Kunst / Expo binnenland

Wat is gewoon?

recensie: Ordinary

Voor de twaalfde keer organiseert World Press Photo haar jaarlijkse Joop Swart Masterclass waaraan twaalf jonge, getalenteerde internationale persfotografen deelnemen. De masterclass wordt begeleid door zeven prominenten uit het vak. De masterclass loopt van 5 t/m 10 november in Amsterdam en een selectie van de foto’s is van 11 november t/m 30 december te zien in Arti et Amicitiae in Amsterdam.

De masters en twaalf jonge persfotografen discussiëren tijdens de masterclass over de ethische en emotionele kanten van hun werk. Met als doel het bevorderen van het inzicht van aanstormend talent en het doorgeven van kennis en ervaring. De masters geven in de masterclassweek presentaties over hun ervaringen en praten over de ins en outs van de fotografie. De afgelopen jaren bleek dat deelnemers uitgroeiden tot de top van fotojournalisten.

Divers

(c)Lana Slezic, Canada, Afghan women
Lana Slezic, Canada, Afghan women

Uit meer dan honderdtien inzendingen werden achttien jonge fotografen genomineerd. Ze kregen de opdracht om een fotoserie te maken over het onderwerp ‘Ordinary’. De interpretatie van het thema varieert van fotograaf tot fotograaf. Aan de hand van de achttien portfolio’s werden uiteindelijk de twaalf participerende fotografen geselecteerd. Sommige deelnemers kiezen voor verrassende onderwerpen als ‘liften in wereldsteden’ en ‘psychologen in Argentinië’. Anderen zijn meer voorspelbaar. Denk aan thema’s als: vluchtelingen, immigranten en seksueel misbruik. En net zo groot is de diversiteit in stijl; rauw of zo strak dat het bijna geënsceneerd oogt; korrelige beelden of juist helder en scherp, zwartwit of full colour. Maar stuk voor stuk zijn het sprekende en sterke beelden. Vol contrast en kundig gebruik van licht en camerapositie.

Normaal leven

(c)Rena Effendi, Azerbaijan, Internally Displaced People
Rena Effendi, Azerbaijan, Internally Displaced People

De Deense Anna Kåri fotografeerde ontgoochelde, maar opstandig ogende ‘ordinary people’ bij de gedenkplaats van de bomaanslagen in de metro van Londen. Rena Effendi uit Azerbaijan maakte een diaserie Internally
Displaced People
. Ze laat ontroerende en schrijnende zwartwitbeelden zien van mensen uit haar thuisland die leven onder armoedige en onmenselijk omstandigheden. Het alledaagse leven van Afghaanse vrouwen werd op de gevoelige plaat vastgelegd door Lana Slezic. De vrouwen hebben sprekende gezichten vol verloren dromen, maar zitten nog vol kracht. Indruk maakt ook de serie van Alfredo D’Amato. Hij fotografeerde vluchtelingen die naar Italië kwamen om een normaal leven te kunnen leiden. De angst en onzekerheid is van de gezichten af te lezen. Boven de portretten hangen foto’s van de plaats waar ze aan land kwamen.

Verloren onschuld

‘Wat is normaal’ vraag je je af bij het zien van deze fotoseries. Is het normaal dat één op de duizend Argentijnen naar een psycholoog gaat? Is het normaal dat één op de vier Spanjolen mishandeld is? Ik denk het niet. Wie beslist eigenlijk wat ‘normaal’ is? De foto’s brengen kwesties aan het licht waarover de kijker zelf zijn of haar oordeel mag vellen. Waarom zijn deze beelden – of de meeste ervan – zo ingeburgerd in onze huidige samenleving? De onschuld lijkt al lang geleden verloren te zijn. Gelukkig laten de foto’s van de Joop Swart Masterclass ons niet koud. Ze ontroeren, shockeren of worden gewoon esthetisch mooi gevonden. Eigenlijk is dat laatste ook niet eens zo gewoon; er worden immers genoeg slechte foto’s gemaakt. Maar die zitten er in deze tentoonstelling niet tussen.