Een stumpertje uit het asiel
Het van Abbe museum in Eindhoven heeft als eerste museum een gehele tentoonstelling opgekocht. Deze primeur in de kunstwereld roept natuurlijk de nodige vragen op.
 |
| Richard Phillips, AnnLee, 2002. Olieverf/doek, 198,5 x 249,5 cm |
Pierre Huyghe & Phillippe Parreno begonnen in 1997 samen het project Anna Sanders, l’histoire d’un sentiment, waarin ze een fictief personage gestalte gaven in de vorm van een magazine. Langzaam bladerend door het blad vormde je een idee van een personage. Het vervolg hierop was een project wat de kunstenaars omschrijven als: “Un film d’imaginaire”. Ze hadden gehoord dat er in Japan bedrijven waren die fictieve personages verkochten van het type dat wij hier in het westen al gauw als ‘manga’ zouden duiden. Deze bedrijven creëren dus karakters voor de manga-industrie, die ze op hun beurt inzet als strip/tekenfilmfiguur, inclusief de daaraan gelieerde merchandising.
Asielbezoek
De kunstenaars besloten om uit een catalogus van zo’n bedrijf een inhoudsloos, naamloos, tweedimensionaal karakter te kopen. Ze kozen voor een karakter zonder geschiedenis en zonder noemenswaardige kwaliteiten. Zoals sommige mensen ‘een nobel gebaar maken’ door uit het asiel een stumpertje aan te schaffen, in plaats van een mooie hond of kat. Parreno: “De figuur had een heel melancholische blik, alsof ze bewust was van het feit dat ze niet heel erg geschikt was waarvoor ze eigenlijk was gecreëerd”.
AnnLee
Zoals ook gebeurt wanneer een nieuw kind op de aarde komt, gaven de kunstenaars hun karakter een – in Azië veel voorkomende – naam: AnnLee. Zodat ze als een “gewoon persoon” in de realiteit kon staan. Phillippe Parreno en Pierre Huyghe maakten allebei een film over het karakter waar AnnLee zichzelf gelijktijdig in twee verschillende Parijse galeries voorstelde aan het publiek. Al gauw lieten ze ook andere kunstenaars toe om de persoon AnnLee leven in te blazen. Zo groeide de ‘persoonlijkheid’ van AnnLee en werd ze steeds reëler ervaren. Uiteindelijk oordeelden de aanvankelijke ‘eigenaars’ van AnnLee dat ze om een ‘echt persoon’ te worden ook daadwerkelijk ‘vrij’ diende te zijn. Ze zou daarom als elk ander individu zelfbeschikkingsrecht moeten hebben. De kunstenaars besloten om de rechten (via een omweg) aan haarzelf te verkopen. Ze kreeg alle rechten op de tot dan toen gemaakte werken en afbeeldingen die haar gestalte gaven. Een stichting zou er op toezien dat er behalve de al bestaande afbeeldingen geen nieuwe zouden worden gemaakt. Volgens Pierre Huyghe “om haar te bevrijden van representatie”.
Pensioen
Het Van Abbemuseum toont in haar kelder de complete serie afbeeldingen. Toch is de omvang van de tentoonstelling bescheiden. Wellicht iets te bescheiden voor een dergelijke primeur. Aan de andere kant past de vorm erg goed bij het fragiele karakter van AnnLee; in Japan kon ze immers ook al geen grote verhalen overleven.
