Kunst / Expo binnenland

Identiteit te koop

recensie: Jasiek Mischke - All I Have

.

.

Zijn advertentie op Marktplaats is in de tussentijd al meer dan 70.000 keer bekeken. Ook heeft Mischke hiervoor de nodige media-aandacht gekregen. De Paraplufabriek in Nijmegen heeft hem, bij wijze van afsluiting van dit project, uitgenodigd het concept in de vorm van een expositie, All I Have, te gieten. In dit kunstenaarsinitiatief worden al zijn spullen, samen met de reacties die hij via e-mail op zijn advertentie heeft gekregen, geëxposeerd. Op pallets en verpakt in doorzichtig plastic lijken ze klaar te staan om verstuurd te worden naar de potentiële nieuwe eigenaar.

€100.000,-


Op de opening van de expositie legde de kunstenaar het concept van dit werk uit en meteen werd duidelijk hoe rigoureus en persoonlijk dit werk is. Hij benadrukte dat alles in één keer moet worden verkocht. En dat het een ton moet kosten. Wanneer je alles zo ziet staan op de expositie ben je op de eerste plaats verbaasd dat 24 jaar aan bezittingen op enkel vier pallets past. Op de tweede plaats vraag je je af hoe hij in hemelsnaam aan dat hoge bedrag is gekomen. Ondanks auto, laptop, iPod en mobieltje is dit geheel aan bezittingen, waar veel Taschen-boeken (die bekend staan om hun lage prijs) en banale objecten als latex handschoenen tussen zitten, nog geen fractie van €100.000,- waard. Volgens de kunstenaar is hij op dit bedrag uitgekomen omdat deze spullen emotionele waarde hebben voor hem, ze hebben hem gemaakt tot wie hij is. Deze spullen hebben dan ook meer waarde voor hem dan ze ooit voor de eventuele koper zullen hebben.

Het project wordt door de kunstenaar gepresenteerd als hypothese. Mischke wil hiermee onderzoeken in hoeverre zijn materiële bezit daadwerkelijk verbonden is met zijn identiteit. Hoewel hypothetisch, is Mischke serieus over de gevolgen ervan. Hij zet zijn leven, zoals dat tot nu toe is geweest, te koop. De pallets met zijn bezittingen zijn verpakt in folie en hij kan er niet meer bij. Het idee hiervoor is het gevolg van zijn plan om een vervolgstudie te gaan doen in het buitenland. Dat werd vergezeld door de vraag of en in hoeverre hij alles wat hij heeft voor de rest van zijn leven mee wil nemen.

Overgangsritueel

Het concept kan worden beschouwd als een soort consumptiekritiek, waarin Mischke de betekenis die men hecht aan materiële bezittingen en de manier waarop deze onlosmakelijk verbonden lijken te zijn met identiteit op extreme wijze aan de kaak stelt. Er zitten dan ook waardevolle producten tussen het geheel, die zeker in de contemporaine consumptiemaatschappij onmisbaar lijken te zijn. Bovendien dragen zij een soort verlangen uit, zoals de laptop, het mobieltje en de iPod. In de reacties op zijn Marktplaatsadvertentie, die een belangrijk onderdeel zijn geworden van het project, vroegen mensen inderdaad vooral naar deze objecten. Mischke zelf bewijst overigens de onmisbaarheid van mobiele telefoons door de zijne bij zich te houden om bereikbaar te blijven gedurende zijn project.

Ondanks deze kritische ondertoon is All I Have moeilijk als louter consumptiekritiek te beschouwen. Het bevat namelijk ook zaken die enkel en alleen waarde hebben voor Mischke zelf. Het gaat dan niet om de marktwaarde, maar om emotionele waarde.

Mischkes concept is daarom vooral op te vatten als een soort overgangsritueel. Voor de vervolgstudie die de kunstenaar in het buitenland wil gaan doen zijn al zijn bezittingen, behorend tot zijn verleden en wie hij tot nu toe was, een last geworden. Wie kent er niet het romantische verhaal van een persoon die, ontevreden met zijn huidige leven, alles achterlaat om ergens anders helemaal opnieuw te beginnen? Het ‘rituele’ aan Mischkes verhaal is dan het concept en het feit dat hij het wereldkundig maakt via een bekend, maar relatief nieuw fenomeen: Marktplaats.

Leeg portfolio


Het is overigens belangrijk om te benadrukken dat ook de kunstwerken die Mischke tot nu toe heeft gemaakt tot All I Have behoren. Daarbij krijgt de potentiële koper ook de concepten, natuurlijk onlosmakelijk verbonden aan zijn werken. Mischke laat zijn portfolio achter in het project, om een nieuw aan te maken. Met als eerste werk All I Have. Het werk is wat dat betreft behalve rigoureus ook heel dapper. Mischke is een jonge kunstenaar die met dit werk zijn eerste stappen in de kunstwereld heeft gezet. Hij neemt zelfs het risico om voorgaand werk achter zich te laten en helemaal opnieuw te beginnen. All I Have is echter ook een statement dat door veel mensen, ook buiten de kunstwereld, is opgepikt. Zo vroeg in zijn carrière krijgt de kunstenaar, ondanks een bijna leeg portfolio, dus al veel aandacht.

De grootste kracht van Mischkes werk zit echter in het persoonlijke. Hiermee voert hij het concept namelijk terug op ons, de beschouwers. All I Have zet vragen centraal die iedereen zichzelf wel eens stelt: In hoeverre ben ik wat ik koop? Wat zijn mijn materiële bezittingen mij waard?

Met het einde van de expositie is ook Mischkes project afgesloten. Dit wil echter niet zeggen dat de verkoop is gesloten of dat Mischke zijn spullen terugkrijgt. Die zullen moeten wachten op hun nieuwe eigenaar.