Mooi rood is niet lelijk

Hanne van der Woude raakte ook gefascineerd door de roodharige mens. Haar serie portretten draagt echter niet bij aan de rare weetjes, fabels of speculaties. Met het Nederlandse landschap als decor, presenteert ze haar modellen als gewone mensen met een eigen verhaal. Tegelijk weet ze de esthetiek van rood haar uit te buiten, wat maakt dat je er als toeschouwer toch een beetje jaloers op wordt.

Voorafgaand aan de opening kleurt de toegestroomde menigte in het Fotomuseum Fotomuseum Den Haag langzaam rood, alle modellen zijn namelijk uitgenodigd dit evenement bij te wonen. Eén van hen neemt officieel het eerste exemplaar van het bijbehorende boek in ontvangst. Voor Van der Woude moet het een bijzonder moment zijn geweest. Toen zij drie jaar geleden haar oproep deed op een website voor roodharigen, had ze al wel plannen voor dit boek, maar of het er zou komen wist ze nog niet. Dat haar project zou uitmonden in een tentoonstelling mét publicatie en ook nog eens veel media-aandacht lijkt de ultieme bekroning. Toch blijken de meeste media meer aandacht te besteden aan de bijzonderheid van roodharigen dan aan de foto’s. En dat terwijl daar zoveel meer te zien is.

Meer dan rood alleen

Ilse en Ruth, Arnhem 2007

Er zijn uiteraard portretfoto’s waarop vrijwel alleen hoofd en haar zichtbaar zijn. Als uitersten van deze categorie hangen er zelfs een foto van een schouderpartij en een foto van twee handen. Hier ging het Van der Woude vooral om de vele sproeten, bij uitstek een kenmerk van roodharigen. Dan zijn er de combinaties van modellen met het Nederlandse landschap. Hierin valt een onderscheid te maken tussen kleurgebruik – foto’s waarin de groene omgeving contrasteert met het rode haar en foto’s waarin de omgeving juist aansluit bij de haarkleur – en de portretkeuze: individuen of families.

Doordat deze verschillende benaderingen willekeurig door elkaar hangen in de drie zaaltjes, duurt het even voordat je ontdekt dat de foto’s meer bieden dan rood haar alleen. Van der Woude heeft met nauwkeurigheid de locaties gekozen en de kleding van de modellen bepaald. Als een soort regisseur voegt zij hiermee een verhaal toe aan de foto’s. Of dit ook het werkelijke verhaal is van de modellen, daar kom je niet achter. Titels of namen zijn niet te zien in de tentoonstelling. Daarmee creëert Van der Woude ruimte om je eigen verhalen te verzinnen.

Sprookjesachtig

Hans, Kootwijk 2006

Een jongetje met één hand in zijn broekzak kijkt glimlachend naar een steentje dat hij in zijn andere hand houdt. Denkt hij alvast aan de plons wanneer hij het steentje in de sloot naast hem gooit of is hij gewoon gelukkig met deze in zijn ogen mooie steen?

De man in een roeiboot die wegvaart van zijn familie. Gaat hij iets bijzonders halen voor ze van de overkant, staan ze hem uit te zwaaien voor een pleziertochtje of is het een familieportret waarbij de boot iets zegt over het beroep van de man? Een close-up van een meisjestweeling. Eén kijkt ietwat schuin naar de camera en lijkt haast nieuwsgierig te willen gaan glimlachen. De ander lijkt in de verte te staren en met diepere gedachten bezig te zijn. Hebben ook zij een verhaal of is het ‘slechts’ een portret?

En wat gaat er eigenlijk om in het hoofd van de verregende jongen die midden in het bos op de grond zit en staart naar een dennenappel in zijn hand? De foto’s blijken op twee manieren te bekijken. Enerzijds presenteren de portretten roodharigen als gewone mensen die -net als iedereen- een eigen leven leiden en dus hun eigen verhalen hebben. Het zijn de setting en het intense kleurgebruik die maken dat ze net iets buiten de werkelijkheid lijken te staan. Omdat wij zelf de verhalen van deze mensen invulling mogen geven én omdat ze rood haar hebben, maken we het toch weer een beetje sprookjesachtig. Het mysterie van rood haar wordt in deze tentoonstelling niet ontrafeld, maar krijgt eerder een beetje extra glans.