacht. De personages in de schilderijen lijken zelf ook te beseffen dat recreëren en ontspannen niet per definitie tot geluk leiden. Thuis lijkt het allemaal zo mooi: na hard werken er even tussenuit. Jongens onder elkaar, in de bossen, sigaretje, kampvuurtje. Maar eenmaal aangekomen, wat doe je dan? Het is letterlijk het verdrijven van de tijd. En dat lijkt nog maar weinig te maken te hebben met het positievere tijdverdrijf. De natuur blijkt niet meer genoeg te bieden. Het mistige bos met het kampvuur biedt geen vermaak, maar heeft iets sinisters. De mannen zitten onderuitgezakt, ieder diep weggezonken in verveling en achteloosheid. Er gebeurt helemaal niets. En wanneer er eindelijk iets gebeurt, blijkt het eigenlijk tot niemand door te dringen. De skiërs in Big Avalanche blijven ongestoord hun gang gaan. Zelfs nadat er, door eigen toedoen, een lawine achter hen ontstaat. Het natuurgeweld lijkt ze niet te deren, eerder te storen in hun bezigheden.

Abstractie en realiteit

Hoewel het altijd om scènes gaat die voor iedereen herkenbaar zijn, blijft er toch een afstand tussen het werk en de beschouwer. Misschien komt het doordat de achteloosheid van de personages weerstand oproept. Of doordat Kroner slim weet te spelen met wisselende perspectieven. Dalen zijn te diep, afdalingen te steil, wegen te kronkelig en mensen te gedrongen. Door op deze manier de grens tussen abstractie en realiteit te vervagen geeft Kroner een extra dimensie aan zijn schilderijen. Het maakt dat zijn werk iets ongemakkelijks meekrijgt, waardoor je als beschouwer niet makkelijk toe kunt treden.

De tentoonstelling toont dat de ontwikkeling in het oeuvre van Kroner met kleine stappen gaat. Hij houdt zijn kleurenpalet bewust beperkt, maar zijn manier van schilderen wordt iets verfijnder in de loop der tijd. Ook lijkt hij in zijn onderwerpskeuze serieuzer te zijn geworden. De skiërs maken plaats voor gedumpt afval, een verlaten snelweg en een verwoest bos. Wel met kampeerders uiteraard. Kroner werkt zijn thema’s in series uit, waarbij de onderlinge verschillen binnen een serie minimaal kunnen zijn. Aan de ene kant kan dit te veel van hetzelfde lijken, aan de andere kant maakt het heel nieuwsgierig naar de verdere ontwikkeling van deze kunstenaar. De rondgang eindigt met een sympathiek afscheid van Kroner zelf. Een zelfportret waarop hij staand in een bos lachend de bezoeker lijkt te groeten. Het is het enige opgewekte gezicht in de hele tentoonstelling.