Kunst / Expo binnenland

Amateurs in het museum

recensie: IJzersterk + steengoed

Dat ‘amateur’ gelijk staat aan ‘liefhebber’, wordt duidelijk als je kijkt naar de tijd en energie die sommige van hen in hun passie steken. Dat geldt niet alleen voor de zaterdagamateurs van het plaatselijke voetbalelftal, maar ook voor de vele amateurfotografen die ons land rijk is. Momenteel schenkt het Nederlands fotomuseum (Rotterdam) middels de tentoonstelling IJzersterk + steengoed voor het eerst aandacht aan het werk van amateur-fotografen in een thematische samenhang. Het onderwerp: ‘industriele architectuur’.

Toon Jacobs, Fabriekshal op scheepswerf De Groot & Van Vliet 1993
Toon Jacobs, Fabriekshal op scheepswerf De Groot & Van Vliet 1993

De Stichting Beeldende Amateurkunst (SBA) en het Nederlands fotomuseum namen in 2002 het initiatief tot de tentoonstelling IJzersterk + steengoed. Dit naar aanleiding van de uitreiking van de Erasmusprijs, die dat jaar aan het Duitse fotografenechtpaar Bernd en Hilla Becher werd toegekend voor hun belangwekkende fotografische oeuvre over industriële architectuur. Amateur-fotografen uit het hele land werden verzocht hun foto’s van industriële bouwwerken op te sturen. Uit deze inzendingen werd een selectie gemaakt door Herman Hoeneveld, Linda Roodenburg en Frido Troost. Die keuze is nu te bezichtigen in het Fotomuseum.

Start

De expositie IJzersterk + steengoed betekent voor het Fotomuseum het startpunt van een nieuwe benadering ten aanzien van de amateur-fotografie. Het museum wil meer inzicht krijgen en verschaffen in de wereld van de amateur-fotografen. Hiervoor heeft men onderzoeker dr. Ellen Tops gevraagd die wereld in kaart te brengen en aanbevelingen te doen voor activiteiten. De huidige expositie is de aftrap van het nieuwe programma. Hierbij kunnen we denken aan lezingen, debatten excursies en internetpagina’s voor amateur-fotografen.

Ad Karman, Sluishuisje bij Zuidwillemsvaart, tussen Den Bosch en Nederweert 1996.
Ad Karman, Sluishuisje bij Zuidwillemsvaart, tussen Den Bosch en Nederweert 1996.

Tweeledig

De tentoonstelling IJzersterk + steengoed bevindt zich in de kleine zaal van het museum. Op vier wanden van ongeveer vijf meter breed en op drie displaytafels moet het allemaal gebeuren. Veel te weinig ruimte om de 240 foto’s tentoon te stellen die in het bijbehorende boek zijn opgenomen. In de zaal hangt dan ook hooguit de helft, terwijl de overige foto’s in het boek niet onderdoen voor de foto’s die nu worden getoond. Bovendien bevat het boek een aantal interviews met de fotografen waarin gevraagd wordt naar de beweegredenen om bepaalde industriële architectuur objecten te fotograferen. Deze achtergrondinformatie geeft een extra dimensie aan de foto’s; informatie die in de zaal ontbreekt. Aan de ene kant hebben we dus een prachtig document in de vorm van een mooi thematisch boek met achtergrondinformatie, aan de andere kant is er de kleine zaal met een selectie van de selectie. De meerwaarde zit hem duidelijk in het boek. Wil het museum zijn plannen met de amateur-fotografie kracht bij zetten, dan moet het niveau van de tentoonstellingen wel drastisch omhoog.

Maar afgezien van de gebrekkige ruimte die de tentoonstelling krijgt, wordt duidelijk dat hier mensen met liefde en aandacht voor ons industriële erfgoed aan het fotograferen zijn geslagen. Van de drukke, overvolle foto’s van Hans Sinnecker tot de haast steriele details van Martin Brugmans, het zijn allemaal afbeeldingen die door professionele liefhebbers zijn vastgelegd op de gevoelige plaat. Van de stylistische foto’s van Henk Filippo tot de ‘vinger-voor-de-lens’ kiekjes van Sebastiaan Smetsers. Ze stralen één voor één een bevlogenheid uit die aanstekelijk werkt. Van de interieurs van Toon Jacobs tot de huisjes van Ad Karman, ieder heeft zijn eigen visie op de industriële architectuur. En deze verscheidenheid maakt IJzersterk + steengoed tot een geslaagd project.

IJzersterk + steengoed. Amateurs fotograferen industriële bouwwerken
Nai Uitgevers i.s.m. SBA en het Nederlands fotomuseum
€ 25,00
240 pagina’s
ISBN 90 5662 434 2